Orjal

Un tamm kempenn zo ezhomm d'ober d'ar pennad-mañ

Ur ster all a zo : sell ouzh orjal (metal), kendeuzad ar c'houevr hag ar zink.

An orjal (unanderenn : orjalenn ; liester orjalennoù) zo neud graet gant metal. E derou diorren an tredan me veze graet an orjal gant kendeuzad ar c'houevr hag ar zink ; ha graet e vez "orjal" eus ar c'hendeuzad-se ivez. Fardet e vez an orjalennoù gant kendeuzadoù metal, ar c'houevr an hini stankañ pe gant fibrennoù gwer ivez.

Plezhañ an neudennoù tredan

An araokadenn vrasañ a zo bet evit kas an tredan eo bet kavadenn ar mekanikoù da blezhañ un teskad neudennoù ken e c'helle tremen un tredan uheloc'h an tredanvarr drezañ. Evel-se eo bet krouet an orjal-tredan.

Orjal tredanvarr izel

Fardet e vez orjalennoù kenahelet evit redoù tredanvarr izel, peurvuiañ evit ar skinwel hag an urzhiataerezh. Graet e vezont gant un neudenn gouevr difuet ha tro-dro dezhi ur blezhenn neudennigoù fin-tre. Orjalennoù gwedennet a vez graet eus ar seurt orjal arbennik-se.

Orjal evit degas ar gremm tredan uhelvarr

An orjal evit kas ar gremm tredan dindan un voltaj uhel a vez graet gant un neudenn dir en o c'halon, ur c'holoenn aluminium war he zro.

Implij an orjalennoù

Peurvuiañ e vez graet un orjalenn gant meur a neud-orjal, div d'an nebeutañ pa vez ret kas an tredan evel-se. Gwechall pa veze graet gant ar pellskriver (an "telegraf") e veze dibunet un neudenn-orjal hepken (distro an tredan a dremene en douar). Er c'hontrol e vez tesket kementadoù orjalennoù evit degas an tredan da lies implijer, evel ma vez graet evit an orjalennoù pellgehentiñ. Da skouer e vez fardet orjalennoù tortiset gant kantadoù a neudennoù evit sevel ur rouedad pellgehentiñ er bed a-bezh, lod anezho dindan ar morioù. Sellet ouzh orjal dindanvor.

Gerioù gant orjal enno

orjal dreinek (pe orjal pik)
preñv-orjal