Pirc'hirinded da Enez Kythera
Pirc'hirinded da enez Kythera a zo ul livadur diwar zorn al livour gall Antoine Watteau e 1718, ha kinniget gantañ evel taolenn da vezañ degemeret en Akademiezh livañ ha kizellañ ar roue. Degemeret e voe en Akademiezh, ha krouet e voe a-ratozh-kaer ar rummad festoù galanterezh. Al livadur a c'haller gwelout hiziv an deiz e mirdi al Louvre.
Un adskeudenn gwall zisheñvel a voe livet gant Watteau e 1718, anvet Lestrañ war-du Kythera. Perc'hennet e voe gant Frederig II Prusia. Hiziv an deiz ez eo diskouezet e kastell Charlottenburg e Berlin.
An dodennAozañ
En Henamzer e oa un templ da Afrodite en enez Kythera. Un arouez eus plijadurioù ar garantez e oa an enezenn.
TaolennadurAozañ
- Taolenn gentañ: Koubladoù o vont war-du ur vag, ma weler daou zen prest da vont kuit
- Eil taolenn: Gwez bras
- Taolenn ziwezhañ: Liv glas ar mor hag an oabl, ha liv roz menezioù pell a weler en tu-kleiz.
Meur a arouez mojennel a weler:
KenaozañAozañ
Watteau a zo deuet a-benn da aozañ un daolenn gempouez dre an doare ma stalias an elfennoù a zo enni. An distabilded a zo kempouezet gant linennoù serzh ar gwez hag ahel an delwenn. Livet prim e seblant an daolenn bezañ : n'eus ket linennoù resis na bernioù, kentoc'h damdresoù. Livioù tomm (aour-roz) ha re yen (gwer ha glas) a gaver. Kontrastoù ha derezioù gouloù da aroueziñ bannoù an heol e fin an deiz.
Ster an oberennAozañ
Meur a arouez orgedus a c'haller gwelout :
- ar skavig dezhañ stumm ur gwele
- Ar c'houbladoù o vriata a zo arouezius eus ar garantez : mont da Gythera a dalvez kement ha mont da enezenn ar plijadurioù hag ar garantez.
Ar c'hizeller Auguste Rodin a gave dezhañ e oa bet savet gant Watteau un arvest c'hoariva da ginnig tri ober kaset gant ar c'houbladoù :
- Kinnig hag aspedenn a-berzh ar paotr d'ar plac'h a zo en entremar hag a seblant diseblant
- Asant ar garedig kendrec'het
- Ar c'houblad oc'h en em reiñ
Kevrinus eo aergelc'h an daolenn:
- Ne weler enezenn ebet...
- Ar gouloù hag an damsklêrijenn a zo arouezius eus fin a devezh : ne ouezer ket ha kroget eo ar birc'hirinded pe get. Kuzhet eo ivez sklaerder an nevezamzer, arouez ar garantez
- Displann eo doare ar c'houbladoù a-zehou : etre dale, karantez, entremar ha displedoni emaint.
ArouezioùAozañ
Pa seller ouzh an daolenn ne c'haller ket gouzout hag-eñ emañ an dud o paouez en em gavout war an enezenn, pe hag-eñ emaint o vont da da guitaat anezhi.
Arouezioù hoalerezh ar garantez eo an tri c'houblad a weler en dalenn gentañ. A-zehou da gleiz :
- ar meuleudi seven : ur paotr yaouank a sach war sae ar plac'h yaouank, evel ma kemennfe dezhi ez eo krog an holaerezh.
- ar bedadenn da zañsal : war e sav emañ ar galant, tapout a ra daouarn ar plac'h, hag e kinnig dezhi sevel.
- ar briata : daoust d'ar plac'h sellout en a-dreñv (keuz eus an enezenn pe keuz eus he dibreder a-raok an emouestlañ er garantez?). Ur c'hi a zo gant ar c'houblad : a-wechoù e lavarer ez eo un arouez orgedus, pe un arouez eus ar fealded.
Ne c'haller ket dielfennañ an daolenn en un doare kefredel : barzhoniezh eo, traken. Ur barzh hag un huñvreer e oa Watteau. Ne ziskouez tamm enebiezh etre ar renkadoù a weler : brientien ha tud ar bobl a gaver mesk-ha-mesk. Heñvel ouzh bed ar c'hoariva eo an daolenn, hag awenet eo gant commedia dell'arte.
A-wechoù e vez lavaret e talvez kuitaat Kythera kement ha dilezel plijadurioù an hoalerezh ha degemer re ar garantez-korf, evel tremen eus un huñvre d'ar gwirvoud.