Séamus Ó Grianna

Séamus Ó Grianna (distaget [ˈʃeːmˠəsˠ oː ˈɟɾʲiən̪ˠə] en iwerzhoneg), 1889-1969, anavezet en e vro evel Jimí Fheilimí, a oa ur skrivagner iwerzhonek. Ober a reas gant an anv-pluenn Máire.

E vuhez

Ganet en un tiegezh barzhed ha konterien e Rann na Feirste, Kontelezh Dún na nGall, ez eas da skol ar gêriadenn betek an oad a 14 vloaz. Tremen a reas meur a vloavezh er gêr hag o labourat darn amzer e Skos. E 1910 e kemeras perzh en ur skol-hañv iwerzhoneg, ha kelenn a reas ur pennadig a-berzh Conradh na Gaeilge. Stummet e voe evel kelenner e St. Patrick's College, e Dulenn, e 1912-14, ha betek 1920 e kelennas e Kontelezh Dún na nGall dreist-holl.

Kemer a reas perzh er politikerezh ha toullbac'het e voe abalamour ma oa ur republikan e-pad brezel diabarzh Iwerzhon. Da heul e labouras evel troer evit An Gúm, e servij keodedel Iwerzhon, ha kas a reas da benn labourioù geriaduriñ e Rann Deskadurezh Iwerzhon. Ne oa ket tomm, diouzh gwelet, ouzh politikerezh an iwerzhoneg, avat, hag e 1966 e teuas da vezañ ezel eus al "Luskad evit Frankiz ar Yezh".

E-touez e oberennoù stank e kaver romantoù, danevelloù, arnodskridoù, un emvuhezskrid. En e levr brudet Rann na Feirste e ro ton d'e lec'h ganedigezh en un doare romantel hag hiraezhus, ha kinnig a ra an hengoun komzet, ar c'homzoù barzhoniel, an dud, an dremmwelioù. Ar skrivagner pouezusañ eo bet e-barzh skol Dún na nGall, ha chom a ra ar skrivagner lennet ar muiañ e-touez skrivagnerien ar Gaeltacht. Breur e oa d'ar skrivagner iwerzhonek Seosamh Mac Grianna.

E oberennoù

Caisleáin Óir. Mercier Press, Dulenn 1994 (romant)
Castar na Daoine ar a Chéile. Scríbhinní Mháire 1. Embannet gant Nollaig Mac Congáil. Coiscéim, Dulenn 2002 (romant ha pennadoù kazetennerezh)
Cith is Dealán. Mercier Press, Dulenn ha Korkig 1994 (danevelloù)
Cora Cinniúna 1-2 (div levrenn danevelloù) An Gúm, Dulenn 1993
Cúl le Muir agus scéalta eile. Oifig an tSoláthair, Dulenn 1961 (danevelloù)
Na Blianta Corracha. Scríbhinní Mháire 2. Embannet gant Nollaig Mac Congáil. Coiscéim, Dulenn 2003 (pennadoù kazetennerezh)
Nuair a Bhí Mé Óg. Mercier Press, Dulenn ha Korkig 1986 (emvuhezskrid)
An Sean-Teach. Oifig an tSoláthair, Dulenn 1968 (romant)
Tairngreacht Mhiseoige. An Gúm, Dulenn 1995 (romant)