Tristan da Cunha
Tristan da Cunha zo un enezeg pell eus pep douar bras, didud war-bouez an enezenn vrasañ heñvelanvet, Tristan da Cunha, e-kreiz Meurvor Atlantel ar Su, 2 816 km eus Suafrika ha 3 360 km eus Suamerika.
| Anv er yezh a orin | Tristan da Cunha  |
|---|---|
| Anv berr | 🇹🇦 |
| Yezh ofisiel | saozneg |
| Kan broadel | God Save the King |
| Stad | Saint Helena, Ascension ha Tristan da Cunha |
| Kêr-benn | Edinburgh of the Seven Seas |
| E tiriad | Saint Helena, Ascension ha Tristan da Cunha |
| War ribl | Meurvor Atlantel |
| Daveennoù douaroniel | 37°7′0″S 12°17′0″W |
| Kenurzhiennoù al lec'h pellañ er reter | 37°6′58″S 12°13′1″W |
| Kenurzhiennoù al lec'h pellañ en norzh | 37°3′44″S 12°16′49″W |
| Kenurzhiennoù al lec'h pellañ er su | 37°10′12″S 12°17′0″W |
| Kenurzhiennoù al lec'h pellañ er c'hornôg | 37°7′6″S 12°21′1″W |
| Poent uhelañ | Queen Mary's Peak |
| Gwerzhid-eur | UTC±00:00 |
| Lec'hienn ofisiel | http://www.tristandc.com |
| Banniel (deskrivadur) | flag of Tristan da Cunha |
| Douaroniezh an danvez | geography of Tristan da Cunha |
| Country calling code | +2908 |
| Unicode character | 🇹🇦 |
| Rummad evit ar c'hartennoù | Category:Maps of Tristan da Cunha |
Edinburgh of the Seven Seas eo ar gêr-benn.
Dalc'het eo gant ar Rouantelezh-Unanet, ha mont a ra d'ober un darn eus tiriad tramor Saint Helena, Ascension ha Tristan da Cunha.
An inizi Aozañ
|
|
-
Banniel Tristan da Cunha, ofisiel abaoe 2002
-
Gough Island
Istor Aozañ
Kentañ ma voe spurmantet an inizi a voe e 1506 gant ur moraer portugalat anvet Tristão da Cunha, hogen rust e oa ar mor ha ne c'hallas ket dilestrañ. An enez vrasañ a voe anvet Ilha de Tristão da Cunha gantañ, a roas Tristan da Cunha Island e saozneg.
Ret e voe gortoz 1767 evit gwelout al lestr gall L'Heure du Berger o tostaat. Sontet e voe an dour en-dro d'an inizi, taolet ur sell ouzh an aod a-ziwar al lestr. Evezh a voe taolet ouzh dour ar pezh lamm-dour Big Watron hag ouzh hini ul lenn en norzh, hag embannet e voe an evezhiadennoù gant un douaroniour saoz eus ar Royal Navy e 1781.
An den kentañ a yeas da chom di a oa anvet Jonathan Lambert, a oa eus Salem, Massachusetts, SUA, a zegouezhas e 1810. Disklêriañ a reas bezañ perc'henn war an inizi, hag an anv Inizi ar Freskadurezh a roas d'an enezeg. Mervel a reas daou vloaz war-lerc'h, e 1812. E 1815 e tisklêrias Breizh-Veur perc'hennañ an inizi, a voe staget ouzh melestradurezh Trevadenn ar C'hab e Suafrika.
Hervez a veze kontet e voe graet an taol da virout ouzh ar C'hallaoued da implijout an inizi evel repu ma teujent da zieubiñ Napoleone Buonaparte pa oa prizoniad e Saint Helena[1]. Kement-se a viras ivez ouzh Stadoù-Unanet Amerika da implij Tristan da Cunha evel porzh-brezel, evel m'o doa graet da vare Brezel 1812. Trevadenniñ Inaccessible Island o doa klasket ober, en aner avat.
Soudarded saoz a voe diazezet, tud all a zeuas da chom. Balumetaerien a gave repu eno war-lerc'h o chaseadegoù. Koulskoude, gant digoradur Kanol Suez e 1869 ha dilez al listri-dre-lien evit al listri-dre-vurezh e kreskas digenvezded an inizi pa ne oant ket ul lec'h-arsav ken evit ar beajoù bras eus Europa da Azia ar Reter.
E 1867, pa zeuas ar priñs Alfred, eil mab ar rouanez Victoria ha dug Edinburgh, da ober ur gwel d'an enezenn, e voe badezet ar gêrig en e enor hag anvet "Edinburgh of the Seven Seas".
Breur yaouankañ Lewis Carroll, Edwin H. Dodgson, a voe misioner anglikan ha skolaer e Tristan da Cunha er bloavezhioù 1880. Un dug Edinburgh all, hogen pried Elizabeth II en dro-se, a weladennas an inizi e 1957 pa reas e dro ar bed war lestr ar rouanez, HMS Britannia e anv[2].
D'an 12 a viz Genver 1938 e voe disklêriet stagidigezh Tristan da Cunha ouzh Saint Helena.
E-pad an Eil Brezel-bed e voe anvet kentañ merour an enezenn gant ar gouarnamant saoz, ha dont a reas da vout ul lec'h a bouez evit ar Royal Navy. Al lestr HMS Atlantic Isle a voe karget da eveshaat monedone al listri alaman e Meurvor Atlantel ar Su.
E 1958 e voe lakaet ur vombezenn atomek da darzhañ nepell diouzh Tristan da Cunha gant morlu SUA e-kerzh an Operation Argus. Ne voe ket kelaouet tud an enez a-raok, na ne voe kinniget skoazell yec'hed goude. Evit ober trouz ha gortoz e voe embannet an enklaskoù yec'hed e miz Mae 2006[3].
E 1961 e tarzhas menez-tan an enezenn, ma rankas meur a gant den tec'hel da Vro-Saoz, goude ma tistroas meur a hini goude, un toullad bloavezhioù war-lerc'h.
Politikerezh Aozañ
Roue Breizh-Veur eo aotrouniezh veur an inizi, hag en e anv int melestret gant gouarnour Saint Helena. P'emañ ar gouarnour o chom e Saint Helena ez eus ur Merour dindanañ o chom e Tristan da Cunha.
Douaroniezh Aozañ
Diaes eo monet di : pell emañ diouzh Breizh, ha gwall nebeut a listri a gas betek eno.
Armerzh Aozañ
Saverien chatal eo tud Tristan da Cunha. Perc'henniezh an holl eo an douar. eveshaet e vez an niver al loened evit mirout ouzh ar re binvidikañ da binvidikaat re. Berzet eo d'an estrenien prenañ douar ha dont da chom en inizi[4]
Kevredigezh Aozañ
Da 234 a dud e save poblañs Tristan da Cunha e 2022[5]. Eizh anv-tiegezh hepken zo : Glass, Green, Hagan, Lavarello (un anv eus Liguria), Repetto (ken ligurek all), Rogers ha Swain ; 80 tiegezh zo en holl. En Edinburgh of the Seven Seas (lesanvet The Settlement eno) emañ an darn vuiañ. Kristenien int : darn zo anglikaned, re all katoliked.
-
Tier en Edinburgh of the Seven Seas
Yezh Aozañ
Ur rannyezh saoznek souezhus un tamm zo bet ganet en Inizi Tristan da Cunha, abalamour d'an digenvez ma'z int. Skouerioù anezhi zo e levr Bill Bryson, The Mother Tongue[6].
Ël lennegezh c'hall Aozañ
- Meneget eo e levr Jules Verne, Les Enfants du Capitaine Grant.
- Gant Hervé Bazin eo bet kontet monet-kuit ha distro annezidi Tristan da Cunha en e levr Les Bienheureux de la Désolation.
Notennoù ha daveoù Aozañ
- ↑ Roberts, Edmund (1837). Embassy to the Eastern Courts of Cochin-China, Siam, and Muscat. New York : Harper & Brothers. 33 p.
- ↑ HMS : Her Majesty Ship, "Lestr He Meurdez".
- ↑ (en) Tristan Times, 22/05/2006. Kavet : 12/06/2023.
- ↑ (en) Tristan da Cunha Economy. Kavet : 12/06/2023.
- ↑ (en) Tristan da Cunha Families. Kavet : 12/06/2023.
- ↑ (en) Bryson, Bill. The Mother Tongue: English And How It Got That Way. William Morrow Paperbacks, 1990 (ISBN 978-0380715435)>
Liammoù diavaez Aozañ
- Lec'hienn ofisiel Tristan da Cunha
- Tristan Times
- Istor
- First postcode for remote UK isle – BBC News
- The Utmost Parts of the Earth, by William F. Taylor
- TristanDaCunha.co.uk
- Lec'hienn diwar-benn Tristan Da Cunha
| |
|---|---|
| Tristan da Cunha | Inaccessible Island | Inizi an Eostig (Enez an Eostig | Middle Island | Enez Stoltenhoff) | Enez Gough | |