Statud mirerezh : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
EmausBot (kaozeal | degasadennoù)
Linenn 41:
 
E [[bevoniezh]] hag en [[ekologiezh]], ar steuzidigezh zo diwezh un [[organeg]] pe ur strollad organegoù ([[takson]]), da gustum ur [[spesad]]. Mare ar steuzidigezh a c'hoarvez gant marv ezel diwezhañ ar spesad peurliesañ, e spered an dud, daoust ma c'hall ar varregezh da ouennañ, ha da zont war c'horre ar bec'h, bezañ kollet a-raok ar mare-se. Diaes eo jediñ ar mare-se ha peurliesañ e vez graet pa c'haller teurel ur sell war ar pezh zo c'hoarvezet, da c'houde.
DiskouezhDiskouez a ra an [[arkeologiezh]] hag ar baleontologiezh e oa dister taosan arniver a spesadoù o vont da get kent d'an dud en em strewiñ e pep lec'h war-c'horre an Douar. Ar steuzidigezhioù spesadoù a vloc'hadoù bras a oa ral.
 
War-dro 10 0000 vloaz zo eo kroget ar spesadoù da vont da get buanoc'h-buanañ, ar pezh a glot gant kresk an denelezh<ref>[http://www.msnbc.msn.com/id/6502368/|titre=Species disappearing at an alarming rate, report says, 2007</ref> abaoe steuzidigezh vras ar [[kretase|c'hretase]]. Roet e vez an anv a steuzidigezh an [[Holosen]] d'an argerzh-se hag ar 7vet gwezh an hini eo ez a ar spesadoù da get a vloc'hadoù bras. Lod eus an arbennigourien a soñj dezhe e c'hallfe an hanter eus ar spesadoù a anavomp, mont da get ac'hann da 2100<ref>''The Future of Life'', E.O. Wilson}}. Sellet ivez ouzh ''The Sixth Extinction : Patterns of Life and the Future of Humankind'' gant Richard Leakey}}</ref>{{,}}<ref>, [http://www.sciencepresse.qc.ca/node/18558 La 6e extinction Agence Science-Presse], 17 septembre 2007 ha [http://www.sciencepresse.qc.ca/node/18621 La 6{{e}} extinction (4{{e}} partie): quelles conséquences?], 20 septembre 2007.</ref>. N'emañ ket an holl a-du gant ar sell-se<ref>[[Bjorn Lomborg]], ''L'écologiste sceptique'', p.365 met keneiled an aozour o deus kavet kalz abeg el levr-se</ref>{{,}}<ref>Colinvaux, Paul Alain 1989 “The past and future Amazon.” Scientific American, May 1989:102-8.</ref>.
 
[[Restr:Bufo periglenes1.jpg|thumb|[[An touseg alaouret]] (''Incilius periglenes''), gwelet evit ar wezh diwezhañ e 1989. Spesad aet da get hervez rummmatadur an IUCN abaoe 2001 ]]
<!--
-->
ouzhpenn an abegoù kozh ha naturel a laka spesadoù da vont da get, an abegoù liammet ouzh bezañs an den abaoe nebeud amzer a bouez muioc'h-mui : saotradur an [[endro]], regorvoiñ an [[danvezioù naturel]], distruj ar [[metou]]ier, dic'hallusted evit izili ur spesad da gejañ<ref> William F. Fagan, Peter J. Unmack, Colleen Burgess, W. L. Minckley ; (2002) ''Rarity, fragmentation, and extinction risk in desert fishes.'' Ecology: Vol. 83, No. 12, pp. 3250-3256. ; doi: 10.1890/0012-9658(2002)083[3250:RFAERI]2.0.CO;2</ref> degaset gant bruzunadur an tachennoù gouez... Ur bern efedoù a c'hallfe kreskiñ en amzer da zont abalamour da [[tommadur an hin|dommadur an hin]].
 
ouzhpennOuzhpenn an abegoù kozh ha naturel a laka spesadoù da vont da get, an abegoù liammet ouzh bezañs an den abaoe nebeud amzer a bouez muioc'h-mui : saotradur an [[endro]], regorvoiñ an [[danvezioù naturel]], distruj ar [[metou]]ier, dic'hallusted evit izili ur spesad da gejañ<ref> William F. Fagan, Peter J. Unmack, Colleen Burgess, W. L. Minckley ; (2002) ''Rarity, fragmentation, and extinction risk in desert fishes.'' Ecology: Vol. 83, No. 12, pp. 3250-3256. ; doi: 10.1890/0012-9658(2002)083[3250:RFAERI]2.0.CO;2</ref> degaset gant bruzunadur an tachennoù gouez... Ur bern efedoù a c'hallfe kreskiñ en amzer da zont abalamour da [[tommadur an hin|dommadur an hin]].
E-touez ar spesadoù aet da get nevez zo dindan levezon an dud e c'haller menegiñ [[emou Tasmania|emoued Tasmania]], ar [[God bras|Goded bras]], [[Ibiz Reunion|Ibized ar Reunion]], Leon Europa, ha [[Louarn an Inizi Maloù|Lern an Inizi Maloù]].
 
E-touez ar spesadoù aet da get nevez zo dindan levezon an dud e c'haller menegiñ [[emou Tasmania|emoued Tasmania]], ar [[God bras|Godedgoded bras]], [[Ibiz Reunion|Ibizedibized ar Reunion]], Leonleoned Europa, ha [[Louarn an Inizi Maloù|Lernlern an Inizi Maloù]].