Ruteniom : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
D Robot tennet: tt:Ruteni (strong connection between (2) br:Ruteniom and tt:Рутений) |
Xqbot (kaozeal | degasadennoù) D Bot : ar:روثينيوم a zo ur pennad vat; Kemm dister |
||
Linenn 31:
|}
|}
[[
Un [[elfenn gimiek]] eo ar '''ruteniom''' ; '''Ru''' eo e [[arouez kimiek]], '''44''' e [[niver atomek]] ha '''101,7''' e [[mas atomek|dolz atomek]]. Ur [[metal ardreuzat]] eo.
''Teskad ar [[palladiom]]'' (TaP) a reer eus ar metaloù ardreuzat <sub>44</sub>Ru, <sub>45</sub>[[rodiom|Rh]], <sub>46</sub>[[palladiom|Pd]], <sub>76</sub>[[osmiom|Os]], <sub>77</sub>[[iridiom|Ir]] ha <sub>78</sub>[[platin|Pt]]. Ral-tre eo ar ruteniom, ha ne vez kavet nemet kevret gant unan eus metaloù TaP — ar platin, an osmiom hag an iridiom peurliesañ. E mengleuzioù [[nikel]] dreist-holl e kaver TaP, ha ruteniom neuze.<br />
Nebeut-tre ag elfennoù eus TaP a vez tennet eus an douar, war-dro 400 tonennad hepken e 2011, enno un 12 tonennad rutenium hepken a vloaz da vloaz. Eus [[Suafrika]] e teu TaP dreist-holl, heuliet gant [[Rusia]], [[Kanada]], [[Stadoù-Unanet Amerika]] ha [[Zimbabwe]] kent [[Kolombia]] hag ar broioù all.<ref name="USGS">[http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/platinum/mcs-2012-plati.pdf
== Istor ==
Linenn 43:
== Perzhioù ==
Ur metal kalet liv an argant eo ar ruteniom, 12,37 [[Kilogramm|g]]/[[Metr|cm]]<sup>3</sup> e zouester. Da 2 334[[Gwrezverk|°C]] e teuz, ha da 4 150 °C e verv.
=== Kimiek ===
[[Oksiderezh|Oksidet]] e vez da ≈800 °C, ne vez taget gant [[trenkenn]] ebet. Gant [[halogenoù]] avat e vez taget e gwrezverkoù uhel, ha dileizhañ a ra e [[bazenn]]où teuz. Da [[Dreistreüsted|zreistreüs]] e tro pa vez kendeuzet gant [[molibden]] e gwrezvekoù izeloc'h eget -262,55 °C.
=== Izotopoù ===
'''<sup>102</sup>Ru''' zo unan unan ar seizh [[izotop]] a gaver en natur, ha 34 izotop all zo bet dizoloet. Pemzek [[skinizotop]] zo ivez, eus '''<sup>90</sup>Ru''' betek '''<sup>115</sup>Ru''', gant un [[hanter-vuhez]] berroc'h eget 4,44 eurvezh.
Linenn 80:
{{ElfennoùKimiek}}
<!-- etreWiki -->▼
<!-- Diwezh Ruteniom -->▼
[[Rummad:Elfennoù kimiek]]
{{Liamm PuB|en}}
{{Link GA|ar}}
▲<!-- etreWiki -->
▲<!-- Diwezh Ruteniom -->
| |||