Luksembourg (bro) : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Lamet kuit eo bet ar restr ''Coat_of_Arms_of_Luxembourg.svg'' peogwir e oa bet diverket diwar Commons gant Krd
Arko (kaozeal | degasadennoù)
difaziañ
Linenn 29:
|<br />451 600 <small>(2004)</small><br />174.6/km²
|-
| '''[[Dug-meur]]'''||[[Henri (Dug-Meur Luksembourg|Henri vu Lëtzebuerg]]
|-
| '''[[Kentañ ministr]]'''||Xavier Bettel
Linenn 56:
E 1437 e voe un enkadenn-hêrezh e [[Tierniezh Luksembourg]] ha ar gêr a dremenas d'ar [[Bourbon|Vourboned]], d'an [[Habsburg]]ed ha d'an [[Hohenzollern]]ed.
 
Goude faezhidigezh [[Napoleon|Napoleon I]] e [[1815]] e savas tabut etre [[Aostria]] ha [[Prusia]] a-zivout Luksembourg ha da ziskoulmiñ ar gudenn e tivizas [[KuzulKendalc'h Vienna]] krouiñ Dugelezh Veur Luksembourg ha lakaat an Duk-Meur da Roue an [[Izelvroioù]]. Unan eus izili ar [[KengevredadKengevread Alamanalaman|C'hengevredadhengevread Alamanalaman]] e teuas da vezañ ivez hag ur warnizon brusiat a voe staliet enni.
 
Gant dispac'h belgiat ar bloavezhioù 1830 - 1839 e voe daouhanteret tachennad ar dugelezh veur. Da [[Belgia|Velgia]] e voe roet kornôg ar vro, ma veze komzet galleg dreist-holl. Frankiz ar vro a warantas ar [[feur-sridskrid kentañ Londrez]] e 1839 hag en hevelep bloaz e antreas ar vro er [[Zollverein]]. Gwarantet e voe e frankiz adarre e 1867 gant eil [[feur-sridskrid Londrez]] goude ma oa bet [[Enkadenn Luksembourg]] hogozik abeg ur brezel etre [[Frañs]] ha [[Prusia]]. D'ar mare-se e voe tennet kuit ar warnizon brusiat.
 
Penn-stad Luksembourg e chomas roue an [[Izelvroioù]] betek 1890 pa varvas [[William III an Izelvroioù|William III]]. D'e verc'h [[Wilhelmina an Izelvroioù|Wilhelmina]] e tremenas an tron izelvroiek, met hini Luksembourg ne reas ket dre ma oa sujet d'al [[lezenn salek]]. Da [[Adolphe, Duk-Meur Luksembourg|Adolph eus Nassau-Weilburg]] e voe roet kurunenn Luksembourg.
Linenn 79:
== Douaroniezh ==
 
[[Restr:Lu-map.png|thumb|right|200px|Kartenn LksembourgLuksembourg.]]
[[Restr:Luxembourg City climate.PNG|thumb|right|200px|Hinad Luksembourg.]]
 
Linenn 101:
 
E tre bann eo rannet Luksembourg. Ar re-mañ a zo rannet e 12 [[kanton]] hag e 116 [[kumun]]. 12 eus ar c'humunoù a zo kêrioù.
 
 
== Demografiezh ==
Linenn 109 ⟶ 108:
=== Yezhoù Luksembourg ===
 
Teir yezh ofisiel he-deus Luksembourg : [[galleg]], [[alamaneg]] ha [[luksembourgeg]], ur yezh [[yezhoù germaneggermanek|c'hermaneghermanek]] eus rannvro ar [[Mozel|Vozel]]. Al [[luksembourgeg]] eñ-deus ar statud a yezh vroadel.
 
Nep hini a zomnin e pep tachenn. Al luksembourgeg a reer gantañ er vuhez bemdeziek met dre skrid e implijer kentoc'h ar galleg han an alamaneg. Ar galleg a zo yezh ar melestradur hag an alamaneg yezh darn vrasañ ar mediaoù hag an iliz.
Linenn 123 ⟶ 122:
Un armezh stabil he-deus Luksembourg, gant leveoù uhel, nebeut c'hwez ha nebeut dilabour (4,8% e 2006). Ar greanterezh pennañ a oa an [[dir]] met abaoe n'eo ket pell zo he-deus ar vro liesekaet hec'h armerzh ha produiñ a ra kaoutchoug ha kenderc'hadoù kimiek. Kreskiñ he-deus graet an dachenn finansel, ar pezh a zigoll diskar greanterezh an dir hag enni e vez krouet darn vrasañ pinñvidigezh ar vro.War feurmoù-familh bihan eo diazezet al labour-douar.
 
Liammoù kenwerzhel kreñv he-deus ar vro gant [[Belgia]] hag an [[Izelvroioù]] a furm-hi ar [[Beneluks]] ganto. Un izelezel eus an [[Unvaniezh EuropeatEuropa]] eo.
 
Ar PNB dre benn uhelañ er bed he-deus [[Luksambourg]]Luksembourg ([[US$]]72,945 e 2005), ar pevare [[HDIFeuriader an diorren denel]] hag ar pevare kalite a vuhez. E 2005 ha 2006 he-deus bet Luksembourg ur budjed-stad war goll evit ar wech kentañ en abeg da c'horrekadur ar c'hresk bedel.
 
== Sevenadur ==
 
E skadenn e amezeien e voe hir sevenadur Luksembourg met un nebeut kustumoù poblek he-deus miret. Un nebeut mirdiez ez eus ivez e kêr-[[Luksembourg (kêr)|Luksembourg]], evel [[Mirdi Broadel an Istor hag an Arzioù]], [[Mirdi Istorel Kêr Luksembourg]] hag [[Mirdi an Arzioù Arnevez Duk Yann]]. War roll [[WorldGlad Heritagebedel]] Listan [[Unesco]] emañ kêr-Luksembourg a-bezh.
 
Un nebeut arzourien a deu eus Luksembourg evel al livour [[Joseph Kutter]] hag al luc'hskeudennour [[Edward Steichen.]].