Ekologiezh : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Y-M D (kaozeal | degasadennoù) DDiverradenn ebet eus ar c'hemm |
|||
Linenn 6:
An ekologiezh zo termenet en un doare strizh evel studi an danvez termenet uheloc'h. Gallout a reer lakaat kemm etre daou strollad : hini ar boudoù bev ([[biokoinos]]) hag ar metoù fizikel ([[metoù]]), ar pezh a ya d'ober an [[ekoreizhiad]]. Studiañ a r an ekologiezh ar redoù [[energiezh]] ha danvez <!-- (réseaux trophiques) --> a dro en un [[ekoreizhiad]] (ger ijinet gant [[Tansley]]). An ekologiezh zo un hollad unvan en ul lec'h resis (ur [[koad|c'hoad]], ur [[prad]], ur [[stank]]... ), ur [[metoù]] lec'hel eo.
Hervez an termenadur-se, studi anadennoù hollek hor planedenn ([[efed ti-gwer]], [[digoadadur]], [[saotradur]]) ne sell ket ouzh an ekologiezh, met ouzh ar [[geodinamiezh]] diavaez, ouzh an [[hinadoniezh]], hag ouzh an [[douaroniezh]] pa vez obererezh an dud zo pennkaoz an anadenn. Dont a ra ar meskaj-se diouzh reñver implij ar ger ekologiezh hag eus e zistummadur gant an [[ekologiezh politikel]].
Arabat eo meskañ an ekologiezh gant ar [[biodouaroniezh]] a vez studiet enni ingaladur ar boudoù bev war an Douar diouzh skeuliadoù disheñvel, eus al live hollek d'al live lec'hel. Etre an ekologiezh hag ar biodouaroniezh e kaver un danvez anvet "ekologiezh ar maezadoù" a studier ennañ ar redoù boudoù bev en un takad fetis, al liammoù, an eskemmoù genoù etre strolladoù. Peadra zo da arguzenniñ gant implij ar ger maezadoù gant an danvez-se.
Linenn 24:
E 1866 e oa krouet ar ger ekologiezh gant ar bevoniour alaman [[Ernst Haeckel]].
Degaset eo bet meiziad an ekologiezh da Vro-C'hall gant douaroniourien skol ar ''Bloazdanevelloù douaroniezh'' (Annales de Géographie), gant [[Paul Vidal de la Blache]] peurgetket, a studie pizh - goude 1871 dreist-holl- an enklaskoù [[Alamagn|alaman]], re [[Friedrich Ratzel]] dreist-holl. Ar ''Bloazdanevelloù douaroniezh'' a genlabouras enne douaroniourien ha louzawourien evel [[Gaston Bonnier]]. Koulskoude, abalamour d'ar mennozhioù nevezlamarckour degemeret e Bro-C'hall d'ar c'houlz-se e vo e diorroet muioc'h ar meiziad-mañ er broioù angl-ha-saoz.
<!--
Linenn 180 ⟶ 179:
* la [[déforestation]] et la [[désertification]], entraînant la disparition de nombreuses espèces.
* La [[catastrophe de Tchernobyl]] en [[1986]] fut à l'origine de l'abandon de grandes surfaces arables, de déplacements massifs des populations, de [[cancer]]s plus nombreux dans les populations locales et de la mort de très nombreux animaux.
== Écologisme et écologie politique ==
Linenn 230 ⟶ 227:
== Notennoù==
<references/>
=== Liammoù diavaez ===
Linenn 245 ⟶ 240:
* Bernard Fischesser et [http://www.grenoble.cemagref.fr/em/personnel/marie_france_dupuis_tate.htm Marie-France Dupuis Tate] [http://lamartiniere.siteparc.fr/editeurs/index.cfm?ed=1&isbn=2732422460 ''Le Guide illustré de l'écologie'']. [http://www.editionsdelamartiniere.fr/ Ed. La Martinière (Paris - 2006)](ISBN 2-7324-2246-0)
{{Ekologiezh/Liamm meta}}
[[ab:Екологи]]
| |||