Frañsez Jaffrennou : diforc'h etre ar stummoù

'''Frañsez Jaffrennou''', [[Taldir]] e lesanv, a oa ur skrivagner [[brezhonek]], ganet e [[Karnoed]], e kanton [[kanton Kallag]], d'ar 15 a viz Meurzh [[1879]]. ha Mervel a reasmarvet d'ar 26 a viz Meurzh [[1956]] e [[Brageirac]] (''[[Bergerac]]'', hervez ar stumm ofisiel nemetañ) e Bro-C'hall (departamant an [[Dordogne]]).

E dad a oa noter enoe Karnoed. E vamm, Anna Roparzh, a oa eus [[Bolazeg]]. Tad e oa da [[Gweltaz Jafrennou|Weltaz Jafrennou]], bet ezel eus [[Strollad Broadel Breizh]].

Ober a reas e studi e skolaj [[Itron Varia Gwengamp]] a-raok mont da [[Sant Charlez]], eda [[Sant-Brieg]]. EnoAnaoudegezh ea reas anaoudegezheno gant [[Frañsez Vallée]] a gelenne brezhoneg.

E [[Roazhon]] e tapas e aotreegezh war ar gwir, evel e dad, oen heulianur heulianñ ivez kentelioù brezhoneg [[Jozeb Loth]], gant [[Per ar Rouz]], hag e tremenas un doktorelezh lennegezh, e brezhoneg, diwar-benn [[Prosper Proux]]. Bet eo Taldir an den kentañ o skrivañ un dezenn skol-veur e brezhoneg. Er bloaz [[1900]] e savas strollad ar "Studieren Vreton" gant [[Leon ar Berr]]. Er bloaz [[1903]] en doa tapet lakat anaout "Bro Goz ma Zadoù" da "himmgan broadel" e kendalc'h [[URB]] (Union Régionaliste Bretonne).

Etre an daou vrezel e stourmas Taldir evit ar [[brezhoneg]] hag e klaskas broudañ ar Vretoned da chom stag ouzh o gwrizioù ha hengounioù. Staliet e [[Karaez]] ez eas war ar vicher a varc'hadour gwin. Desevel a reas e vugale e brezhoneg ar pezh a oa dibaot-kaer a-berzh ur bourc'hiz (an hini nemetañ e kêr Garaez e voe oc'h ober kement-se). Sevel a reas ur gazetenn sizhuniek e brezhoneg anvet [[Ar Bobl]] a oa skignet er [[Poc'hêr]]. Evel un toullad kefredourien vreton eus Emsav brezhonek ar mare-se, levezonet gant emsav [[Kembre]], e oa ezel Taldir eus ar [[Gorsez]] Breizh, a glaskas kas war-raok. Unan eus ar re gentañ a ziazezas gouelioù breizhek e voe Taldir ivez.

E dibenn an [[eil brezel-bed]] e voe kac'hariet Taldir e toull-bac'h [[Maezgloagen]] e [[Kemper]] evel ar pep brasañ eus an emsaverien bolitikel ha sevenadurel breizhat. Tamallet e voe dezhañ bezañ flatret lervdier ar Gwazhioù, ar pezh a nac'has groñs. Kondaonet e voe hag harluet da Vro-C'hall, difennet ma voe outañ chom da vevañ e [[Breizh]]. Mervel a reas eneno [[harlu]] e bro-C'hall. Skrivet en deus Taldir ur pikol deizlevr brezel, diwar-benn ar [[brezel-bed kentañ]] hag an [[eil brezel-bed]]. Chomet diembann eo miret e eñvorennoù e [[Levraoueg Vroadel Kembre]] en [[Aberystwyth]].