Lestrigoned

Al Lestrigoned pe Laistrygoned (henc'hresianeg : Λαιστρυγόνες Laistrygónes) zo ur ouenn a c'higanted hag a zebre tud, e gwengelouriezh Hellaz. Meneget int dreist-holl en Odysseia gant Homeros, a ra anv eus « al Lestrigoned kreñv, muioc'h ramzed evit tud ». Tremen a reas Odysseüs, haroz ar meurgan, dre o rouantelezh pa oa war e hent d'ar gêr goude Brezel Troia. Debret e oa ar braz eus tud Odysseüs gant ar ramzed a zistrujas ivez unnek eus e zaouzek lestr gant mein taolet diwar an tornaod. Lestr Odysseüs ne voe ket dispennet abalamour ma oa kuzhet en un ouf.

Skeudenn gant John Flaxman evit an Odysseia (1810)

Mojenn

Al lestrigoned a-zevri o teuler mein ouzh listri Odysseüs. Livadenn war ur voger eus diwezh ar Iañ kantved.

Goude bezañ kuitaet Troia, Odysseüs

Gant un daouzek lestr bennak a erruas dindan kreñvlec'h roc'hellek Lamos : Telepilos, keoded al Lestrigoned, el lec'h ma weler ar maesaer gervel ar bugul : rak pa zistro unan d'ar gêr ez a unan all kuit hag a respont dezhañ ; un den dilu a c'hounezfe daou c'hopr, unan o peuriñ an oc'hen, egile an deñved gwenn ; rak nes eo hentoù an deiz ha re an noz.. »
(Odysseia, X, 82-86)

Lamos n'eo ket meneget en-dro diwezhatoc'h, marteze e oa saver ar geoded pe marteze anv an enezenn el lec'h ma oa savet. Mont a reas al listri tre en aber gronnet gant tevennoù serzh, gant ul lec'h hepken da dremen etre daou veg-douar. Kas a reas ar gabitened o listri e-barzh hag o eoriañ tost an eil re diouzh ar re all. Odysseüs avat a eorias e lestr er-maez eus an aber.

Kas a reas an haroz diaraogerien a em gavas gant merc'h Antifates (roue an enezenn hag al Lestrigoned). Homañ a roas disaouzan dezhe eus ti he zad met ur wezh erru er palez, ar rouanez a ditouras he fried eus donedigezh ar gouviidi. Hennezh a c'halvas diouzhtu al Lestrigoned a-raok lazhañ unan eus an diaraogerien ha plaouiañ anezhañ. Tec'het a reas ar vartoloded a oa chomet bev, Eüriloc'hos ha Polites, betek o listri, heuliet gant miliadoù a Lestrigoned, galvet gant ar roue, a lazhas un niver bras eus keneiled Odysseüs dre deuler mein diwar lein an tornaod ha goude a-daolioù gouzifiad ouzh ar re a oa en dour. Ar gouron hepken ha martoloded e vag a zeuas a-benn da dec'hel dibistig war o lestr.

Da c'houde ez eas Odysseüs kuit betek enezenn Kirke, war Enez Aiaia.

Kevredigezh al Lestrigoned

Al Lestrigoned n'int ket Gresianed, mes Homeros o zaolenn war patrom rouaned an Akeaned en amzer Brezel Troia (XII^vet kantved a-raok hon oadvezh) : deskrivañ a ra ur palez en ur geoded uhel, dezhi un anv henc'hresianek, Telepilos, ar pezh a dalvez « Pilos a-bell », enebet evel-se ouzh « Pilos an traezhioù », keoded ar roue Nestor fur. Ur porzh zo « anavezet mat gant ar vartoloded », e deun un aber : « un tornaod doubl, serzh ha difaout, a c'hronn anezhi, ha daou veg douar hir a sav an eil a-dal d'egile e-kichen an tremen, hag a strisha anezhañ.»

Emañ al Lestrigoned o vevañ en ur geoded, ἄστυ, poli en henc'hresianeg, gant ur blasenn foran, un agora. « Palez brudet » o roue, anvet Antifates, zo ur savadur kaer « dezhi toennoù uhel » e-kichen an agora. Al Lestrigoned erziwezh a zebr tud en un doare lidek e-doug banvezioù, evel m'el laka da gompren ar ger henc'hresianeg δαῖτα.

Al Lestrigoned er skridoù klasel

Toukidides a skriv e soñjed e oa al Lestrigoned, hag ar gikloped ar c'hentañ annezidi eus Sikilia

Mammennoù

• Homeros, Odysseia X, 82-131 ; XXIII, 318-322. (Lenn enlinenn)
• Ovidius, Metamorphosae (Lenn enlinenn) XIV, 233 ha goude
• Toukidides, Istor Brezel ar Peloponnesos VI, II, 1 (Lenn enlinenn)

Levrlennadur

• Jean Cuisenier, Le Périple d'Ullysse, Fayard, Paris, 2003
• Jean Bérard, La Colonisation grecque de l’Italie méridionale et de la Sicile dans l'Antiquité, L'Histoire et la légende, Presses Universitaires de France, Paris, 1957
• Victor Bérard, Nausicaa et le retour d'Ulysse, les navigations d'Ulysse, Armand Colin, Paris, 1929, levrenn IV