Pabez Janed

Ar babez Janed a zo ur vaouez a vije bet anvet da bab peogwir he doa kuzhet e oa ur vaouez. Krediñ a reer e renas etre 855 ha 858, da lavarout eo etre Leon IV ha Benead III, da vare Anastaz al Levraoueger. Gouez d'an istorourien n'eo nemet ur vojenn.

Ar babez, hervez un dornskrid gall eus ar BNF.

Ar babez, unan eus *arkanoù meur* an tarotoù, treset evel "ar c'hast war an aneval" a zo menegg anezhi e Levr an Diskuliadur.

Ar vojenn

Ar babez o wilioudiñ, engravadur e levr Boccacio, er pennad diwar-benn ar babez er chabistr diwar-benn ar Maouezed a Vrud

War-dro 850 e oa ur plac'h yaouank eus Mainz — anvet e meur a zoare: Jeanne, Agnès, Marguerite pe Gilberte hervez an dud^[1] — a guitaas he zud da vont war ar studi, pe da-heul he fried a oa studier^[2]. Gwisket e oa evel ur gwaz hag anavezet evel Johannes Anglicus (Yann Saoz)^[1], ar pezh a ziskouezje e oa saozez a orin^[2]. Studiañ a eure en ur skol-veur saoz, ha goude tapet ganti he bachelouriezh ez eas gant he fried, pe he serc'heg, da studiañ ar skiantoù hag ar brederouriezh da Aten^[1]. Pa varvas he gwaz ez eas da Roma. Eno e voe roet dezhi ar garg da lenn ar Skriturioù sakr^[3] a-raok mont e-barzh ar Curie. Hervez dihelloù zo e vije bet anvet da gardinal, hag hervez an holl e vije bet dilennet da bab gant ar bobl roman abalamour d'he deskadurezh ha d'he deoliezh ^[4]. Daou vloaz goude e voe touellet ar babez pe gant ur c'hloareg pe gant ur c'hardinal spisweloc'h eget ar re all hag e wilioudas a-wel d'an holl, pe pa oa o lavarout an oferenn, pe pa oa war varc'h, pe e-pad prosesion Gouel ar Sakramant, etre iliz-veur Sant-Yann-Latran hag iliz-veur Sant-Pêr. Hervez ar c'hronikour dominikan Jean de Mailly e voe meinataet d'ar marv gant ar bobl. Hervez Marzhin ar Polonad e varvas er gwentloù. Hervez re all e voe kaset kuit ha netra ken.^[4]. Rediet e voe an Iliz da wiriañ gourelezh ar bibien nevez-anvet diwar neuze^[5]. Un den a iliz a veze lakaet, a lavared, da balvata ar brouenn, a-dreuz ar gador-doull. Echu e gefridi gantañ e youc'he: « Duos habet et bene pendentes » (« div en deus, hag istribilhet mat int »). Ouzhpenn da se, abalamour d'an eñvorenn boanius-se, ne dremen ket ken prosesionoù eus al Latran d'ar Vatikan dre iliz Sant Klemez, lec'h ar gwilioud. Un delwenn koulskoude zo bet savet el lec'h ma c'hoarvezas.^[5].

Ar fedoù

Ur vojenn eo a zo bet kredet enni betek ar XVIvet kantved, ha gant an Iliz zoken.

Displegadur

Meur a zisplegadenn zo d'ar vojenn.
Marteze e voe savet diwar al lesanv « Pabez Janed » roet d'ar pab Yann VIII en e vev, abalamour ma veze kavet re laosk dirak Iliz Kergustentin, pe abalamour d'al lesanv « pabez Janed » roet da serc'h ar pab Yann XI, Marozia, a oa rust an dro anezhi.

Lennegezh

Meur a skrivagner zo bet o plediñ gant ar vojenn.

Ur pennad diwar he fenn zo el levr De mulieribus claris gant Boccaccio.
Emmanuel Roïdis a voe troet e oberenn c'hresianek embannet e 1886
- e galleg gant Alfred Jarry^[6]
- e saozneg gant Lawrence Durrell^[7]
Yves Bichet, gant La Papesse Jeanne^[8].

Levrlennadur

Alain Boureau, La papesse Jeanne, Flammarion, coll. « Champs », 1993 ;
Emmanouil Roidis La Papessa Giovanna, 1866. Embannet en Italia gant Crocetti Editore, 2003.
Cesare D'Onofrio. Mille anni di leggenda: Una donna sul trono di Pietro, Romana Società Editrice, 1978
(en) Donna Woolfolk Cross. Pope Joan, Ballantine Books, ISBN 0-345-41626-0
(en) Rosemary e Darrell Pardoe. The Female Pope: The Mystery of Pope Joan. The First Complete Documentation of the Facts behind the Legend, Crucible, 1988. (testo completo)
(it) Francesco Sorrentino. "Prova di virilità" su Medioevo rivista edita dalla De Agostini Periodici n. 7/2008 pagg. 90 e ss.
Pietro Ratto. Le Pagine Strappate. I trucchi della Chiesa rinascimentale per rimuovere la vicenda storica della Papessa Giovanna, Elmi's World, Saint-Vincent, 2014

Liammoù diavaez

(fr) La papesse Jeanne, mythe ou réalité ? e lec'hienn ar Cercle zététique

Notennoù

↑ ^1,0 ^1,1 ha^1,2 Cf. Sher Tinsley, p. 382.
↑ ^2,0 ha^2,1 Cf. Boureau [2000], p. 953.
↑ Cf. Sher Tinsley, p. 383.
↑ ^4,0 ha^4,1 Sher Tinsley, p. 383.
↑ ^5,0 ha^5,1 Cf. Boureau [2000], p. 954.
↑ La Papesse Jeanne, roman médiéval, traduit par Alfred Jarry et Jean Saltas de l'œuvre grecque d'Emmanuel Rhoïdes suivi de Le Moutardier du Pape, Opérette Bouffe, (1908 et 1907), Nouvelles éditions Oswald, 1981, avec une préface de Marc Voline qui retrace la postérité littéraire de la légende, (ISBN 2730400761).
↑ The Curious History of Pope Joan, Derek Verschoyle, Londres, 1954.Freely translated from the Greek Papissa Joanna, 1886, by Emmanuel Royidis.
↑ Fayard, 2005

[ST382-1] 1,0 ^1,1 ha^1,2 Cf. Sher Tinsley, p. 382.

[B953-2] 2,0 ha^2,1 Cf. Boureau [2000], p. 953.

[3] Cf. Sher Tinsley, p. 383.

[ST383-4] 4,0 ha^4,1 Sher Tinsley, p. 383.

[B954-5] 5,0 ha^5,1 Cf. Boureau [2000], p. 954.

[6] La Papesse Jeanne, roman médiéval, traduit par Alfred Jarry et Jean Saltas de l'œuvre grecque d'Emmanuel Rhoïdes suivi de Le Moutardier du Pape, Opérette Bouffe, (1908 et 1907), Nouvelles éditions Oswald, 1981, avec une préface de Marc Voline qui retrace la postérité littéraire de la légende, (ISBN 2730400761).

[7] The Curious History of Pope Joan, Derek Verschoyle, Londres, 1954.Freely translated from the Greek Papissa Joanna, 1886, by Emmanuel Royidis.

[8] Fayard, 2005

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]