Bituriges
Ar Vituriged[1], pe Bituriges, peBituriges Cubi[2], a oa unan eus pobloù Galia, diazezet er pezh a zo bremañ departamantoù Cher hag Indre.
Bro kemmañ
En em astenn a rae o bro war ar pezh a zo bremañ departamantoù Cher hag Indre, ha kornaoueg Allier. Stumm un tric'horn a oa gant o domani. Avaricum (Bourges) e oa o c’hêr-benn.
En-dro dezho e oa ar pobloù-mañ :
Istor kemmañ
Hervez Titus Livius e oant bet unan eus pobloù galloudusañ Galia war-dro 600 kent JK[3].
En amzer Julius Caesar e oant kevredet gant an Aedui[4]. Sevel a rejont a-du gant emsavadeg Verkingetorix koulskoude, ha kas a rejont tud da emgann Alesia (12 000 den)[5]. E-pad Brezel Galia e voe lakaet seziz war Avaricum gant soudarded Caesar. E lec’hioù all e Galia e oa bet c’hwezet an tan er c’hêrioù, war urzh Verkingetorix, evit mirout ouzh ar Romaned da gaout pourvezañsoù enno. Gant annezidi Avaricum e oa bet aspedet Verkingetoriks da espern o c’hêr. Dont a reas armeoù Caesar da gemer anezhi ha da argas armeoù sikour Verkingetorix. Diwar an 40 000 den a oa serret e kêr, ne voe nemet 800 a chomas bev[6].
En Eil kantved goude JK edo bro ar Bituriges e proviñs Gallia Aquitania.
Anv kemmañ
Talvezout a rae o anv Bituriges kement ha « rouaned ar bed », diwar an div elfenn c'halianek bitu-, « bed », ha rix, riges « roue, rouaned »[7]. Eus an anv Bituriges eo deveret anv kêr Bourges ha hini proviñs Berry.
Notennoù kemmañ
- ↑ Notennou diwar-benn ar Gelted koz, p. 149, p. 182
- ↑ Ul lodenn eus pobl orin ar Vituriged, anvet Bituriges Vivisques, a yeas eus korn-bro Bourges d’ober o annez da-gostez aber ar Gironde, goude dibenn Brezel Galia. S.o. L’arbre Celtique
- ↑ Titus Livius, Ab urbe condita libri, levrenn V, 34.
- ↑ Julius Caesar, Commentarii de Bello Gallico, levrenn VII, 5.
- ↑ Julius Caesar, Commentarii de bello gallico, levrenn VII, 75.
- ↑ Julius Caesar, Commentarii de bello gallico, levrenn VII, 14-18 ha 24-28.
- ↑ Pierre-Yves Lambert, La langue gauloise, Errance, p. 36, p. 25