Ar brein-krign, pe ar varvenn-gig (gangraena e latin, eus ar ger gregach gagraina (γάγγραινα) a dalv kement ha breinadur an danvez) eo an anvioù a roer d'an droug a laka danvez kig un den da vervel[1]. Mammenn ar c'hleñved a zo ur stankadur gwazienn deuet diwar un emboestadur, ur stroñs, ur bilimadur pe goude bezañ bet diskouezet d'ar yenijenn sklas.

Troad un hinienn diabetek taget gant ar brein-krign
Miracolo_di_Aurelia_Degli_Angeli, e 1610.
Ar soudard Milton E. Wallen gloazet e-pad brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika klañv gant ar brein-krign e 1863.

Yezh kemmañ

Kentañ meneg eus ar c'hleñved a vefe er XVIvet kantved, e Bro-Saoz, en ur werzenn diwar zorn Shakespeare en drajedienn Coriolan :

  • The service of the foote Being once gangren'd, is not then respected For what it was before.

Orin ar c'hleñved kemmañ

An orin aliesañ a vez un diskrog hir pe ur red difonnus a-grenn gant gwaziadur ar gwad. Er c'hantvedoù tremenet, ar gloazadennoù brezel pareet fall ha bilimet a oa mammenn d'ar brein-krign ha goude-se da ziskolpañ lodenn klañv ar c'horf met ne oa ket dre ret ur pare diskoulm e-tal ar marv[2]

Hep oksigen, al lien-kig a ya da anaon ha goude-se da vreinañ.

Doareoù brein-krign lies kemmañ

Breign-krign sec'h kemmañ

Merzhet e vez dre liv al lien-kig o vont etrezek an teñval. Dre vras e vezo du ha sec'h al lien-kig klañv.

Brein-krign gleb kemmañ

Dont a ra adal ur brein-krign sec'h pe ur bilimadur mikrobek. Merzhet e vez gant c'hwezadur ha breinadur al lien-kig, ouzhpenn da-se e vez muioc'h-mui dourennek ha brein.

Brein-krign aezhennek kemmañ

Merzhet e vez dre ur bilimadur mikrobek gant kellidoù en o aes en un aergelc'h hep oksigen, (Evel Clostridium perfringens doare A)), hag ur broduerezh gaz el lien-kig klañv.

Doareoù breign-krign ral kemmañ

Breign-krign Fournier kemmañ

Breign-krign Fournier a zo ral, tagañ a ra organoù engehentiñ hag seier ar baotred dreist-holl.

Brein-krign Buerger kemmañ

Brein-krign Buerger pe kleñved Buerger a zo ur brein-krign ral hag a dap ar baotred yaouank dreist-holl, dre un aergelc'h yec'hed troet da fall gant a butuniñ sot.

Ur c'hleñved marvus kemmañ

Ar brein-krign aezhennek a zo an hini dañjerusañ ha marvusañ. Ma ne vez ket talet ouzh ar bilimadur, an toksinoù a zeio etrezek ar gwad ha goude-se betek an organoù diazez.

Talañ ouzh ar brein-krign kemmañ

A-benn talañ ouzh donedigezh ar brein-krign ez eo ret kaout louzhoù efedus roet alies ha ret eo naetaat lies ar gloazadennoù.

Tud brudet aet da anaon gant ar brein-krign kemmañ

Evit kavout ul listenn glok gwelet Tud aet da anaon gant ar brein-krign

Levrlennadur kemmañ

  • Thomas Eugène Éloi Renault, Gangrène traumatique- Mémoire et observations cliniques sur une de ses causes les plus fréquentes dans les animaux doméstiques, embannadur Bechet Je. et Labe, Levraoueg Skol-veur ar medisinerezh, 1840
  • Ollivier, Alexandre-François, Traité expérimental du typhus traumatique, gangrène ou pourriture des hôpitaux, contenant des observations nouvelles sur diverses gangrènes, épidémies, contagions, embannadur Pariz Mme Seignot librairie éditeurs, 1822

Liammoù diavaez kemmañ

Notennoù ha daveennoù kemmañ