Doare-skrivañ : diforc'h etre ar stummoù

En ur silabenneg rik ne vez ket heñvel stumm lizherennoù implijet evit skrivañ silabennoù heñvel o son, da skwerskouer e vefe disheñvel-poch al lizherenn evit skrivañ ar silabenn "ta" diouzh an hini evit "ti", "to", hag all.

Meur a doare-skrivañ a zo bet diorroet diwar un abjad oc'h ouzhpennañ sinoù evit ar vogalennoù hag o tont da vezañ dre-se [[lizherenneg]]où, da skwerskouer al [[lizherenneg c'hresianek]] savet diwar an abjad fenisek. Gwechoù all, avat, int deuet da vezañ un [[abugida]] evel ar [[skritur etiopek]].

Ur ''vrizh[[silabenneg]]'' pe c'hoazh un ''dam[[lizherenneg]]'' ([[saozneg]] "alphasyllabary") eo un '''abugida''', da lâret eo ez eo un [[doare-skrivañ]] a implij lizherennoù a ra dave da bep ur [[kensonenn|gensonenn]] mui ur [[vogalenn]]. N'eo ket kevatal un abugida d'ur '''[[silabenneg]]''' rik rak kemmet e vez al lizherenn diazez evit diswel penaos e rank bezañ distaget ar vogalenn a da ya heul ar gensonenn. En ur silabenneg, avat, ez eus ul lizherenn diazez ispisial evit pep [[silabenn]] hep ma vefe heñvel stumm lizherennoù oc'h ober dave da silabennoù heñvel, da skwerskouer e vefe disheñvel-poch a lizherenn implijet evit skrivañ ar silabenn "ka" diouzh an hini implijet evit skrivañ ar silabenn "ki" hag all evel e [[skritur tsalagiek|silabenneg an tsalagi]] (''tcherokeeg'').

Da skwerskouer, en un abugida ne vefe lizherenn diazez ebet evit ar gensonenn "k", met ul lizherenn diazez evit ar [[silabenn]] "ka" a c'hellfe bezañ kemmet e meur a doare evit lakaat anezhi da vezañ distaget "ki" pe "ku", h.a. Sinoù ispisial a vez implijet ivez, mar vez ezhomm, evit diskwel ez eo mut ar vogalenn diazez el lizherenn silabennek diazez, d.s. "kat" e lec'h "kata". Pa vez ezhomm hervez ar yezh ma vez implijet un abiguda evit he skrivañ e c'hell bezañ kemmet e meur a doare ivez al lizherennoù silabennek diazez evit skrivañ meur a gensonenn da heul hep vogalenn ebet kenetreze, d.s. "apta" e lec'h "apata".