Irak : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Dishual (kaozeal | degasadennoù)
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Arko (kaozeal | degasadennoù)
Kempenn
Linenn 51:
 
Goude [[taol-Stad]] [[Saddam Hussein]], penn ar [[strollad Baath]], e [[1979]] e oa bet tri brezel ma oa bet lazhet miliadoù a dud. Gwaskerezhioù gwadus, en o zouez gwaskerezhioù a-enep ar Gurded hag ar chiited, a oa bet ivez hag e-pad an dek bloavezhiad embargo. Torret e oa bet e renadur [[likelezh|lik]] e 2003 gant ar Stadoù-Unanet. Abaoe an aloubidigezh-se ez eus [[brezel diabarzh]] en Iraq, ma vez stourmet ouzh an alouberien, ma vez taolioù spont ha ma stourm ar Sunnited, ar Chiited, ar Gurded an eil ouzh egile.
 
 
En eil plas emañ Irak evit an niver a viradoù tireoul er bed a-bezh hag ezel eo eus an [[OPEP|ABET]] (ABET : Aozadur ar Broioù a Ezporzh Tireoul).
 
Evit''Gwelet kaout titouroù nevez diwar-benn Irak, lennivez ar bajennpennad [[Brezel Irak]] (2003-20062011)]].''
 
== Istor ==
Linenn 70 ⟶ 69:
E [[1955]], da vare ar [[brezel yen]], he doa sinet Iraq [[emglev Baghdad]] hag evel-se e voe skoulmet ul liamm gant ar [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]].
 
E [[1958]] en doa kemeret ar jeneral Kassen ar galloud da-heul un taol-Stad all. Hennezh a voe drouklazhet avat d’an [[9 C'hwevrer|9 a viz C’hwevrer]] [[1963]] e-pad un taol-Stad nevez.
 
D’an [[31 a viz Gouere]] [[1968]] e voe graet un taol-Stad adarre gant ar jeneral [[Ahmed Hassan al-Bakr]]. E [[1979]] e voe erlerc’hiet gant [[Saddam Hussein]].
Linenn 78 ⟶ 77:
E-pad an hañv [[1990]] e voe aloubet [[Koweit]] gant Iraq. Pennkaoz e voe an aloubidigezh-se da [[Brezel ar Pleg-mor|eil brezel ar pleg-mor Arab-ha-Pers]]. Da c’houde ar brezel e voe lakaet embargo war ar vro e-pad daouzek vloavezh, diwar ziviz an ABU. Ur spont e oa bet evit Irakiz (1,5 milion a dud bet lazhet).
 
D’an [[20 Meurzh|20 a viz Meurzh]] [[2003]] e oa bet taget Iraq gant armeoù kenunvanet ar [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]] hag ar [[Rouantelezh-Unanet]], hag un dek bro bennak all : [[Japan]], [[Sukorea]], [[Polonia]], [[Spagn]] hag [[Italia]]. Diskaret e oa bet renad [[Saddam Hussein]] teir sizhun war-lerc’h. D’ar [[1añ Mae|1añ a viz Mae]] e voe lakaet un termen d’ar [[brezel en en IraqIrak|trede brezel ar pleg-mor Arab-ha-Pers]]. Abaoe eo aloubet ar vro gant an armeoù kenunvanet.
 
D’an [[28 Mezheven|28 a viz Mezheven]] [[2004]] e oa bet lakaet war-sav ur gouarnamant da c’hortoz, diwar ziviz, hag [[Iyad Allaoui]] an hini eo a renas ar vro diwar ar mare-se. D’an [[30 Genver|30 a viz Genver]] [[2005]] e oa bet aozet ur gwir dilennadeg demokratel, ar pezh na oa ket bet graet er vro abaoe [[1953]], daoust d’ar [[sponterezh|sponterien]] a glaske levezoniñ an dud da chom hep mouezhiañ. Chiited ha Kurded Iraq avat a oa bet ur c’halz anezho o vouezhiañ.
Linenn 161 ⟶ 160:
* Merc’hed : 23
Er blegenn e oa armerzh ar vro da-heul aloubidigezh ar vro met krog eo d’ober berzh en-dro daoust d’an diasterioù zo anezho hiziv c’hoazh er vro. Kresk bras zo : 29,3 miliard a [[dolardollar amerikan|zolarioùzollarioù]] eo ar produadur diabarzh kriz (PDK), tra ma oa 18,4 miliard e 2005 gant ur produadur broadel kriz (PBK) dre zen a 780 $ e 2002, hervez ar [[Bank -bed]].
 
An [[eoul-maen]] eo barregezh kentañ ar vro. 2,03 milion a varilhadoù tireoul a veze produet bemdez e [[2004]] daoust ma oa kudennoù surentez er vro. Priziet e voe miradoù tireoul Iraq da 115 miliard a [[barilh|varilhadoù]] e [[2004]]. N’eo ket reizh ar sifroù-se, war a seblant, hervez arbennigourien zo. Gant-se e oa Iraq en trede plas, dres war-lerc’h Arabia Saoudat hag Iran, evit an niver a viradoù tireoul.
Linenn 183 ⟶ 182:
 
== Sevenadur ==
 
 
 
== Lenn ivez ==
* [[Brezel Iran-Iraq]]
* [[Brezel Koweit]], [[1990]]-[[1991]]
** Oberiadenn [[Korventenn an dezerzh]] (Operation Desert Storm)
* [[Brezel en Iraq, 2003Irak]], ([[2003]])
** Oberiadenn [[Dieubidigezh Iraq]] (Operation Iraqi Freedom)
* [[Dilennadeg Bodadenn Vroadel Iraq,Irak e 2005|Dilennadeg Bodadenn Vroadel IraqIrak]], ([[2005]])
 
=== Liammoù diavaez ===