Kig

Un danvez pennad eo ar pennad-mañ ha labour zo d'ober c'hoazh a-raok e beurechuiñ.
Gallout a rit skoazellañ Wikipedia dre glokaat anezhañ.
Kig vez graet eus forzh peseurt tamm loen ennañ danvez kigenn dreist holl met ivez druzoni, stirennoù, gwad. Ar bouzelloù hag ar flugez all a c'hell bezañ renket e-touezh ar c'hig, daoust dezho bezañ stummet gant nebeut-tre pe tamm kigenn ebet.

Dont a ra ar c'hig eus ar sevel loened pe eus ar chaseal.
Savet e vez al loened a-ratozh evit o c'hig, (chatal pe loened bihan) pe e c'hell bezañ ur produ ouzhpenn pa vez savet al loened evit un abeg all, laezh, vioù, gloan hag all. Pa 'z eo mod-se al loened re gozh a vezont treuzfurmet e kig memestra.
Graet e vez jiboez eus al loened chaseet evit o c'hig.
E broioù zo hag e relijionoù zo e c'hell tammoù kig, pe seurt kig, pe ar c'hig da vat bezañ difennet dindan abegoù disheñvel.
Etimologiezh kemmañ
Diwar ar ger henvrezhonek cic, kic 1339, da geñveriañ gant ar gerioù cig e kembraeg, kyk e kerneveureg, cìch en iwerzhoneg, cico- e galianeg[1].
Ar ger kig a vez implijet ivez e brezhoneg evit kalz traoù liammet, kigaj, kigder, kigenn, kiger, digigañ, tric'hig hag all.
Perzhioù ar c'hig, boued ha yec'hed kemmañ
Boued a galite eo ar c'hig dre ar proteinioù a zo ennañ (Etre 20 ha 30% hervez ar seurt kig). Kavet e vez er c'hig trenkennoù amine pennañ ne c'hell ket bezañ stummet gant ar c'horf. Mineralioù a vez kavet ivez, dreist holl houarn er c'hig ruz. Vitaminoù a zo ivez dreist holl vitaminoù B. Druzoni a zo c'hoazh mui pe vui hervez an tamm kig hag ar seurt loen (tro dro 10,7 g / 100 g a geidenn).
An elfennoù boued a c'hell bezañ disheñvel-tre hervez spesad hag oad al loen, ar pezh en deus debret ha peseurt tamm kig eo.
A bep seurt kig kemmañ
Renket e vez alies ar seurtoù kig hervez o liv
- kig ruz o tont eus ar chatal, ar c'hezeg, ar spilhenn houad
- kig gwenn o tont eus al laboused, eus al loened bihan (lapined hag all), eus ar moc'h pe eus al leue
- kig du o tont eus ar jiboez
Renket e vez ivez ar seurtoù boued hervez o orin
Posupl eo ivez renkañ ar seurtoù kig hervez ma eo bet treuzfurmet pe get
- kig fresk
- kig sec'het
- kigaj
Pennadoù kar kemmañ
Levrlennadur kemmañ
- ↑ Dictionnaire étymologique du breton, Albert Deshayes, Emb. Le Chasse-Marée, 2003, ISBN 2-9142-0825-3