Kig

Krogit e-barzh !
Un danvez pennad eo ar pennad-mañ ha labour zo d'ober c'hoazh a-raok e beurechuiñ.
Gallout a rit skoazellañ Wikipedia dre glokaat anezhañ. 

Kig vez graet eus forzh peseurt tamm loen ennañ danvez kigenn dreist holl met ivez druzoni, stirennoù, gwad. Ar bouzelloù hag ar flugez all a c'hell bezañ renket e-touez ar c'hig, daoust dezho bezañ stummet gant nebeut-tre pe tamm kigenn ebet.

A bep seurt tammoù kig

Dont a ra ar c'hig eus ar sevel loened pe eus ar chaseal.

Savet e vez al loened a-ratozh evit o c'hig (chatal pe loened bihan) pe e c'hell ar c'hig bezañ ur produ ouzhpenn pa vez savet al loened evit un abeg all (laezh, vioù, gloan hag all). Pa vez er mod-se, al loened re gozh a vez treuzfurmet e kig memestra.

Graet e vez jiboez eus al loened chaseet evit o c'hig.

E broioù zo hag e relijionoù zo e c'hell tammoù kig, pe seurtoù kig, pe ar c'hig da vat bezañ difennet dre abegoù disheñvel.

Etimologiezh

Diwar ar ger henvrezhonek cic, kic 1339, da geñveriañ gant ar gerioù cig e kembraeg, kyk e kerneveureg, cíoch en iwerzhoneg, cico- e galianeg.

Ar ger kig a vez implijet ivez e brezhoneg evit kalz traoù liammet, kigaj, kigder, kigenn, kiger, digigañ, tric'hig hag all.

Perzhioù ar c'hig, boued ha yec'hed

Boued a galite eo ar c'hig dre ar proteinioù a zo ennañ (Etre 20 ha 30% hervez ar seurt kig). Kavet e vez er c'hig trenkennoù amine pennañ ne c'hell ket bezañ stummet gant ar c'horf. Mineralioù a vez kavet ivez, dreist holl houarn er c'hig ruz. Vitaminoù a zo ivez dreist holl vitaminoù B. Druzoni a zo c'hoazh mui pe vui hervez an tamm kig hag ar seurt loen (tro dro 10,7 g / 100 g a geidenn).

An elfennoù boued a c'hell bezañ disheñvel-tre hervez spesad hag oad al loen, ar pezh en deus debret ha peseurt tamm kig eo.

A bep seurt kig

Renket e vez alies ar seurtoù kig hervez o liv

• kig ruz o tont eus ar chatal, ar c'hezeg, ar spilhenn houad
• kig gwenn o tont eus al laboused, eus al loened bihan (lapined hag all), eus ar moc'h pe eus al leue
• kig du o tont eus ar jiboez

Renket e vez ivez ar seurtoù boued hervez o orin

• kig sevel loened
• kig dreineg pe jiboez

Posupl eo ivez renkañ ar seurtoù kig hervez ma eo bet treuzfurmet pe get

• kig fresk
• kig sec'het
• kigaj

Pennadoù kar

• kig bevin
• kig leue
• kig-sall

Levrlennadur

Sellit ouzh ar ger Kig er
wikeriadur, ar geriadur frank.