An Alarc'h (kanaouenn)

An Alarc'h a zo ur ganaouenn vrezhonek dastumet gant Kervarker hag embannet en e levr Barzaz Breiz.

An Alarc'h
sonaozadur
Rann eusBarzhaz Breizh Kemmañ
TitlAn Alarc'h Kemmañ
Seurt oberennkanaouenn Kemmañ
Tachennkanaouenn brezhon Kemmañ
Dezerc’herAlan Stivell, Tri Yann, Gilles Servat Kemmañ
Bro orinFrañs Kemmañ

Istor kemmañ

Kaoz zo enni eus distro an dug Yann IV ("an aotrou Yann"), evit adc'hounit Breizh. An dug-mañ a oa bet skarzhet un nebeud bloavezhioù en a-raok gant ar Vretoned. Met lakaet e oa dizalc'hidigezh an dugelezh en arvar muioc'h c'hoazh heptañ. An aotrouien vreizhat o doa kaset un dileuriadur evit ma tistrofe. Erruout a ra e Dinarzh d'an 3 a viz Eost 1379 evit adtapout ar galloud e Breizh. "An Alarc'h", er ganaouenn, a wel an darvoud eus penn-uhelañ tour kastell Arvor.

Komzoù kemmañ

Un alarc'h, un alarc'h tra mor (bis)
War lein tour moal kastell Arvor

Dinn, dinn, daoñ, d'an emgann, d'an emgann, o !
Dinn, dinn, daoñ, d'an emgann ez an

Neventi vad d'ar Vretoned
Ha mallozh ruz d'ar C'hallaoued

Dinn, dinn, daoñ, d'an emgann...

Erru ul lestr e pleg ar mor
E ouelioù gwenn gantañ digor

Degoue'et an Aotrou Yann en-dro
Digoue'et eo da ziwall e vro

D'hon diwall diouzh ar C'hallaoued
A vac'hom war ar Vretoned

Ken e laosker ur youc'hadenn
A ra d'an aod ur grenadenn

Ken e son ar menezioù Laz
Ha froen, ha trid ar gazeg c'hlas

Ken e kan laouen ar c'hleier
Kant lev tro-war-dro, e pep kêr

Deut eo an heol, deut eo an hañv
Deut eo en-dro an Aotrou Yann

An Aotrou Yann a zo paotr mat
Ken prim e droad hag e lagad

Laezh ur Vreizhadez a sunos
Ul laezh ken yac'h evel gwin kozh

Luc'h a daol e c'hoaf p'hen horell,
Ken e vrumenn an neb a sell

Pa c'hoari kreñv, ken kreñv e tarc'h
Ken e taouhanter den ha marc'h

Darc'h atav, dalc'h mat, aotrou dug,
Dav warnehe! ai-ta! bug-ho! bug!

Neb a drouc'h 'vel a douc'hez-te
N'en deus aotrou nemet Doue!

Dalc'homp, Bretoned, dalc'homp mat !
Arsav na truez ! gwad oc'h gwad !

Itron Varia Breizh, skoaz da vro!
Fest erbedenner, fest a vo!

Dare' ar foenn; piv a falc'ho?
Dare' an ed; piv a vedo?

Ar foenn, an ed, piv o fako?
Ar roue gav' gantañ 'raio

Dont a ray a-benn ur gaouad
Gant ur falc'h arc'hant da falc'hat

Gant ur falc'h arc'hant er bro-ni,
Ha gant ur falz aour da vediñ

Mar plije gant ar C'hallaoued
Daoust hag int mank ar Vretoned?

Mar plije gant 'n Aotrou roue
Daoust hag-eñ eo den pe Zoue?

Skrignañ 'ra bleizi Breizh-Izel
O klevet embann ar brezel

O klevet ar youc'h, e yudont
Gant c'hwezh ar C'hallaoued e reont

En heñchoù, e-berr a welour
O redek ar gwad evel dour

Ken yey ruz-glaou brusk an houidi
Hag ar wazi gwenn o neuiñ

Muioc'h a dammoù goaf, e sklent,
Eget skoultroù goude barr-went;

Ha muioc'h a bennoù-marv,
Eget e karnelioù ar vro

Paotred Bro-C'hall 'lec'h ma kouezhint
Betek deiz ar varn e c'hourve'int

Betek deiz ar varn hag ar fust,
Gant an Trubard a ren ar rustl

An diveradur eus ar gwez
'Ray dour benniget war e vez !

Ouzhpennadurioù kemmañ

En doare kanet gant Alan Stivell e kaver ouzhpennet ar c'houbled-mañ:

Enor, enor d'ar Gwenn-ha-Du,
Ha d'an dreitourien mallozh ruz.

Pladennrolladur kemmañ

  • À l'Olympia, Alan Stivell (1972, Fontana, 6399 005)
  • Je Ne Hurlerai Pas Avec Les Loups, Gilles Servat (1983, Kalondour, 814 362-1)
  • Tri Yann an Naoned, Tri Yann (1972, Kelenn, 6332 626)
  • Huchal, EV (1996, Déclic Communication, 8416 742)
  • ...And Muscadet For All !, Son ar Dan (2019, emsavet)

Liamm diavaez kemmañ

  Porched Breizh – Adkavit pennadoù ha rummadoù Wikipedia a denn da Vreizh.