Immram Brain
Immram Brain (maic Febail), pe Beaj Brain mab Febail zo ur veurgan eus ar wengelouriezh Iwerzhon diwar-benn un den, Bran fab Febail hag a dreuz ar mor da gas dial goude muntr e dad. Skrivet e voe an danevell en VIIIvet kantved.
A-wezhioù e vez skrivet war rolloù danevelloù Kembre evel Echtra ("Troioù-kaer"), met alies evel un Immram, pe "Beaj". Gallout a rafe Immram Brain bezañ levezonet danevell Beaj Sant Brendan diwezhatoc'h.
Istor
kemmañSkrivet eo bet etre 700 ha 900 gant menec'h kristen. Ouzhpennet e voe ganto un nebeud gwerzennoù diwar-benn donedigezh Jezuz-Krist.
An danevell
kemmañBran, mab Febal, a stag gant ur gest d'ar Bed All. Un deiz emañ Bran o kerzhout hag e klev sonerezh ken kaer ma'z eo lakaet da gousket. Pa zihun e wel ur brank arc'hant dirazañ. Distreiñ a ra d'e di a roue ha e-keit m'emañ e kompagnunez e goskor e tegouezh ur vaouez eus ar Bed All hag e kan dezhañ ur varzhoneg diwar-benn ur vro ma'z eo kresket ar brank. Er bed All-se emañ an hañv da viken. Ne vank ket boued na dour, n'eus na kleñved na glac'har. Ha hi lavarout da Vran mont da Vro ar Maouezi en tu all d'ar mor. Hag eñ, en deiz war-lerc'h, gant gwazed, da vont.
A-benn daou zevezh bale e wel un den en e garr o tont davetañ d'ar pevarlamm.Manannan mac Lir an hini eo, ha lavarout a ra da Vran n'emañ ket o verdeiñ war ar mor met war ur blaenenn vleuniek. Kalz gwazed all zo, emezañ, o vont en o c'hirri sterniet, met n'hallont ket bezañ gwelet. Kontañ a ra da Vran e engehento ur mab en Iwerzhon hag e vo ur brezelour meur anezhañ.
Kuitaat a ra Bran e vignon Manannan mac Lir, hag e tegouezh en Enez al Levenez.
Dornskridoù
kemmañ- Dulenn, RIA, Lebor na hUidre, pp. 121a-24 (originally, f. 78). Diplomatic edition: 10088-10112.
- Oxford, Bodleian Library, Rawlinson B 512, f. 119al-120b2 (originally, f. 71-72).
- Dulenn, RIA MS 23 N 10, pp. 56-61.
- Londrez, British Museum, MS Egerton 88, f. 11b (col. 2) - 12a and f. 13a (cols. 1-2).
- Londrez,, British Museum, MS Harleian 5280, f. 43a-44b.
- Stockholm, Royal Library, MS Vitterhet Engelsk II, f. 1b-4.
- Londrez, British Museum, Add. 35090.
- Dulenn, TCD, MS H 4.22, f. 48b17-50a6 and f. 40-53. Incomplete.
- Dulenn, TCD, Yellow Book of Lecan (=H 2.16, MS 1318). Cols. 395-398.
Embannadurioù ha troidigezhioù
kemmañ- Mac Mathúna, Séamus (ed. and tr.). Bran's Journey to the Land of Women. Tübingen: Niemeyer, 1985. Edition (html) available from CELT.
- Murphy, Gerard (ed.). "Manannán, God of the Sea, Describes his Kingdom to Bran and Predicts the Birth of Mongán." In Early Irish lyrics, eighth to twelfth century, ed. Gerard Murphy. Oxford: Clarendon Press, 1956. pp. 92-100. The poem "Caíni amra laisin m-Bran" as preserved in MS 23 N 10. Edition available from CELT.
- Hamel, A.G. van (ed.). Immrama. Mediaeval and Modern Irish 10. Dublin, 1941.
- Meyer, Kuno and Alfred Nutt (ed. and tr.). The Voyage of Bran son of Febal to the land of the living. 2 vols. London, 1895–1897. PDFs available at Internet Archive.
Levrlennadur
kemmañ- Carey, John. "Bran son of Febal and Brân son of Llyr." In Ireland and Wales in the Middle Ages, ed. Karen Jankulak and Jonathan M. Wooding. Dublin: Four Courts Press, 2007. 168-79.
- Carney, James. "The earliest Bran material." In Latin Script and Letters AD 400–900. Festschrift presented to Ludwig Bieler on the occasion of his 70th birthday, ed. J.J. O'Meara and Bernd Naumann. Leiden, 1976. 174-93. Reproduced in The otherworld voyage in early Irish literature. An anthology of criticism, ed. Jonathan M. Wooding. Dublin: Four Courts Press, 2000. 73–90.
- Hull, Vernam E. "A passage in Imram Brain." ZCP 28 (1960–61): 256–7.
- Hull, Vernam E. "An incomplete version of the Imram Brain and four stories concerning Mongan." ZCP 18 (1930): 409–19.
- Proinsias Mac Cana. "The sinless otherworld of Immram Brain." In The otherworld voyage in early Irish literature. An anthology of criticism, ed. Jonathan M. Wooding. Dublin: Four Courts Press, 2000. 52-72.
- Proinsias Mac Cana. "On the 'prehistory' of Immram Brain." Ériu 26 (1975): 33-52.
- Proinsias Mac Cana. "Mongán Mac Fiachna and Immram Brain." Ériu 23 (1972): 104-42.