Jørn Riel
Jørn Riel (Odense, 23 a viz Gouere 1931) zo un tudoniour hag ur skrivagner danat.
Reizh pe jener | paotr |
---|---|
Bro ar geodedouriezh | Rouantelezh Danmark |
Anv-bihan | Jørn |
Anv-familh | Riel |
Deiziad ganedigezh | 23 Gou 1931 |
Lec'h ganedigezh | Odense |
Deiziad ar marv | 18 Eos 2023 |
Lec'h ar marv | Kuala Lumpur |
Yezhoù komzet pe skrivet | daneg |
Micher | skrivagner |
Tachenn labour | creative and professional writing |
Prizioù resevet | Grand Prize of the Danish Academy, De Gyldne Laurbær, Drassow's Legat |
A-viskoazh ez eo bet dedennet gant ar beajoù. E 1946, pa grede d'e dad endevout e gaset da gweladenniñ Danmark, ec'h eas da Bariz da weladenniñ ur rezistant gall-ha-danat.
Goude-se, e-lec'h mont da vezeg al lened hervez c'hoant e dad e heulias ur stummadur war an dudoniezh, ar skinbellskrivañ hag ar merdeerezh.
E 1950, echuet e studioù gantañ, ec'h eas da gemer perzh en un ergerzhadeg e Greunland ar Biz, ma chomas e-pad c'hwezek vloaz er rouedad savlec'hioù bet staliet gant an douarour danat Lauge Koch (1892-1964) e kreiz ar bloavezhioù 1930. Eno e kejas ouzh an Inuited, a droas da zanvez pennañ e oberennoù.
Goude kuitaet Greunland e veajas J. Riel er bed a-bezh, alies en anv Aozadur ar Broadoù Unanet. Erru war an oad en em stalias da vat e Malaysia, "evit diskornañ", emezañ. E-pad meur a viz bep bloaz e vev e Papoua ar C'hornaoueg e-touez Papoued an Irian Barat, a zo en Indonezia bremañ[1].
Meur a briz hag a enor zo bet deroet dezhañ e-kerzh e vuhez vicherel hir.
Oberennoù
kemmañDaou luskad zo en oberennoù Jørn Riel : ar rummad "brozennoù arktek", a zo danevelloù berr fentus maget gant buhez traperien diwezhañ Greunland ar Biz, hag ar romantoù, a zo siriusoc'h. Bepred e vez resis e skridoù a-fet tudoniezh, ha bepred ivez e vez doujet da vuhezegezh an Inuited, a zo diazezet war al lealded, an habaskter hag an doujañs d'an natur.
- 1970 : Mine fædres hus - En fortælling hvoraf man får et smukt ansigt ("Ti ma zad – Un istor hag a ro un dremm gaer")
- 1971 : Mine fædres hus - Vorherres rævefælde ("Ti ma zad – Griped Hon Aotrou")
- 1972 : Mine fædres hus - Det første af altings fest ("Ti ma zad – Fest kentañ an holl festoù")
- Pigen som søgte Havets Mor. Eventyr fra Grønland. ("Ar plac'h hag a glaske Mamm ar Mor. Troioù-kaer eus Greunland")[2]
- 1973 : Da Higginbottom tabte sin skygge ("Pa gollas Higginbottom e skeud")
- Satans til Higginbottom ("Emañ Satan e Higginbottom")
- Den kolde jomfru og andre skrøner ("Ar werc'hez yen ha brozennoù all")
- 1975 : En arktisk safari og andre skrøner ("Ur safari arktek ha brozennoù all")
- Før morgendagen ("A-raok warc'hoazh")
- 1976 : Du bor i dit navn ("Ez anv e vevez")
- En underlig duel og andre skrøner ("Un duvell iskis ha brozennoù all")
- 1977 : Floder i havet ("Stêrioù er meurvor")
- Helvedespræsten og andre skrøner ("Beleg an ifern ha brozennoù all")
- 1978 : De gule blades ånd ("Spered an delioù melen")
- Strejfer mine drømme ("En ur gantren em hunvreoù")
- Sarfartut / Strømsteder[4]
- Ungkarlehuset ("Ti an dizimeziad")
- Rejsen til Nanga - en usædvanlig lang skrøne ("Ar veaj da Nanga – ur vrozenn hiroc'h eget boazet")
- Videre mod Nord ("Pelloc'h en Norzh")[2]
- 1981 : Den lange neger og andre fortællinger ("Ar morian bras ha kontadennoù all")
- 1982 : Den blå dør ("An nor c'hlas")
- Frk. Biancas dybe fald ("Kouezhadenn don ar M/S Bianca")[5]
- 1983 : Sangen for livet - Heq ("Ar ganaouenn evit ar vuhez – Heq")
- 1984 : Sangen for livet - Soré ("Ar ganaouenn evit ar vuhez - Soré")
- 1985 : Sangen for livet - Arluk ("Ar ganaouenn evit ar vuhez - Arluk")
- 1986 : En lodret løgn og andre skrøner ("Ur gaou a-serzh ha brozennoù all")
- 1988 : Signalkanonen og andre skrøner ("Ar c'hanol-gemenn ha brozennoù all")
- 1989 : Skrøner fra et rejseliv ("Brozennoù ur vuheziad beajoù")
- 1990 : Den sorte mand. Fortællinger fra Afrika, Grønland og Østen ("Ar gwaz du. Kontadennoù eus Afrika, Greunland hag ar Reter")
- 1992 : Flere skrøner fra et rejseliv ("Muioc'h a vrozennoù ur vuheziad beajoù")
- Kløften ("An toull")
- 1993 : Haldurs ballader og andre skrøner ("Gwerzioù Haldur ha brozennoù all")
- 1995 : Cirkulæret og andre skrøner ("Ar c'helc'hlizher ha brozennoù all")
- 1996 : Forliset og andre skrøner ("Ar peñse ha brozennoù all")
- 1997 : Den gode væver. Fortællinger fra Afrika, Canada og Østen ("Ar gwiader mat. Kontadennoù eus Afrika, Kanada hag ar Reter")
- 1998 : En antikvarboghandlers erindring ("Eñvorennoù ur gwerzher levrioù kozh")
- 1999 : Den pjaltede mand og andre skrøner ("Ar gwaz dismantret ha brozennoù all")
- 2001 : Samlede skrøner fra Nordøstgrønland: 1974-1980 ("Brozennoù dastumet e Greunland ar Biz : 1974-1980")[6]
- Samlede skrøner fra Nordøstgrønland: 1986-1996 (samlet udg.) ("Brozennoù dastumet e Greunland ar Biz : 1986-1996")[6]
- Samlede skrøner fra et rejseliv ("Brozennoù dastumet en ur vuheziad beajoù")[6]
- Samlede skrøner II ("Dastumad brozennoù 2")[9]
Prizioù
kemmañ- 1972 : Statens Kulturfond - Engangsydelse ("Poellgor sevenadurel ar Stad - Priz deroet ur wech)[13]
- 1973 : Statens Kulturfond - Engangsydelse
- 1974 : Statens Kulturfond - Engangsydelse
- 1977 : Danske og udenlandske forfattere efter 1914 ("Skrivagnerion danat hag estren goude 1914")[13]
- 1981 : Frank Hellers litterære pris ("Priz Frank Heller al Lennegezh")[13]
- 1988 : Kari Sønsthagen og Torben Weinreich: Børnebogsnøglen (Priz Kari Sønsthagen ha Torben Weinreich al levr evir at vugale")[13]
- 1993 : Tom Kristensen Legatet ("Yalc'had Tom Kristensen")[14]
- 1995 : Boghandlernes gyldne Laurbær (Lore aour al Levrierien)[15]
- 1996 : Drassows Legat ("Yalc'had Richardt Drassow", priz Kevredigezh ar skrivagnerien danat)[16]
- 1999 : Litteraturens stemmer. Gads litteraturleksikon. ("Mouezhioù al lennegezh. Holloueziadur lennegel Gad")[13]
- 2000 : Min bedste lærer ("Ma gwellañ kelenner" – Dastumad 14 arnoskrid)[17]
- Dansk forfatterleksikon ("Holloueziadur ar skrivagnerien danat")[18]
- Leksikon for børnelitteratur ("Holloueziadur al lennegezh evit ar vugale")[20]
- Statens Kunstfond. Livsvarig ydelse ("Fondezon norvegat an arzoù – Priz deroet da viken")[22]
Sinema
kemmañ- Ar film Le jour avant le lendemain sevenet gant Marie-Hélène Cousineau ha Madeline Ivalu (2008) zo diazezet war Før morgendagen ("A-raok warc'hoazh", 1975)[25].
Liammoù diavaez
kemmañ- (fr) Levrioù J. Riel e galleg. Kavet : 08/01/2023.
Notennoù
kemmañ- ↑ (fr) FNAC.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 ha2,3 Levr evit ar vugale.
- ↑ Istorioù berr.
- ↑ Barzhonegoù.
- ↑ M/S : Motor Ship, lestr kefluskeret.
- ↑ 6,0 6,1 ha6,2 Dastumad.
- ↑ Skeudennaouet.
- ↑ "Ar werc'hez yen ha brozennoù all", "Ur safari arktek ha brozennoù all" hag "Un duvell iskis ha brozennoù all".
- ↑ "Beleg an ifern ha brozennoù all", "Ar veaj da Nanga – un istor hiroc'h eget boazet" hag "Ur gaou a-serzh ha brozennoù all".
- ↑ "Ar c'hanol-gemenn ha brozennoù all", "Gwerzioù Haldur ha brozennoù all" hag "Ar c'helc'hlizher ha brozennoù all".
- ↑ (da) København: Lindhardt og Ringhof, 2016 (ISBN 978-87-11-98535-9)
- ↑ Dastumad tregont brozenn evit lidañ 90vet deiz-ha-bloaz Jørn Riel.
- ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 ha13,4 (da) 'Litteraturpriser.dk'. Kavet : 08/01/2023.
- ↑ 'Tom Kristensen Legatet'. Kavet : 08/01/2023.
- ↑ (da) 'Boghandlernes gyldne Laurbær'. Kavet : 08/01/2023.
- ↑ (da) 'Drassows Legat'. Kavet : 08/01/2023.
- ↑ (no) Min bedste lærer. Oslo : Gyldendal, 2000 (ISBN 9788700491786)
- ↑ (da) Jørgensen, John Chr.. København : Rosinante, 2001.
- ↑ (da) Mortensen, Klaus P. & Schou, Søren. København : Gad, 2003.
- ↑ (da) Sønsthagen, Kari & Weinreich, Torben. København : Branner og Korch, 2003 (ISBN 978-87-411-5970-6)
- ↑ (da) 'Jeanne og Henri Nathansens Mindelegat'. Kavet : 08/01/2023.
- ↑ (da) 'Forfattere på Finansloven før Statens kunstfond'. Kavet : 08/01/2023.
- ↑ (da) 'Akademiets store Pris'. Kavet : 08/01/2023.
- ↑ (da) 'Akademiets store Pris'. Kavet : 08/01/2023.
- ↑ 'Internet Movie Database'. Kavet : 08/01/2023.