1972

Bloavezhioù: 1969 1970 1971 - 1972 - 1973 1974 1975

Dekvedoù: 1950 1960 - Bloavezhioù 1970 - 1980 1990

Kantvedoù: XIXvet kantved - XXvet kantved - XXIvet kantved

Milvedoù: Iañ milved - Eil milved - IIIe milved Kronologiezh dre viz: Gen - C’hwe - Meu - Ebr - Mae - Mez Gou - Eos - Gwen - Her - Du - Kzu Kronologiezh dre demoù: Sinema - Mell-droad Lennegezh - Sonerezh - Skiantoù - Sport

Diwar-benn bloavezh 1972 an deiziadur gregorian eo ar bajenn-mañ.

Ur bloavezh bizeost a grog d'ur Sadorn eo 1972

Darvoudoù

Europa

• Freuzet eo kastiz ar marv e Sveden ha Finland.

Kenvarc’had

• 22 Genver : Emastenn a ra ar KEE gant Breizh-Veur, Iwerzhon ha Danmark.
• 2 Here : Dre referendom ez a Danmark e-barzh KEE

Alamagn

• 26 Mae : Feur-emglev kentañ etre an RKA hag an RDA.
• 5 Gwengolo : Lazhadeg 11 ezel eus skipailh olimpek Israel gant 8 palestinat da-geñver C’hoarioù München.
• 14 Gwengolo : Adskoulmañ a ra an RKA darempredoù diplomatel gant Polonia.
• 8 Du : Feur-emglev « diazez » RFA-RDA.
• 21 Kerzu : Feur-emglev « diazez » etre an RKA hag an RDA.

Breizh

• 21 Genver : Harzet ez eus daou emsaver ezel eus an FLB-ARB
• Kreiz Ebrel : Lakaat a ra an FLB kenkiz breton ar promotour gall Bouygues da darzhañ.
• 29 a viz Gwenholon: Kolier an Erminig roet da René Pleven, e Pondivi.
• 3-10 Here : Barnet ez eus unnek emsaver eus an FLB gant Lez-varn Surentez ar Stad).
• 26 Du : Manifestadeg hag emvod krouiñ al luskad GALV e Pondi gant 2000 a dud bodet diwar c’houlenn tri aozadur Skol an Emsav, Emgleo Breiz ha Kuzul ar Brezhoneg. Embannet eo Disklêriadur Pondi.
• 18 Kerzu : Vot a-unvouezh ur Garta Sevenadurel gant Poellgor ren ar CELIB
• 21 Kerzu : Prezidant ar CELIB, Georges Lombard, a embann Karta Sevenadurel ar CELIB
• Dont a ra Strollad ar Vro da vezañ ar POBL.
• Krouidigezh ar gevredigezh Dastum.
• Krouidigezh Breizh Diffusion.
• Manifestadeg kentañ evit ma vo adunanet al Liger-Atlantel ouzh ar peurrest eus ar vro.

Gwelet ivez : Prosez 1972 an FLB

Frañs

• 11 Genver : Embann a ra ar PS e brogramm gouarn.
• 19 Genver : Embann a ra ar gazetenn le Canard enchaîné follenn dailhoù Jacques Chaban-Delmas.
• 24 Meurzh : Lidet e vez an Turbotrain (TTB da zont)
• 28 Meurzh : "Le ar 103" el Larzac
• 14 Ebrel : Ar prezidant Pompidou a zisklêr e Sarre-Union er Bas-Rhin Il n'y a pas de place pour les langues régionales dans une France destinée à marquer l'Europe de son sceau.
• 23 Ebrel : Referendom war astenn Europa : 40% hep votiñ, 7% gwenn, 67,7 % ya.
• 27 Mezheven : Program Gouarn Boutin sinet etre ar PSF hag ar PCF.
• 5 Gouere : Dilez ar c’hentañ ministr Jacques Chaban-Delmas, erlec’hiet gant Pierre Messmer.
• 14 Gouere : manifestadeg 20 000 a dud e Rodés a-enep da astenn kamp milourel al Larzac
• 6 Gwengolo : Embann a ra ar gouarnamant e steuñv sokial.
• 5 Here : Krouiñ a ra Jean-Marie Le Pen ar Front national (FN), diwar luskadoù eus an tu-dehou pellañ evel Urzh Nevez (Ordre Nouveau), pe Kornôg (Occident).
• 25 Here : Kas a ra mesaerien eus al Larzac un tropellad deñved war leton ar Champ-de-Mars e Pariz
• 26 Kerzu : Sinañ a ra ar prefed an disklêriadur a laz foran evit astenn kamp al Larzac.
• 13-18 a viz Kerzu: kendalc’h ar Strollad Komunour Gall (PCF); Georges Marchais lakaet da Sekretour Meur d'ar 17.
• 31 a viz Kerzu: deroù trede chadenn an ORTF.
• Dont a ra e talvoud an dekred diwar-benn an hilastaliñ e Frañs.
• Rankout a ra an holl c’hopridi emezelañ ouzh un adrenad leve.

Iwerzhon

• 30 a viz Genver, Bloody Sunday: tennañ a ra harzlammerien vreizhveuriat war ur vanifestadeg evit difenn ar gwirioù keodedel e Derry, e Norzhiwerzhon. 13 den zo lazhet. Didamallet eo an arme gant an enklask kentañ.

URSS

• 22 Mae : Gweladenn Richard Nixon en URSS (22-30 Mae).
• 26 Mae : Emglevioù SALT 1 da-geñver beaj Nixon e Moskov.

Azia

Reter-nesañ

• 30 Mae : Gwalldaol en aerborzh Lod (Israel): 26 marv hag ouzhpenn 80 gloazet
• 5 Gwengolo : Drouklazh atletourien israelat gant sponterien palestinat e C'hoarioù Olimpek München.

Reter-kreiz

• 9 Ebrel : Feur-emglev mignoniezh etre an URSS hag Iraq.

Iskevandir indezat

• 11 a viz Genver: gant Pakistan eo anavezet dizalc'hiezh Bangladesh.
• 22 Mae : Dont a ra an drevadenn vreizhveuriat kozh Ceylan da vezañ Sri Lanka.

Reter-pellañ

• 21 C'hwevrer : Gweladenn Richard Nixon e Sina (21-28 C’hwe.); kejañ a ra gant Mao Zedong.
• 30 Meurzh : Deroù un argadenn gomunour vras e su ar Viêt Nam.
• 11 Mae : Minet eo porzhioù norzh Viêt Nam ha blokus zo war ar vro.
• 13 Mae : Distroet eo Okinawa da Japan.
• 25 Gwengolo : Adskoulmet eo an darempredoù diplomatel etre Sina ha Japan.
• 18 Kerzu : Argadoù B-52 bras war Ha Noi hag Haiphong.
• 30 Kerzu : Adstagañ a reer gant kaozeadennoù Pariz war dazont Viêt Nam, fin zo da vombezadegoù bras ar Stadoù-Unanet.
• Norodom Sihanouk zo digarget e Kambodja.

Amerikaoù

Norzhamerika

• E Gouere, e emezel Kuba er CAEM.

Stadoù-Unanet

• 7 Du : Richard M. Nixon (R) addilennet da brezidant ar Stadoù-Unanet gant 60,7% eus ar mouezhioù, a-enep da George McGovern (D) 37,5%.

Gwelet ivez a-us : Reter-pellañ

Suamerika

• Distro ar jeneral Juan Perón en Arc’hantina goude 17 vloavezh en harlu.
• 13 Here : En em flastrañ a ra un nijerez uruguayat war aradennad an Andoù gant 45 a dud e bourzh. Anzav a ra raio ar saveteidi o doa debret kig lod tud evit chom bev

Arzoù ha lizhiri

Sinema

• Bernardo Bertolucci a sav Le dernier tango à Paris.
• L'affaire Mattei gant Francesco Rosi ha La classe ouvrière va au paradis d'Elio Petri a ya ar maout ganto evit Priz Meur ar Festival de Cannes.
• The Godfather gant Francis Ford Coppola a ya ar maout gantañ evit Oskar ar film gwellañ.
• 3de dalc'h Festival sinema ha skinwel hollafrikan Ouagadougou. Mont a ra ar priz meur (Marc'h Yennega) gant Le wazzou polygame, savet gantOumarou Ganda (Niger).

Skiantoù ha politikerezh

• Ray Tomlinson a ijin al lizheroù elektronek anvet c’hoazh post elektronek pe postel.
• Ijinet an askell-nij.
• Here : Nijadenn gentañ an Airbus A300, nijerez kentañ ar saver europat Airbus.
• Ijinet ar Prozac.
• An egorlestr Orion eus Apollo 16 war menezioù al Loar.

Sport

• 1añ a viz Gwengolo: trec'h eo Bobby Fischer war vBoris Spassky ha dont a ra da vezañ kentañ kampion ar bed amerikan an echedoù.
• 5 a viz Gwengolo : Gwengolo du, Lazhadeg an atletourien israelat gant ur c’homando sponterien palestinat e C’hoarioù München.
• C’hoarioù Olimpek goañv Sapporo e (Japan)
• Ijinadenn an askell delta.

A bep seurt/diasur

• 22 Du : Prientidigezh kendalc’h Helsinki (CSCE).

Ganedigezhioù

• 17 Genver - Ken Hirai, sonaozer-kaner japanat
• 5 C'hwevrer - Régis Juanico, politikour gall
• 6 Meurzh : Shaquille O'Neal, c’hoarier basket-ball amerikan</nowiki>
• 23 Meurzh - Judith Godrèche, aktourez
• 17 Ebrel - Jennifer Garner, aktourez amerikan
• 21 Mae - Stomy Bugsy, kaner hag aktour gall
• 23 Mae - Rubens Barrichello, sturier redadegoù kirri (F1)
• 28 Mae - Chiara Mastroianni, aktourez c’hall
• 7 Mezheven - Karl Urban, aktour
• 23 Mezheven - Zinedine Zidane, c’hoarier mell-droad
• 26 Mezheven - Garou, kaner kebekat
• 6 Gouere - Isabelle Boulay, kanerez kebekat
• 6 Eost - Geri Halliwell, sonerez eus ar Spice Girls
• 11 Eost - Jonathon Prandi, aktour amerikan
• 15 Eost - Ben Affleck, aktour amerikan
• 30 Eost - Cameron Diaz, aktourez amerikan
• 21 Gwengolo - Liam Gallagher, kaner saoz ar strollad Oasis
• 23 Gwengolo - Sarah Bettens, aozer-sonaozer-kaner belgat
• 28 Gwengolo - Gwyneth Paltrow, aktourez amerikan
• 17 Here - Eminem, raper amerikan
• 17 Here - Wyclef Jean, raper amerikan
• 4 Du - Luis Figo, c’hoarier mell-droad portugalat
• 13 Du - Takuya Kimura, aktour japanat
• 10 Kerzu - Brian Molko, kaner ar strollad Placebo
• 19 Kerzu - Alyssa Milano, aktourez
• 22 Kerzu - Vanessa Paradis, kanerez hag aktourez c’hall
• 29 Kerzu - Jude Law, aktour

Gwelet ivez :Rummad:Ganedigezhioù 1972

Marvioù

• 1añ Genver : Maurice Chevalier, aktour ha kaner gall (* 1888).
• 3 Genver : Frans Masereel, engraver ha livour belgiat.
• 4 C'hwevrer : Armañs ar C'halvez, pedagogour ha yezhour brezhonek (* 1921).
• 16 C'hwevrer : Youenn Drezen, skrivagner (* 1899).
• 25 C'hwevrer : Pierre Overney, emsaver maoour.
• 23 Meurzh : Cristóbal Balenciaga, kemener spagnol (* 1895).
• 27 Meurzh : Maurits Cornelis Escher, engraver nederlandat (* 1898).
• 27 Ebrel : Kwame N'Krumah, bet prezidant Ghana
• 28 Mae : Dug Windsor bet roue Bro-Saoz Edouarzh VIII (* 1894).
• 29 Mezheven : Boby Lapointe, kaner gall (* 1922).
• 14 Eost : Pierre Brasseur, aktour ha filmaozer sinema gall (* 1905).
• 11 Gwengolo : Asta Nielsen, aktour ez danat (* 1881)
• 27 Gwengolo : Shiyali Ramamrita Ranganathan jedoniour ha levraoueger indiat (* 1892)
• 20 Here : Harlow Shapley, egorfizigour amerikan (* 1885).
• 26 Kerzu : Harry Truman, prezidant ar Stadoù-Unanet (* 1884).

Gwelet ivez:Rummad:Marvioù 1972