Loupard an erc'h
| |||
|---|---|---|---|
| |||
| Rummatadur filogenetek | |||
| Riezad : | Animalia | ||
| Skourrad : | Chordata | ||
| Kevrennad : | Mammalia | ||
| Urzhad : | Carnivora | ||
| Kerentiad : | Felidae | ||
| Genad : | Uncia | ||
| Anv skiantel | |||
| Uncia uncia Schreber, 1775 | |||
D'ar vevoniezh   e tenn ar pennad-mañ. | |||
Loupard an erc'h, anvet ivez oñs, (Uncia uncia pe Panthera uncia) a zo ur c'hazh bras eus menezegoù kreiz-Azia. Betek n'eus ket pell'zo e ranket anezhañ er genad Panthera gant meur a gazh meur arall. En ur c'henad ispisial e lakaer anezhañ hiziv. Evel al loupard koumoulek eo un hanterour etre ar c'hizhier meur ar re vihanoc'h o ment rak na ruoc'hal na rouzmouzat a c'hell. Brudet eo evit e greoñ hag a zo gris sklaer gant saotroù du. Blevad e lost a zo stank tre ha gant kreoñ eo goloet e pavioù.
Livadur
kemmañPouezañ a ra loupard an erc'h war-dro 75 kg ha gallout a reer e zisheñveliñ diouzh ar c'hizhier meur arall dre e lost hir a implij da virout e blom en tachennoù torosennek ma vev. Ober a ra gantañ da wareziñ e fri ouzh ar yenijen ivez. Ar blevd a c'holo e bavioù a zo ivez ur gwarez ouzh ar yenienn. Gris sklaer gant saotroù du niverus o-deus louparded an erc'h, ha roudennoù war o lost ivez. Ledanoc'h ha karrezekoc'h eget hini ar barezed eo penn ar piri.
E-pad an hañv e vev loupard a erc'h er pradennoù hag er roc'hegoù a-us da linenn ar gwez, betek 6000 m. E-pad ar goañv e tiskenn er c'hoadegoù, war-dro 2000 m. Gantañ e unanig e chom dreist holl, hag eñv e c'hell ar mammoù desevel ar c'hizhierig e-pad un amzer hir en ur c'hev.
Louparded an erc'h a vev en un endro diaes ha debriñ a reont tout ar pezh a c'hellont tapout. Gallout a reont chaseal preizhoù teir gwech brasoc'h egeto ha boutin eo evito da lazhañ anevaled-feurm. En natur eo o freizhoù pennañ kragvouc'hed Sibiria, bharaled, marc'hored, arc'hared, moc'h gouez, huneganed-menez ha skrigerien vihan.
Diaes tre da welout en natur eo loupard an erc'h. Ar film kentañ o tiskouez un oñs a dost a oa bet graet e 2006 evit an abadenn skinwel Planet Earth
Mirerezh
kemmañ
En arvar eo loupard an erc'h, hag eñv e oa kresket e boblañs adalek ar bloavezhioù 60. Kavout a reer e chom war-dro 6000 loupard an erc'h en natur. Kiniget ez int gan an hemolc'h ha distrijadur o freizhoù hag o annez met ivez gant ar brezeloù. Ar bombezageoù amerikan war gevioù Afganistan o-doa bet un efed dianav met bras a-walc'h moarvat war poblañsoù lec'hiel louparded an erc'h.
Raktresañ a ra ar WWF da sevel ur mirlec'h evit louparded an erc'h er Park Broadel Khunjerab. Posupl eo da c'houennañ loupard an erc'h en ereoù ha kizhierig niverus a zo ganet e meur a zoo.