Maout (loen)

loen
(Adkaset eus Maout)

Ur bronneg daskirier doñv eus ar c'herentiad Bovidae, anv spesad Ovis aries eo ar maout (liester : meot). Par an dañvadez eo met gant disheñvelsterioù bras p'eo kromm ha hir e gerniel ha brasoc'h e gorf. Un temz-spered kreñvoc'h a zo gantañ pa klask dispennañ e enebourien pe ar re a seblant bezañ. "Tourtañ" a ra ar meot all en ur redeg gant e gerniel prest da stokañ outo.

Pa vez kaoz eus ar meot hag an dañvadezed asamblez e vez implijet ar ger hollel dañvad. Evit deskrivadur ar par hag he farez, sell outañ.

Un diforc'h a vez graet etre ar meot : pa 'z int deuet en oad gouennañ, hourzed int ha pa vezont implijet evit ar gouennañ, tourzed int.

Orin an anv kemmañ

Ur ger keltiek kozh eo pa 'z eus bet kavet ar ger galianek *molton (sell ouzh mouton ger galleg). Kavet e vez mollt (kembraeg), mols (kerneveureg), molt (iwerzhoneg) ha mult (gouezeleg Bro-Skos).

Ardamezouriezh kemmañ

Ul loen kavet e meur a vitologiezh, e meur a vojenn eo ar maout. Er vitologiezh keltiek eo ar maout un arouez evit nerzhioù an natur hag an frouezhusted.
Ardarmez Kerne eo, marteze diwar e gerniel (kern) ha diwar e greoñv (knev, stumm kozh krev). Ur c'hoari-gerioù e vefe hervez Divi Kervella ha kavet e vez ur maout war skoed-ardamez an eskopti ha hini ti-kêr Gemper.

E tresoù kozh ar sevenadur keltiek ez eus bet kavet ul loen e stumm ur sarpant gant penn ar maout. En ur deuziañ daou loen disheñvel-tre e veze diskouezet unaniezh ar perzhioù kontrol kevatal d'ar yin/yang sinaek.

Gerioù deveret kemmañ

  • maoutañ = parañ ar maout gant an dañvadez
  • maouter : den a ra war-dro an deñved

Gerioù savet diwar maout kemmañ

  • maoutken : kroc'hen ar maout fardet evit ober ar parch
  • saka-maout : c'hoari bugale

Gwelet ivez kemmañ

Sellit ouzh ar ger maout er
wikeriadur, ar geriadur frank.