Adelaid Bourgogn (Impalaerez)
Ur pennad Adelaid Bourgogn zo ivez.
Adelaid Bourgogn, pe Adelaid Italia, pe Adelaid an Impalaeriezh Santel, pe Adelheid von Burgund (en alamaneg), zo ur briñsez frank ganet en Orbe, e Suis (kanton Vaud) war-dro 931, ha marvet e Seltz en 999. Lakaet eo bet da santez, met seblantout a ra bezañ bet muioc'h a bouez politikel eget a bouez relijiel en hec'h amzer.
He buhez
kemmañMerc'h e oa da Rodolf II Bourgogn, roue Bourgogn, ha Berta Swabia, a oa merc'h d'an dug Burchard II Swabia. Yaouank-flamm e oa pa voe dimezet da Lotar Arle, a oa roue Italia gant e dad, Huon Arle.
Hervez skridoù zo e vije bet dizenoret gant he zad-kaer « a-raok dezhi tizhout gwele e vab ». Abred e varvas he fried, pistriet e vije bet en 950 gant Berengar II, markiz Ivrea, a gemeras kurunenn Italia neuze, hag a zalc'has Adelaid en e ser en desped dezhi. Prizoniadez e oa eta. Hag hi neuze da c'hervel d'he sikour roue ar C'hermaned, Otto Iañ, a zimezas geti en 951 hag a zistroadas Berengar.
Kurunennet e voe evel impalaerez war un dro gant he fried e miz C'hwevrer 962. Intañveziñ a reas e miz Mae 973, hag he mab Otton II a renas neuze. Dizemglev avat a oa etrezi hag he merc'heg Teofano Skleraina, ha kaset e voe da gaolmoc'ha gant he mab. Met pa varvas hennezh e miz Kerzu 983 e rankas en em glevout gant ar verc'h-kaer abalamour ma oa dalc'het he mab-bihan Otton III gant Herri Bavaria, lesanvet an Tabuter. Adalek marv Teofano e miz Mezheven 991 betek an deiz ma voe Otton en oad-gour e renas war an impalaeriezh.
Mervel a reas e 999, er bloaz ma teuas he mignon Gerbert d'Aurillac da vout pab, dindan an anv a Jelvestr II. Sikour a reas sevel meur a vanati, evel hini Seltz, e-lec'h ma echuas he buhez.
Eured ha bugale
kemmañDiv wech e timezas:
- en 947 da Lotar II Italia, hag ur verc'h o doe:
- Emma Italia - ganet e 948, dimezet da Lotar roue ar Franked
- en 951, da Otto Iañ, impalaer santel ha pevar bugel o doe :
- Henry - born 952[11]
- Bruno - born 953[11]
- Matilda - born 954, the first Princess-Abbess of Quedlinburg[11]
- Otto II - born 955, later Holy Roman Emperor[11]
Ar santez
kemmañ
Ur skoazell vras a roas d'an Iliz ha da sevenadur ar c'huzh-heol, dreist-holl da venec'h Cluny. Se zo kaoz moarvat eo bet anvet da santez ha lidet e vez d'ar 16 a viz Kerzu.
C'hoariganoù
kemmañ- Gant Antonio Salvi, en 1722, e voe savet skrid ur c'hoarigan anvet Adelaide, ha hennezh a voe savet sonerezh warnañ meur a wech, gant Giuseppe Maria Orlandini, Antonio Vivaldi, Nicola Porpora, ha Georg Friedrich Haendel
- Ur c'hoarigan "Adelaide di Borgogna" zo bet savet gant Rossini gant al levrig gant Giovanni Federico Schmidt, c'hoariet en Teatro Argentina e Roma d'ar 27 a viz Kerzu 1817.