Lizher kentañ da Dimoteoz
Al lizher kentañ da Dimozeoz zo anezhañ unan eus skridoù an Testamant Nevez[1]. Daou lizher a skrivas an abostol Paol Tars da Dimozeoz (Τιμόθεος/Timótheos, e gregach), a oa eskob Efesos, marvet er bloaz 97.
Al lizher kentañ kemmañ
Lakaet eo an daou lizher-se (1 Tim ha 2 Tim) gant Paol Tars e rummad al « lizheroù pastorel », war un dro gant al lizher da Ditoz.
Skrivet e vije bet al lizher kentañ e Makedonia e-kerzh ur veaj dre Greta (gant Titoz), Azia-Vihanañ, Makedonia ha Bro-C'hres war-dro ar bloavezh 65[2] goude bezañ bet tremenet daou vloaz en toull-bac'h e Roma (61-63 hervez « la Bible de Jérusalem » pe 60-62 hervez Maodez Glanndour).
Titoz ha Timozeoz a oa e-touez diskibled fealañ an abostol.
Setu ar pezh a skriv Maodez Glanndour a-zivout an tri lizher pastorel :
« Amañ hon eus un ton distegn ha dibompad, hini un den krog da gozhañ o skrivañ da ziskibled ha da genlabourerion garet. Santout a ra ar maro o tont, hag e plijfe dezhañ o startaat en o feiz hag en o c'harg a bastored. Derc'hel d'ar gelennadurezh bet resevet, diwall diouzh an disivouderion, gouzout eo an Iliz pobl Doue bet glanaet gant gwad ar C'hrist, Doue gwirion, ha den gwirion, en deus roet e vuhez evel sakrifis a zaspren; ha santelaet dre nerzh ar Spered Santel, a labour en eneoù ar fideled, hon eus da veuliñ an Tad a drugarez peurbadel a c'halv a holl dud d'ar silvidigezh… »[3]
Arouezius eo an tri lizher eus stad aozadur an Iliz e dibenn mare an ebestel :
« El lizheroù-mañ, evel en Oberoù an Ebestel, ar gerioù Episkopoz (eskob) ha Presbiter (henaour, beleg) n'o deus ket c'hoazh talvoudegezhioù disheñvel, evel m'o devo un tammig diwezhatoc'h […]. E penn pep Iliz ez eus ur strollad renerion eskibion-presbiterion. A-us dezho avat e chom an abostol en deus diazezet an Iliz : hag hemañ a ren warno drezañ e-unan pe dre e gannaded. Sed ar pezh a welomp amañ evel en Oberoù : Timozeoz ha Titoz a zo karget gant Paol da eveshaat ha da c'houarn ar c'humuniezhioù en ano Paol, da envel ar bresbiterion, da virout an urzh vat… »[3]
Cheñch a reas an traoù goude marv an Ebestel hag o c'hannaded.
Embannadurioù all kemmañ
Meur a embannadur all zo a-raok hini Glanndour e 1971:
- hini al Lizer da Dituz, en Testamant nevez hon aotrou Jézuz-Krist, gant Yann-Frañsez ar Gonideg, e 1827,
- hini eil levrenn ar Bibl Santel pe Levr ar Skritur Sakr, gant Yann-Frañsez ar Gonideg, e 1866 (embannadur dalif).
- hini an Testamant Nevez hon aotrou hag hor Zalver Jesus-Christ, e 1927.
Notennoù ha daveennoù kemmañ
- ↑ (br) Maodez Glanndour, "Digoradur da Lizheroù Sant Paol", eil levrenn troidigezh an Testamant Nevez, Al Liamm, 1971, p. 483.
- ↑ (fr) La Sainte Bible, Cerf, 1961, p. 1488
- ↑ 3,0 ha3,1 (br) Maodez Glanndour, "Digoradur da Lizheroù Sant Paol", eil levrenn troidigezh an Testamant Nevez, Al Liamm, 1971, p. 356.