Patatez

Patatez
A bep seurt gouennoù patatez
Rummatadur Cronquist
Riezad :	Plantae
Skourrad :	Magnoliophyta
Kevrennad :	Magnoliopsida
Urzhad :	Solanales
Kerentiad :	Solanaceae
Genad :	Solanum
Anv skiantel
Solanum tuberosum L., 1753
D'ar vevoniezh e tenn ar pennad-mañ.

Ar patatez, pe avaloù-douar, a zo torzhelloù mat da zebriñ ar blantenn eus ar spesad Solanum tuberosum, eus kerentiad ar Solanaceae. Graet e vez gant an anv-se koulz evit ar blantenn ("plant patatez") hag evit he zorzhelloù a vez debret evel legumaj.

Bro orin ar patatez eo Amerika ar Su (aridennad an Andoù).

Boutoù patatez.

An anvioù

E brezhoneg e vez lavaret koulz patatez hag avaloù-douar. An eil a vez kavet kentoc'h eus tu norzh ar vro hag egile er su, met kenvevañ a ra an daou anv e gwirionez. Ar stumm pato (/pa'toˑ/) a vez klevet e Kernev-Uhel, ha betek e Plougonven, e Treger.

Rummadoù

• Ar re abred: a vo tennet 90 devezh well-wazh goude dezho bezañ bet hadet
• Ar re damabred: a vo tennet a-raok 110 devezh goude dezho bezañ bet hadet.
• Ar re damdiwezhat: a chomo 120 devezh en douar.
• Ar re diwezhat: a chomo etre 120 ha 140 devezh en douar a-raok na vo torret an erv warne. Mat e vezont da viret.

An daou seurt kentañ, abred ha damabred, a vez tennet pa grog ar c'horz anezho da grazañ, e-tro 110 devezh .

Ar patatez prim a vez tennet a-raok dezho mont en o azv, pa gomañs o c'horz dont melen. Tud zo a gav mat ar frouezh pe al legumaj pa ne vezont ket en o ment pe en o blaz c'hoazh. Gwelloc'h e vijent. Seul vihanoc'h, seul welloc'h, emezo.

Adalek 120 devezh bet en douar e vez graet avaloù nevez eus ar re gentañ a vez tennet. Troc'hañ a ra an nen ar c'horz warne an aliesañ evit ma chomint un tamm c'hoazh. Goude-se e vez graet avaloù douar diwezhat eus a re a vo miret un nebeud mizvezhioù e freskijenn ar c'hav teñval, dre ma vint debret, nepell diouzh ar boutailhadoù gwin ruz (dre ma vint divontet d'o zro).

Liammoù diavaez

• kartenn Atlas yezhoniel Breizh-Izel ar ger "patatez".
• (en) The European Cultivated Potato Database. Kavet : 16 Gwe 24.

Sellit ouzh ar ger Patatez er
wikeriadur, ar geriadur frank.