ETA

Euskadi Ta Askatasuna, berraet en E.T.A. ([ˈɛːta] ; euskareg evit Euskadi Ha Frankiz), zo anv un aozadur dizalc'hour ha marksour-leninour ledvilourel euskarat a oa e bal krouiñ ur Stad dizalc'h ha sokialour en Euskadi, distag eus Stadoù Frañs ha Spagn. Oberiant eo bet etre an 31 a viz Gouere 1959 hag an 2 a viz Mae 2018 (loezadur ofisiel embannet gant e izili).

Emdroet en deus an aozadur kuzh-se eus ur strollad stourm ouzh renad Franco d'un aozadur sponterezh, hag anavezet eo evel-se gant Bro-C'hall, Spagn, Unaniezh Europa (betek 2009), Stadoù-Unanet Amerika hag all. Adalek 1968, hervez ar sifroù ofisiel ha kemenadennoù an ETA^[1] eo bet lazhet gantañ 829 den^[2], gloazet miliadoù, muturniet kantadoù^[3] ha skrapet dekadoù a dud, hep mennegiñ an tunadurioù fontoù a-leizh graet gantañ^[4].

Bietan jarrai ("Dalc'hit d'an daou anezho") eo lugan ETA. Ober a ra dave d'an div skeudenn a gaver war banniel ETA, an naer (arouez an derc'hel kuzh hag ar gwidre) korvigellet en-dro d'ur vouc'hal (arouez an nerzh).

Istor an ETA kemmañ

E 1959 e oa bet krouet ETA dindan renad ar jeneral Franco. Buan eo emdroet eus ur strollad a zifenne doareoù bevañ hengounel ur strollad armet. E 1973 eo drouklazhet Luis Carrero Blanco, penn ar gouarnamant ha niverenn 2 ar renad "frankour", e Madrid.

D'an 22 a viz Meurzh 2006 e voe disklêriet gant an aozadur un harz-an-tan da badout. Embannet e voe gant mouezh ar strollad e oa prest ETA da harpañ "un argerzh demokratel en Euskadi a-benn sevel ur framm labour nevez m'eo anavezet hor gwirioù evel pobl ha m'eo gwarantet an tu da ziorren en un doare digor an holl emdroadurioù politikel a c'hall bezañ evit an amzer da zont."

D'an 8 a viz Ebrel 2017 e oa bet dizarmet ar strollad drezhañ e-unan.

Arc'hadurioù kemmañ

Setu amañ daou arc'hadur pennañ an aozadur :

krouidigezh ur gouarnamant sokialour dizalc'h war dachenn Euskadi etre Frañs ha Spagn ;
frankiz evit prizonidi ar strollad barnet d'ar vac'h pe o c 'hortoz bezañ barnet.

Notennoù ha daveoù kemmañ

↑ (en) https://edition.cnn.com/2000/WORLD/europe/11/19/spain.eta/index.html
↑ (es) E-barzh pajennoù Ministrerezh an Diabarzh spagnol eo bet lazhet 823 den gant an ETA betek an 19/08/08
↑ (en) Pennad-skrid gant Joshua Hammer Smithsonian magazine, Miz Genver 2007
↑ Fazi gant aventennoù ar patrom {{Liamm web}} : ret eo reiñ an arventennoù url ha titl (url : http://politica.elpais.com/politica/2015/03/01/actualidad/1425234891_663617.html).

[1] (en) https://edition.cnn.com/2000/WORLD/europe/11/19/spain.eta/index.html

[Victimes-2] (es) E-barzh pajennoù Ministrerezh an Diabarzh spagnol eo bet lazhet 823 den gant an ETA betek an 19/08/08

[3] (en) Pennad-skrid gant Joshua Hammer Smithsonian magazine, Miz Genver 2007

[4] Fazi gant aventennoù ar patrom {{Liamm web}} : ret eo reiñ an arventennoù url ha titl (url : http://politica.elpais.com/politica/2015/03/01/actualidad/1425234891_663617.html).

[1]

[2]

[3]

[4]