Lec'h distagañ
PENNAD DA ADWELET HOGOZIK PENN-DA-BENN
Hervez al lec'h, er genoù, ma vez distaget ar c'hensonennoù, e kemm an doare d'o distagañ, ha dreist-holl ar son anezho.
Setu roll al lec'hioù ma vez distaget ur sonenn gensonel:
Lec'hioù distagañ pennañ
- Diweuz, d.s. [p, b, m] (brezhoneg: "p", "b", "m")
- Gweuz-dent, d.s. [f, v] (brezhoneg: "f", "v")
- Dent, d.s. [t̪, d̪] (brezhoneg: "t", "d")
- Kevig, d.s. [t, d] (saozneg: "t", "d")
- Drekkevig, d.s. [ʃ, ʒ] (brezhoneg: "ch", "j")
- Tro-gil, d.s. [ʈ, ɖ] (svedeg: nord; "norzh")
- Staon, d.s. [ɲ, j] (brezhoneg: "gn", "y")
- Drekstaon, d.s. [k, g] (brezhoneg: "k", "g")
- Huged, d.s. [ʁ] (brezhoneg: "r" peurliesañ), [q] (arabeg: ﻕ (qāf)
- Gourlañchenn, d.s. [ħ] (arabeg: ﺡ (ḥāʾ)
- Ankoue, d.s. [ʜ] (haideg: "x")
- Troc'h-avel, d.s. [h] (brezhoneg: "h" er gerioù ma vez distaget dre c'hwezhañ)
1.-2. Diweuz 3. Dent, 4. Kevig, 5. Drekkevig, 6. Rakstaon, 7. Staon, 8. Drekstaon, 9. Huged, 10. Gourlañchenn, 11. Troc'h-avel, 12. Ankoue, 13. Gwrizienn an teod, 14. Drekkein an teod, 15. Rakkein an teod, 16. Laminal, 17. Apical, 18. Sub-apical
Friadur (saoz. 'Nasalisation')
Peurliesañ e vez lakaet ar friadur e-touez an doareoù distagañ, met e gwirionez ez eus anezhañ un lec'h distagañ a c'heller bezañ ken distaget gant n'eus forzh pesuert hini all eus al lec'hioù distagañ pennañ deskrivet a-us. Pa vez distaget ur sonenn dre fri e vez izelaet ar stoan evit mar c'hell an aer tremen dre ar fri.
Kensonennoù a-gostez (saoz. 'Laterals')
Pa vez distaget ur sonenn a-gostez e vez leusket an aer da dremen dre kostezennoù an teod ha n'eo ket dre penn an teod. E gwirionez e rankfe lâret ez eus anezhañ un doare distagañ kentoc'h evit ul lec'h distagañ.
Kendistagadur (saoz. 'Coarticulation')
Yezhoù 'zo a ra gant kensonennoù kendistaget, da lâret eo e vezont distaget e daou lec'h distagadur war un dro. Setu un nebeud doareoù kendistagadur:
$$REFAZER
Diweuzadur: lakaet e vez an diweuz da vezañ ront pe serret pa vez distaget ur sonenn. Peurliesañ e vez treuskrivet gant /w/, d.s. 'gwelet'
Palatalizadur: lakaeet e vez kein pe korf an teod da dostaat ouzh toenn ar genoù keit ha ma vez distaget ur sonenn all. Peurliesañ e vez treuskrivet gant /j/, d.s. 'tune' e saozneg.
Stañvadur ('velarizadur'): lakaeet e vez kein an teod da dostaat ouzh ar staon. N'eus doare eeun ebet d'e deuzskrivañ.
Kendistagadur dre c'hwezhañ: (saoz. 'Fricative coarticulation') peurliesañ e vez kendistaget ar gensonenn-c'hwezh /X/ pe ur gensonenn-gourlachenn keit ha ma vez distaget ur sonenn all
Kenstokadur: (saoz. 'Stop coarticulation') div gensonnenn stokus a vez distaget war un dro, d.s. /kp/. Kavet e vez alies seurt sonennoù er yezhoù bantouek
|
Porched ar yezhoù hag ar skriturioù Adkavit pennadoù Wikipedia a denn d'ar yezhoù. |