Treuzlizherennadur arabek
Diorroet ez eus bet meur a doare da dreuzlizherennañ ar skritur arabek gant lizherennoù al lizherenneg latin, da lâret eo e romanekaat, rak ne glot ket meur a fonem arabek gant ar re a vez kavet er yezhoù europek peurliesañ.
Savet e vez ar sistemoù treuzlizherennadur bewech hervez an implijoù da vezañ graet ganto. Diouzh un tu e ranker ober an diforc'h etre sistemoù treuzlizheranndur skiantel da vezañ implijet evit treuzskrivañ pep lizherenn en un doare rik ha resis hag un treuzlizheranndur evit implijoù boutin da vezañ implijet gant an holl pa ouifent arabeg pe get. Amañ da heul e vo displeget mont-en-dro un nebeud sistemoù skiantel bet diorroet kent hag implijet en deiz a hiziv.
Diwar an diazez-se neuze e c'hallor sevel un daolenn eeunoc'h da vezañ implijet evit treuzskrivañ anvioù arabek evit un implij boutin e yezh pe yezh, da skouer :
- صدام حسين
- > ṣdām ḥsyn
- goude bezañ klokaet gant ar vogalennoù berr ne vezont ket skrivet en arabeg peurliesañ:
- > treuzlizherennadur skiantel rik: ṣaddām ḥusayn
- > treuzlizherennadur saoznek boas : Saddam Hussein
Kemm-digemm e vo pep treuzlizherennadur boutin e pep yezh-pal evel-just rak ret eo keñveriañ talvoud orin pep lizherenn arabek gant fonemoù ha reolennoù reizhskrivañ ar yezhoù-se, da skouer :
- عمر خيام
- treuzlizherenandur rik: ʻ(u)m(a)r ḫ(a)y(y)ām
- treuzlizherennadur alamanek boas : Omar Chajjam
- treuzlizherennadur brezhonek (kinnig): Omar C'hayyam
- treuzlizherennadur esperantek boas : Omar Kajjam
- treuzlizherennadur spagnolek boas : Omar Jayyam
- treuzlizherennadur slovenek boas : Omar Hajam
- treuzlizherennadur boutin turkek boas : Ömer Hayyam
Peurliesañ e vez klasket ober hep skrapoù na lizherennoù "iskis" pa vez treuzlizherennet evit un implij boutin kement ha aesaat al lenn.
Notenn : N'eo ket ur c'hement treuzlizherenniñ dre vras har romanekaat hag a denn d'an treuzlizherenniñ dre implijout al lizherenneg latin nemetken rak treuzlizhrennet e c'hall bezañ ur skritur bennak gant n'eus forzh peseurt doare-skrivañ all evel-just, da skouer :
- treuzlizherennadur bulgarek boas : Омар Хайям
- treuzlizherennadur hebraek boas: עומר כיאם
- treuzlizherennadur taiek boas : โอมาร์ คัยยาม
Sistemoù unvan
kemmañ- Deutsche Morgenländische Gesellschaft (1936): Degemeret gant Emglev Etrevroadel Studerion Sevenadur Broioù ar Reter.
- ISO/R 233 (1961). Implijet a-raok ma vije bet diorroet ISO 233 e 1984.
- BS 4280 (1968): Diorroet gant Ensavadur Breizh-Veur evit an Unvaniñ [1]
- SATTS (1970s): Diorroet gant arme ar Stadoù-Unanet.
- UNGEGN (1972): [2]
- DIN-31635 (1982): Diorroet gant an Ensavadur Alaman evit an Unvaniñ.
- ISO 233 (1984).
- Qalam (1985) [3]
- ISO 233-2(1993). Treuzlizherannadur eeunaet.
- Buckwalter Transliteration (1990s): Diorroet evit Xerox gant Tim Buckwalter [4]; ne vez ket implijet skraboù na pikoù a-is hag a-us d'al lizherennoù gant ar sistem-mañ. [5]
- ALA-LC (1997). [6]
- SAS: Diorroet gant José Antonio Conde hag implijet e Spagn abaoe an XIXvet kantved
Taolenn geñveriañ
kemmañLizherenn | Anv | SATTS | UNGEGN | ALA-LC | DIN-31635 | ISO 233 | ISO/R 233 | Qalam | SAS | SM | LFE |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ﺀ
|
hamza | E | ʼ, — | —, ’ | ʾ | ˈ, ˌ | —, ’ | ' | ʾ (zero word-initially) |
' (disappears after 'al-' and where alif waṣl is. | [ʔ] |
ﺍ
|
ʼalif | A | ā | ʾ | ā | aa | a, i, u (syllable-initial) ā (lengthening) |
aa | various, including LFE[aː]}} | ||
ﺏ
|
bāʼ | B | b | b | b | b | b | b | b | b | [b] |
ﺕ
|
tāʼ | T | t | t | t | t | t | t | t | t | [t] |
ﺙ
|
ṯāʼ | C | th | th | ṯ | ṯ | ṯ | th | ṯ | ç | [θ] |
ﺝ
|
ǧīm, jīm, gīm | J | j | j | ǧ | ǧ | ǧ | j | ŷ | j | [ʤ] / [ʒ] / [ɡ] |
ﺡ
|
ḥāʼ | H | ḩ | ḥ | ḥ | ḥ | ḥ | H | ḥ | ḥ | [ħ] |
ﺥ
|
ḫāʼ | O | kh | kh | ḫ | ẖ | ẖ | kh | j | x | [x] |
ﺩ
|
dāl | D | d | d | d | d | d | d | d | d | [d] |
ﺫ
|
ḏāl | Z | dh | dh | ḏ | ḏ | ḏ | dh | ḏ | đ | [ð] |
ﺭ
|
rāʼ | R | r | r | r | r | r | r | r | r | [r] |
ﺯ
|
zāy | ; | z | z | z | z | z | z | z | z | [z] |
ﺱ
|
sīn | S | s | s | s | s | s | s | s | s | [s] |
ﺵ
|
šīn}} | : | sh | sh | š | š | š | sh | š | š | [ʃ] |
ﺹ
|
ṣād | X | ş | ṣ | ṣ | ṣ | ṣ | S | ṣ | ṣ | [sˁ] |
ﺽ
|
ḍād | V | ḑ | ḍ | ḍ | ḍ | ḍ | D | ḍ | ḍ | [dˁ] |
ﻁ
|
ṭāʼ | U | ţ | ṭ | ṭ | ṭ | ṭ | T | ṭ | ṭ | [tˁ] |
ﻅ
|
ẓāʼ | Y | z̧ | ẓ | ẓ | ẓ | ẓ | Z | ẓ}} | đ̣ | [ðˁ] / [zˁ] |
ﻉ
|
ʻayn | ` | ʻ | ʻ | ʿ | ʿ | ʿ | ` | ʿ | ř | [ʕ] / [ʔˁ] |
ﻍ
|
ġayn | G | gh | gh | ġ | ġ | ḡ | gh | g | ğ | [ɣ] / [ʁ] |
ﻑ
|
fāʼ | F | f | f | f | f | f | f | f | f | [f] |
ﻕ
|
qāf | Q | q | q | q | q | q | q | q | q | [q] |
ﻙ
|
kāf | K | k | k | k | k | k | k | k | k | [k] |
ﻝ
|
lām | L | l | l | l | l | l | l | l | l | [l], [lˁ] (er ger Allah nemetken) |
ﻡ
|
mīm | M | m | m | m | m | m | m | m | m | [m] |
ﻥ
|
nūn | N | n | n | n | n | n | n | n | n | [n] |
ﻩ
|
hāʼ | ~ | h | h | h | h | h | h | h | h | [h] |
ﻭ
|
wāw | W | w | w | w | w | w | w | w (kensonennel) ū}} (hiraat) |
w (kensonennel) o (hiraat) |
[w] , [uː] |
ﻱ
|
yāʼ | I | y | y | y | y | y | y | y (kensonennel) ī}} (hiraat) |
y (kensonennel) e (hiraat) |
LFE[j] , LFE[iː] |
ﺁ
|
ʼalif madda | AEA | ā | ā, ʼā | ʾā | ʾâ | ā, ʼā | ā | 'aa | [ʔaː] | |
ﺓ
|
tāʼ marbūṭa | @ | h, t | h, t | h, t | ẗ}} | h, t | h, t | t (zero when in absolute state) |
ŧ | [a], [at] |
ﻯ
|
ʼalif makṣūra | / | y | y | ā | ỳ | ae | à | à | [aː]}} | |
ﻻ
|
lām ʼalif | LA | lā | lā | lā | laʾ | lā | la | lʾ}} (gant hamza) lā}} (gant alif hir) |
peurliesañ laam + alif: laa | [laː] |
ال
|
ʼalif lām | AL | al- | al- | al- | ʾˈal | al- | al | al- | al- When assimilation occurs: ál- |
Treuzskrivañ an arabeg e brezhoneg
kemmañSetu amañ da heul ur c'hinnig evit treuzlizherenniñ n'eus forzh peseurt anv arabek hervez reolennoù ar reizhskrivadur brezhonek evit un implij boutin. Evit gouzout diwar-benn ar reolennoù bet degemeret war ar wiki-mañ, sellit ouzh Wikipedia:Kendivizoù reolata/Treuzskrivañ an arabeg
Lizherenn | Treuzlizherennadur. | Talvoud fonetikel (LFE) |
---|---|---|
ﺍ
|
ʾ / a | meur a hini, en o zouez [æː] |
ﺏ
|
b | [b] |
ﺕ
|
t | [t] |
ﺙ
|
th | [θ] |
ﺝ
|
dj / [ɡ] | |
ﺡ
|
h | [ħ] |
ﺥ
|
c'h | [x] |
ﺩ
|
d | [d] |
ﺫ
|
dh | [ð] |
ﺭ
|
r | [r] |
ﺯ
|
z | [z] |
ﺱ
|
s | [s] |
ﺵ
|
ch | [ʃ] |
ﺹ
|
s | [sˁ] |
ﺽ
|
d | [dˁ] |
ﻁ
|
t | [tˁ] |
ﻅ
|
dh | [ðˁ] / [zˁ] |
ﻉ
|
ʿ pe - | [ʕ] / [ʔˁ] |
ﻍ
|
gh | [ɣ] / [ʁ] |
ﻑ
|
f | [f] |
ﻕ
|
k | [q] |
ﻙ
|
k | [k] |
ﻝ
|
l | [l] |
ﻡ
|
m | [m] |
ﻥ
|
n | [n] |
ﻩ
|
h | [h] |
ﻭ
|
w / ou | [w] , [uː] |
ﻱ
|
y / i | [j] , [iː] |