Falanksti
Ur falanksti[1] (diwar falanks ha ti), pe falansti[2], pe falañsti[3] pe falañster[4] (phalanstère e galleg, diwar phalange/falanks hag an dibenn stère evel er ger monastère/manati[5].) , zo un ti ma'z eo bodet an elfennoù a zo ezhomm da vevañ en ur gumuniezh anvet falanks, diwar anv an arme en Henc'hres. Krouet e oa bet ar meizad gant ar prederour gall Charles Fourier ha kaset da benn gant meur a hini eus e ziskibien.
Ar falanksti kemmañ
Ar falanksti, hervez Charles Fourier, zo ur seurt leti kenlabour ma c'haller degemer pevar c'hant tiegezh (war-dro daou vil den) e-kreiz un domani 800 devezh-arat ma vez gounezet frouezh ha bleunioù da gentañ -penn. Deskrivañ a ra ivez an trepasoù tommet, ar predvaoù bras, ar c'hambreier plijus.
Falankstioù kemmañ
Meur a falanksti a voe krouet en XIXvet kanved e Bro-C'hall ha SUA dreist-holl.
- 1832: Colonie Sociétaire, hiriv „La Colonie“ en Condé-sur-Vesgre, en Yvelines, e Bro-C'hall (Joseph Devay, A. Beaudet Duary, Charles Fourier)[6]
- 1855: Phalanstère La Réunion e-tal Dallas en Texas, SUA (gant ar prederour Victor Considerant, Karl Bürkli, Jean-Baptiste André Godin),
- 1887: Familistère Godin, a-hed ar Willebroek-Kanale, e Brussel, Belgia .
- Falanstério do Saí, e Brazil
- 1903 : L'Esssai, en Ardennes (Bro-C'hall), trevadenn anarkourien savet gant Jean-Charles Fortuné Henry à Aiglemont.
- 1906 : L'Abbaye de Créteil, pe Groupe de l'Abbaye, pe « L'Abbaye », stroll arzourien savet war patrom ar falanksti gant ar barzh Charles Vildrac hag ar romantour Georges Duhamel.
- 1920 : e Minusio, e-tal Locarno, e Tessino, e Suis, gant Hans Brunner (1887-1960)
Hag ivez :
- Falansti Louis Rousseau, e Keremma, e Trelez.
- E Poncharra (Isère)
- war-dro 1970, Longo Maï en Provañs.
Levrlennadur kemmañ
- Louise Bachelet, Phalanstère du Brésil. Voyage dans l'Amérique méridionale, 1842
- Mathieu Briancourt: Visite au Phalanstère, Librairie Phalanstérienne, 1848 Pariz.
- Auguste Savardan: Naufrage au Texas. Observations et impressions recueillies pendant deux ans et demi au Texas et à travers les Etats-Unis d'Amérique, Garnier Frères, 1858, Pariz.
- THIAGO, Raquel. Fourier - Utopia e Esperança na Península do Saí. Blumenau: Editora da FURB, 1995. ISBN 8571140383 ISBN 9788571140387
Pennadoù kar kemmañ
- Kumuniezh Brook Farm, e SUA
Notennoù kemmañ
- ↑ Frañsez Vallée, Grand dictionnaire français-breton, 1931, pajenn 555b.
- ↑ Roparz Hemon, NOUVEAU DICTIONNAIRE BRETON FRANÇAIS 6e ÉDITION revue et augmentée, 1978, pajenn 290b.
- ↑ Kinniget gant TermOfis Ofis Publik ar Brezhoneg.
- ↑ Martial Ménard, Dictionnaire français-breton, 2012, pajenn 1015a.
- ↑ Meneget amañ : http://www.etymonline.com/?term=phalanstery
- ↑ Db la Collonie de Condé-sur-Vesgre : http://la-colonie.org/public/