Ur ger lies e sterioù eo kanol (reizh benel, liester kanolioù) pa denn d'an dour :

Gwellaat ar pennad-mañ a vo ret a-raok ma vo gallet lavarout ez eo ur pennad a live holloueziadurel, ken e-keñver danvez, ken e-keñver brezhoneg.
Ma fell deoc'h reiñ hoc'h ali, resisaat petra zo da wellaat, grit e pajenn ar gaozeadenn.

  • Pa vo bet graet ar gwellaennoù e vo ret dilemel ar patrom-mañ.
Novo teatro di machine et edificii, 1607

Ur seurt hent eo evit un dour o tiruilh eo da gentañ ha naoz un dourredenn eo. A-wechoù eo kanol kevatal da stêr, unan ledan awalc'h.

Koulskoude e talvez ivez kanol evit ur stumm douarel all hag a denn d'ar mor : pa vez strizhet ar mor etre daou aod, hini un enezenn hag hini an douar, da skouer. Ur ger kevatal da aber eo ivez, implijet e lec'hioù Breizh'zo n'anavezer ket ar ger aber. A-wechoù e vez anv eus ar ganol-vor.

Alies e tave kanol d'un dourredenn savet ha kleuziet gant an Den. Met peurvuiañ n'eus dour o tiruilh ennañ p'eo klasket kaout ul ledennnad dour kompez ma ya al listri-samm (anvet gobiri) o verdeiñ aes warnañ. Setu perak e vez kleuziet naozioù lies o live gant dorioù evit lakaat an dourioù chom hep diruilh. An dorioù-se a vez anvet skluzioù.
Pa 'z eus ur memez pe un douar war dinaou e vez savet seurt diri skluzioù da vezañ digoret ha serret tro-ha-tro gant levier ar gobar.<br:> Ur pouezh bras azo gant ar c'hanolioù ken eo bet savet anezho en Henamzer koulz e Bro-Sina, e Mezopotamia hag dindan urzhioù an impalaerien roman.

Kanolioù an Henamzer : kanol al lenn Fucino (kleuziet gant Aogustus), kanol etre ar Mor Ruz hag an Nil (sell ouzh kanol Suez).

Kanolioù pennañ kemmañ

Liamm diavaez kemmañ

Sellit ouzh ar ger Kanol er
wikeriadur, ar geriadur frank.


  Porched an treuzdougerezh – Gwelit ar pennadoù hag ar rummadoù diwar-benn an treuzdougerezh.