Marc'hadourezh

meizad ekonomikel
Iskevrennad eus	perceptible physical object, madoù
Abeg pennañ	commodification, commoditization
Dezverket dre	fungibility
Manifestation of	fungibility
Roll elfennoù	list of traded commodities

O treiñ ar pennad-mañ emeur

^{→ Evit gouzout hiroc'h sellit ouzh ar bajenn gaozeal ; evit kenderc'hel da dreiñ klikit war kemmañ ha kendalc'hit da lakaat e brezhoneg al lodennoù chomet en ur yezh all.}

Ster hollek ar ger marc'hadourezh a zo evit termenañ un hollad danvezioù unseurt a c'hell bezañ lakaet e gwerzh gant ur marc'hadour. Treuzdouget e vez ar marc'hadourezhioù eus lec'h da lec'h evit bezañ fardet ha treuzfurmet e marc'hadourezhioù all pe evit bezañ gwerzhet evel ma 'z int. An nevid a vez graet eus ar pezh a ra ar varc'hadourien en o holl.

Un adster a zo bet kinniget gant Karl Marx p'en deus prederiet war "ar varc'hadourezh" o reiñ dave d'an holl danvezioù eskemmet ha p'en deus pouezet war perzh pennañ ar armerzh, bezañ un armerzh marc'had.

Marc'hadourezh evit an nevid

Termenadur

E bed an nevid eo ar varc'hadourezh un danvez produet a c'hell degas un dalvoudegezh armerzhel d'e perc'henner gant ma'z eus gantañ ar gwir d'e werzhañ e-lec'h implijout anezhañ. Dre vras eo ar varc'hadourezh un danvez, fetis pe difetis, a c'hell bezañ gwerzhet pe brenet war ur marc'had digor.
Da skouer e c'heller lakaat war ar marc'had eoul-maen, tredan, sonerezh, kig, kotoñs, metaloù, dafar burev... hag traoù negativel ivez evel ar gwirioù kas d'an neñv aezhennoù noazus.

Peurliesañ, evit aesaat an traoù, e vez gwelet ur varc'hadourezh evel kevatal gant hini ur produer all hag er gevrat gwerzhañ e tamgomz an dra ken e c'hellfer prenañ ar memes marc'hadourezh digant ur marc'hadour all evit fardañ ar memes rekipe hep sellet spis outi.

Bez' ez eus yalc'hoù bedel evit eskemm ar marc'hadourezhioù (hep ma vefent gwelet gant ar brenerien, na kaset dezho d'an aliesañ).

Hervez ar vikroarmezherien e c'heller kontañ evel marc'hadourezhioù, al labour hag ar moneiz.

Ar varc'hadourezh hervez Marx

E teoriennoù armerzhel klasel, e levrioù Marx pergen, ur varc'hadourezh a zo un danvez pe ur servij lakaet e gwerzh war ar marc'had. Hervezo eo al labour (an "nerzh labour") oberennoù arz hag al loazoù naturel marc'hadourezhioù ivez. Klask a rae Marx degas un diskoulm evit termenañ talvoudegezh armerzhel ar marc'hadourezhioù dre ginnig teorienn talvoudegezh al labour. Kalz a brederourien armerzhel (ha ne oant ket marksouriezh|marksourien) o deus klasket seurt diskoulm (Adam Smith, David Ricardo en o zouez), rak n'eo ket kevatal an dalvoudegezh hag ar priz ken ur glaoustre eo d'armerzherien, koulz ar varksourien hag ar frankizourien evit o termenañ.

Perzhioù ar varc'hadourezh

Hervez teorienn Varx, talvoudegezh ar varc'hadourezh a zeu eus kementad al labour denel a zo bet ezhomm evit he froduiñ. Eus an dra-se e c'heller kompren e klask an dud espern anezhañ. Met teir dalvoudegezh a zo enklozet en ur varc'hadourezh erfin :

Un dalvoudegezh implij a ya ganti pa c'hell bastañ ezhomm un den pe c'hoant un den. Dre ret, an dalvoudegezh implij a zo ivez talvoudegezh an implij sokial pa n'eo ket bet produet an danvez evit an produer, met evit tud all.

Un dalvoudegezh eskemm a ya ganti peogwir e c'hell bezañ eskemmet gant marc'hadourezhioù all. Evel-se e bren ar perc'henner nevez ur gounid tennet diouzh labour tud all

Ur priz a ya ganti hag eo an eztaol dre moneiz evit an talvoudegezh eskemm, met posupl eo ober hep moneiz en ur jediñ ur ratio evit an eskemm, da lavaret eo ober trok.

Hervez teorienn talvoudegezh labour, talvoudegezh ar produadur war ur marc'had digor a vez reoliataet gant an amzer labour ret ez-sokial krenn hag e vez lakaet ar prizioù da c'hoari egile gant eben dindan lezenn an dalvoudegezh.

Un troer all a zo goulennet. Trugarez

Sell ivez

Kenwerzh
Perc'hennerezh
Lezenn an dalvoudegezh
Talvoudegezh eskemm
Talvoudegezh implij
Talvoudegezh labour