NKVD
An NKVD – en ruseg: НКВД, berradur Народный комиссариат внутренних дел, pe Naródniy komissariat vnútrennikh del, Komiseriezh ar bobl evit an aferioù diabarzh
, a oa ur rann eus gouarnamant an URSS lamm-ouzh-lamm d'ur ministrerezh, hini ar polis politikel hag a rae war-dro an aferioù diabarzh.
| Deiziad krouiñ | 10 Gou 1934  |
|---|---|
| Anv berr | НКВД СССР |
| Perzhiad e | Lazhadeg Katyn |
| Prezidant | Genrikh Yagoda, Nikolai Iejov, Lavrenti Beria |
| Stad | Unaniezh ar Republikoù Sokialour ha Soviedel |
| Aotrouniezh | Council of People's Commissars of the Soviet Union |
| Aozadur mamm | Council of People's Commissars |
| Isaozadur | Goulag |
| Sez sokial | Lubyanka Building, Moskov, Lubyanka Square, savadur |
| Raklec'hiet gant | Joint State Political Directorate |
| Heuliet gant | Ministry of Internal Affairs of the Soviet Union, Ministry for State Security (Soviet Union), Ministry of Internal Affairs of the Russian Federation |
| Bet erlec'hiet gant | Ministry of Internal Affairs of the Soviet Union, Ministry for State Security (Soviet Union), KGB |
| Erlec'hiañ a ra | Joint State Political Directorate, People's Commisariat on Internal Affairs of the Russian Socialist Federative Soviet Republic |
| Darvoud-alc'hwez | Lazhadeg Katyn |
| Deiziad divodañ | 26 Eos 1946 |
| Deskrivet en URL | https://www.valka.cz/Lidovy-komisariat-vnitra-SSSR-NKVD-1934-1946-t73582 |
Krouet eo bet d'ar 15 a viz Du 1923 diwar ar Gepeou ; e 1934 e voe lonket an OGPU gantañ, ha kannad kreizh ar ministrerezh Stad d'an URSS e voe neuze de facto betek an 19 a viz Meurzh 1946.
Talañ ouzh an torfedoù ha diwall ouzh an urzh boutin e oa kefridioù pennañ an NKVD. Anavezet ez eo dreist-holl dre e obererezhioù mougañ e-pad mare ren Jozeb Stalin.
En NKVD e oa strollet nerzhioù reoliek polis foran an URSS, gant polis an hentoù, ar bomperien, gwarded an harzoù hag an dielloù. Anavezet mat ez eo evit e oberererezh tro-dro d'ar goulag hag evit bezañ bet e-karg bodad-ren diazez ar surentez-stad (GUGB), hendad ar KGB.
An NKVD zo kablus da vezañ pennkaoz da lazhadegoù ramzel e-maez pep justis, da vezañ graet war-dro sistem labour-ret ar c'hampoù-bac'h (goulag), hag ivez da vezañ pennkaoz forbannerezh pobladoù a-bezh ha hini ar Goulaked war-du tiriadoù goullo ar vro.
Karget e oa an NKVD ivez gant diwall an harzoù soviedel ha gant ar spiañ, betek lazhadegoù politikel en estrenvro, levezoniñ ar gouarnamantoù estren ha reiñ harp da selloù Stalin e-touez ar strolladoù komunour er broioù er-maez eus an URSS.
An Eil Brezel-bed
kemmañKommissarbefehl
kemmañ
An oberiadur-brezel Barbarossa, tagadenn an URSS gant Alamagn an Trede Reich, a yeas muioc'h-mui war-zu ur brezel distruj tud e-serr ur brezel etre daou stad. Plas ar gomiserien politikel ha tud an NKVD a voe lakaet sklaer en degouezh-se dre un urzh anvet Kommissarbefehl hag a gondaone anezho d'ar marv trumm ur wech prizoniet gant an Alamanted. Unan eus rebechoù Prosez Nürnberg e voe.
