Raoul de Navery
Raoul de Navery
Raoul de Navery e 1875
Anv ofisiel Eugénie-Caroline Saffray
Anv pluenn Marie David
Raoul de Navery
Ganedigezh 19 a viz Gwengolo 1829
e Ploermael
Breizh Breizh
Marv 17 a viz Mae 1885
e Reuil-en-Brie
Bro-C'hall Bro-C'hall
Yezh skrivañ galleg
Luskad lennegel Katoligiezh
Rumm lennegel Troioù-kaer

Eugénie-Caroline Saffray, Raoul de Navery hec'h anv pluenn (Ploermael, 19 a viz Gwengolo 1829Reuil-en-Brie, 17 a viz Mae 1885) a oa ur skrivagnerez vreizhat hag a skrive e galleg. Skrivet he deus e-leizh a oberennoù katolik-kenañ a spered.

Desavet e voe Eugénie-Caroline Saffray gant he mamm en un doare strizh. Skoliataet e voe e skol Itronezed Itron Varia ar Galon Sakr e Gwened, ar pezh a vroudas anezhi da vont war-du al lennegezh.
Euredet e voe d'an oad a seitek vloaz da Eugène Jean Baptiste Chervet, kargad e prefeti Roazhon. Mervel a reas he gwaz pevar bloaz goude. Ugent vloaz e oa ha kregiñ a reas da skrivañ.

Hec'h oberennoù kentañ, barzhonegoù ha komz-plaen, a voe skrivet dindan an anv « Marie David ». Ne oant ket eus ar gwellañ. Adalek 1860 e tibabas un anv-pluenn gourel, « Raoul de Navery »[1], o kemer anv-badez he zad-kozh eus tu he mamm[2].
Diskouez a ra ur gwir donezon skrivañ en hec'h oberennoù. Kalz troioù-kaer, kizidigezh pa vez kaoz eus bredoniezh an tudennoù, ampartiz evit taolenniñ lec'hioù ha darvoudoù, un doare da gontañ a vroud al lenner da vont pelloc'h. Bras eo pouez an talvoudoù reizhek ha katolik en hec'h oberoù.

E pajenn 293 Le Marquis de Pontcallec adembannet gant Yoran embanner, e 2016 e kaver an dro-lavar, Breiz atao! evit ar wezh kentañ. [3].

Oberennoù troet e brezhoneg kemmañ

Oberennoù kemmañ

Setu amañ ul listenn diglok eus oberennoù Eugénie-Caroline Saffray[5].

  • Le Testament de Jésus, poème évangélique, 1850
  • Aux soldats de l'armée de Lyon, 1855
  • Aux soldats de l'armée d'Orient, barzhonegoù, 1855
  • Pour les inondés, 1856
  • Marguerites, barzhonegoù, 1856
  • La Crèche et la croix, barzhonegoù, 1856
  • Souvenirs du pensionnat, 1857
  • Comédie, drames et proverbes, 1858
  • Peblo et Simplette, 1858
  • Les Prismes, 1858
  • Deux Contes en vers – Les prismes, barzhonegoù, 1858
  • Viatrice, 1860
  • Les Nouvelles de charité, 1860
  • L'Ange au bagne, 1860
  • Monique, 1860
  • Les Récits consolants, 1860
  • Le Chemin du paradis, 1861
  • L'Abbé Marcel, 1861
  • Avocats et paysans, 1861
  • Aglaé, 1862
  • La Cendrillon du village, 1863
  • Mémoires d'une femme de chambre, 1864
  • Les Religieuses, 1864
  • Bonheur dans le mariage, 1864
  • Le Rameur de galère, 1865
  • Jeanne-Marie, 1865
  • Le Missionnaire de terre maudite, 1866
  • La Femme d'après Saint-Jérôme, 1866
  • Martyr d'un secret, 1867
  • La Main qui se cache, 1867
  • La Confession de la reine, 1868
  • Saphir, la Ninivite, 1869
  • Le Rameur de galères, 1870
  • Le Château des Abymes, 1871
  • Les Idoles, 1874
  • Zacharie le maître d'école, 1874
  • Patira, 1875[6]
  • La Fille du coupeur de paille, suivie d'autres nouvelles, 1875
  • Les Drames de la misère ,1875
  • L'Odyssée d'Antoine, 1875
  • Le Témoin du meurtre, 1875
  • Les Chevaliers de l'écritoire, 1875
  • Le Capitaine aux mains rouges, 1876
  • Madeleine Miller, histoire alsacienne, 1876
  • Le Pardon du moine, 1876
  • Les Parias de Paris, 1876
  • Le Trésor de l'abbaye, 1876
  • Jean Canada, 1877
  • Le Chemin du paradis, 1877
  • La Route de l'abîme, 1877
  • Le Cloître rouge, 1877
  • Jean Canada, 1877
  • Le Marquis de Pontcallec, 1878[7]
  • L'Aboyeuse, 1878
  • Voyage autour de soi-même, 1878
  • La Conscience, 1878
  • Légendes de la vierge de marbre, 1878
  • Les Naufrageurs, 1879
  • La Demoiselle du paveur, 1879
  • La Maison du sabbat, 1879
  • Madame de Robur, 1879
  • La Péruvienne , 1879
  • Cœurs vaillants. Nouvelles historiques, 1879
  • Le Gouffre, 1879
  • L'Accusé, 1879
  • La Fille du roi Dagobert, 1879
  • Les Robinsons de Paris, 1879
  • La Main malheureuse, 1880
  • Les Victimes, 1880
  • Les Vautours du Bosphore, 1880
  • Récits historiques : Gertrude de Wart. Le Duel de la veuve, 1880
  • Les Voyages de Camoens, 1880
  • Les Aventures de Martin Tromp, 1880
  • La Boîte de plomb, 1881
  • Le Martyre d'un père, 1881
  • Le Moulin des trépassés. Le Guet de Saint-Malo, 1881
  • Le Naufrage de Lianor, 1881
  • Le Magistrat, 1882
  • Une erreur fatale, 1882
  • Lory, 1882
  • Les Mystères de Jumièges, 1883
  • L'Élixir de longue vie, 1883
  • Le Juif Éphraïm, 1884
  • La Chambre n°7, 1884
  • Les Mirages d'or, 1884
  • Le Serment du corsaire, 1884
  • Le Contumax, 1885
  • Le Val-Perdu, 1885
  • Les Îles sauvages, 1885
Embannet post-mortem
  • L’Évadé, 1886
  • Les Enfants du bourgmestre, 1888
  • La Conscience, 1890
  • Le Duel de la veuve, 1891
  • Le Roman d'un honnête homme, 1891
  • Les Dupes, 1892
  • La Fille sauvage, 1902
  • La Tragique Épopée de Luiz de Camoëns, poète et gentilhomme portugais aux grandes Indes, 1928

Levrlennadur kemmañ

  • Pennad Raoul de Navery, pseudonyme d'Eugénie Caroline Saffray, e-barzh Jean-Loup Avril, Mille Bretons : dictionnaire biographique, Les Portes du Large, 2002.

Notennoù ha daveoù kemmañ

  1. Notice d'autorité ar Bibliothèque nationale de France.
  2. La Petite revue, volume 6, Librairie Richelieu, 1865, p.173.
  3. Lakaet war wel gant Alan Le Cloarec, L'Histoire du nationalisme breton, Yoran embanner, 2022, p. 189.
  4. Le Marquis de Pontcallec
  5. Mammenn : Bibliothèque nationale de France. Lod eus ar skridoù a c'heller lenn en-linenn.
  6. Adembannet e 1884.
  7. Adembannet e 2016 gant Yoran embanner (ISBN 978-2-916579-94-8).