Theseüs

Theseus (Θησεύς e henc'hresianeg) a voe ur roue eus Aten hag unan eus an harozed vrudetañ gwengelouriezh Hellaz. Ren a reas war-dro 1250 kent JK, hervez Kronikennoù Paros.
Theseus zo taolennet evel mab Aigeüs, pe mab doue Poseidon. Desavet e voe gant e vamm Aethra, ha kuit ez eas da Aten pa glevas e oa mab da Aegeüs. Ahont e kavas e oa dimezet Aegus gant Medea, bet gwreg Iason.

Theseüs

mythological Greek character

Reizh pe jener	paotr
Anv e yezh-vamm an den	Θησεύς
Titl noblañs	Roue
Doare mervel	muntr
Abeg ar marv	beuzadenn
Killed by	Lycomedes
Lec'h douaridigezh	Skyros
Tad	Aigeüs, Poseidon
Mamm	Etra merc'h Piteüs
Pried	Faidra, Antiope (Amazonenn), Ariadne, Hippolite, Elena Troia
Kompagnun(ez)	Perigune, Egle, merc'h da Asklepios, Pirithous
Bugel	Hippolytos, Melanippus, Akamas mab Teseüs, Demofon mab Teseüs, Ifigeneia
Micher	Roue
Karg	King of Athens
Deroù ar prantad labour	15vet kantved kt JK
Dibenn ar prantad labour	14vet kantved kt JK
Azeulet gant	Mitologiezh Henc'hres
Tuadur revel	Divrevelezh
Present in work	The Suppliants, Hades
Deskrivet dre	Theseus (1), Theseus saves Hippodameia
Enemy	Prokust

Trec'h Theseüs ouzh ar Minotaoros
Kib gant Aison al livour.

Ar vojenn vrasañ a-zivout Theseus eo e emgann ouzh ar Minotaoros (un den dezhañ penn un tarv), gant skoazell Ariadne, merc'h ar roue Minos. Ezhomm e oa dezhañ unvaniañ holl an Attika gant Aten, synoikismos (annezañ a-gevret) e voe graet ag an darvoud-se. Theseus a c'hourlakaas azeul Afrodite Pandemos ("Afrodite an holl tud") e su Akropolis.

Buhez Theseus skrivet gant Ploutarc'hos a zastumas meur a istor diwar marv ar Minotaoros, fuadur Theseus, penaos e oa kouezhet Ariadne e karantez gantañ hag an drubarderezh anezhañ outi. Ploutarc'hos a anzavas ar pal a voe sav buhez an haroz e kenstur gant Buhez Romulus an diazezer eus Rome. Mamennoù an oberer a vez puñset e Ferec'hydes Leros, Demon Philoc'horos, ha Kleidemos dreistholl.

Mojenn

Theseüs hag ar Minotaoros, pri-poazh dremmoù du

Aigeüs, roue kêr Aten, n'en doa bet bugel ebet gant hini ebet eus e wragez, ha c'hoantaat a rae ur mab. Petra a reas neuze, nemet ober evel hervez ar c'hiz, ha mont da z-Delfi da welout ar velegez evit gouzout penaos ober. Hag ar Pythia ha lavarout dezhañ :

« Arabat dit, da briz ebet, distardañ gouzoug da sac'had gwin a-raok bezañ erruet war bazenn uhelañ kêr Aten. »

Ar vojenn en arzoù

El lennegezh

• Thésée gant André Gide
• La Demeure d'Astérion gant Jorge Luis Borges
• Phèdre gant Jean Racine
• Phaedra's Love gant Sarah Kane

Sonerezh

• Thésée, Jean-Baptiste Lully (1675) ;
• Hippolyte et Aricie, Jean-Philippe Rameau (1733).

Levrioù

• Claude Calame, Thésée et l'imaginaire athénien, Payot, coll. « Sciences humaines », Lausanne, 1996 (2vet embannadur) (ISBN 2601031751).
• Henri Jeanmaire, Couroi et Courètes : essai sur l'éducation spartiate et sur les rites d'adolescence dans l'Antiquité hellénique, Lille, Bibliothèque universitaire, 1939.
• Nicole Loraux :
  • Les Enfants d'Athéna, Seuil, coll. « Points Essais », Paris, 1990 (ISBN 2020124688),
  • Né de la terre. Mythe et politique à Athènes, Seuil, coll. « Librairie du XXI^e », Paris, 1996 (ISBN 2020282402).
• Annick de Souzenelle, Œdipe intérieur. La présence du verbe dans le mythe grec, Albin Michel, coll. « Spiritualités vivantes », 1999 (ISBN 2226106820).

Pennadoù kar

• Thésée
• Lestr Theseüs, ur paradoks, hervez Ploutarc'hos.