Emgann an Tregont

emgann Brezel Hêrezh Breizh

Emgann an Tregont a c'hoarvezas e-kerzh Brezel hêrezh dugelezh Breizh d'ar 26 a viz Meurzh 1351, e Gilieg, etre Josilin ha Ploermael.
Tregont den eus kostezenn Charlez Bleaz a stourmas ouzh tregont den eus kostezenn Yann Moñforzh. Ar stourmerien en em gannas e-kichen "dervenn Lanneg an Hanter-Hent".
Gant kostezenn Bleaz ez eas an trec'h, met pouez ebet n'en devoe e kerzh ar brezel.

Emgann an Tregont        

Chroniques et histoire de Bretagne
Pierre Le Baud, c. 1481
Deiziad 26 a viz Meurzh 1351
Lec'h Gilieg
Breizh Breizh
Trec'h Charlez Bleaz
Bellerien
Charlez Bleaz Bro-Saoz
Yann Moñforzh
Impaleriezh santel
Penngadourien
Beaumanoir Robert Bemborough
Stourmerien
32 marc'heg pe floc'h diouzh pep tu
Kolloù
6 marv 9 marv

E penn kostezenn Bleaz e oa Jean IV de Beaumanoir (1310-1366 pe 1367), Marichal Breizh, hag a lavaras en devoa sec'hed. Un emganner en e gichen a eilgerias : « Ev da wad, ha distanañ a ray da sec'hed »[1].

Ar stourmerien kemmañ

Tu Bleaz
 
En argant e groaz en sabel
1[2]
 
Jean
de Beaumanoir
2
 
Jean
de Tinténiac
3
 
Guy
de Rochefort
4
 
Even
Charuel
5
 
Guillaume
de la Marche
6
 
Robin
Raguenel
7
 
Huon
de Saint-Hugeon
8
 
Caro
de Bodegat
9
 
Geoffroy
du Bois[3]
10
 
Olivier
Arrel
11
 
Jean
Rouxelot[4]
12
 
Guillaume
de Montauban
13
 
Alain
de Tinténiac
14
 
Tristan
de Pestivien
15
 
Alain
de Keranrais
16
 
Olivier
de Keranrais
17
 
Olivier
de Fontenay
18
 
Louis
Goyon[5]
19
 
Hugues
Catus
20
 
Geoffroy
de la Roche[6]
21
 
Geoffroy
Poulart
22
 
Maurice
de Trésiguidy
23
 
Guyon
du Pontblanc
24
 
Maurice
du Parc
25
 
Geoffroy
de Beaucors
26
 
Geslin
de Lanloup
27
 
Geoffroy
Mellon
28
 
Guillaume
de Sérent
29
 
Guillaume
de la Lande
30
 
Olivier
de Monteville
31
 
Simon
Richard
Tu Moñforzh
 
En argant e groaz en gul[7]
1
 
Robert
Bemborough[8]
2
 
Robert
Knolles[9]
3
 
Hugues
de Caverley[10]
4
 
Croquart[11]
5
 
Jehan
Plésanton
6
 
Ridèle[12]
7
 
Hellecoq[13]
8
 
Repefort[14]
9
 
Jeannequin
Toigne[15]
10
 
Richard
de la Lande[16]
11
 
Thomelin
Henefor
12
 
Hucheton
Clamaban
13
 
Jeannequin
Bétonchamp[17]
14
 
Hennequin
Hérouart
15
 
Gaule[18]
16
 
Hybinet[19]
17
 
Hennequin[20]
18
 
Thomelin
Hualton
19
 
Robinet[21]
20
 
Hélichon[22]
21
 
Hervé
de Lexualen
22
 
Guillaume
Isannay[23]
23
 
Jean
de Vuin[24]
24
 
Jean
Troussel[25]
25
 
Robin
Adès
26
 
James
Andelée[26]
27
 
Thomas
Ageworth[27]
28
 
Perrot
de Comenan[28]
29
 
Guillemin[29]
30
 
Raoulet
d’Aspremont[30]
31
 
Ardaine
[31]
 
Emgann an Tregont
Octave Penguilly l'Haridon (1857) — Mirdi an Arzoù-kaer, Kemper

Levrlennadur kemmañ

  • Pol de Courcy ː Le combat de trente Bretons contre trente Anglais. Adembannadur Guénégaud S.A. Paris. 1976

Liammoù diavaez kemmañ

Notennoù kemmañ

  1. Histoire de Bretagne, Arthur de La Borderie, levrenn 3. Troet e brezhoneg gant Roparz Hemon evel-henn : "Ev da wad, Belmaner, ha sec'hed ne'z po mui" (Al Liamm niv. 184, p. 394)
  2. Hervez renkadur Pol de Courcy.
  3. Coatgourhant.
  4. Rousselot, Rousselet ivez.
  5. Gouéon.
  6. Marc'heget gant Beaumanoir e-kerzh an emgann.
  7. En enep d'ar Vretoned, ne ouzer ket mat diwar-benn ardamezioù re tu Montforzh. Evel ma lavar Paul Potier de Courcy, meur a hini en o zouez a oa gopridi saoz pe flandrezat, harperien kostez Montfort ; ne oant na marc'heien, na flec'h, nag aotrounez. Dre-se e vo lakaet ar groaz ru dirak o anv.
  8. Lesanvet Bembro, kabiten Ploermael. Lazhet e voe e-kreiz an emgann gant Alain de Keranrais ha Geoffroy du Bois. Ur gêr e Northumberland eo Bamborough.
  9. Bet ganet war-dro 1347 e kontelezh Chester. Livioù dianav ; siell 1363.
  10. Lesanvet Le Hardy Jouvence. Genidik eus kontelezh Cheshire. Aet da Anaon e 1393.Livioù dianav ; siell 1363.
  11. Goprad alaman, a dapas ar renadur goude marv Robert Bemborough.
  12. Lesanvet Ridart pe Raoul, Ar Paotr Start, Ar C'hadour.
  13. Lesanvet Hugo.
  14. Lesanvet Ar Serzh.
  15. Lesanvet Taillard.
  16. Lesanvet Ar Fier.
  17. Lesanvet Guenehoup.
  18. Pe : Gaultier ; lesanvet An Alaman.
  19. Pe : Hulbitée ; lesanvet le Villart ("Ar Bilen") ; ur soudard a renk izel, mes bras ha kalet.
  20. Lesanvet Ar Marichal.
  21. Lesanvet Mauleoard.
  22. Lesanvet Le Musart.
  23. Lesanvet An Hardizh
  24. Lesanvet Vallentin gant d'Argentré, a oa ur floc'h eus Kembre.
  25. Eus familh Guillaume Troussel, marc'heger saoz.
  26. Lesanvet Le Couard ("An Digalon").
  27. Lesanvet Dagorne ; Ur gêr eus Gloucestershire eo Edgeworth.
  28. Aotrou Bovel, e parrez Seren, eskopti Gwened.
  29. Pe : Guillou le Gaillard, aotrou e Peuñvrid hag Hilion.
  30. Aotrou Ranneg war a seblant.
  31. Aotrou Sant-Jord-Restembaod, feal da varoned Felger.

 
Commons
Muioc'h a restroù diwar-benn

a vo kavet e Wikimedia Commons.