Eurioù munut Anna Breizh

Eurioù munut Anna Breizh zo un horae ad usum Romanum ("Eurioù giz Roma"), un eurioù a oa da Anna Breizh (1477-1514).
E Levraoueg Vroadel Bro-C'hall emañ, anvet Très Petites Heures d'Anne de Bretagne e galleg ha miret dindan an niverenn renabl Ms. NAL 3120.

Eurioù munut
Anna Breizh

An Degemenn , follennoù 27v-28r
Mare E-tro 1497-98
Stumm 162 follenn, 28 skeudenn
Ment (U x L) 66 x 46 mm
Doare Enliverezh war barch
Arzour Jean d'Ypres, alias
Mestr Anna Breizh

Lec'hiadur Bibliothèque nationale de France
Pariz (Renabl : Ms. NAL 3120)

Unan eus an dornskridoù bihanañ a zo deuet betek ennomp eo, pa'z eo 66 mm uhelder e follennoù ha 46 mm o ledander ; bihanoc'h eget ur gartenn-vank 86 x 54 mm eo eta.

Deskrivadur kemmañ

Levr

E-tro 1497-98 e voe savet an dornskrid war 162 follenn barch keinet e leuegen kinklet en aour hag argant ; alaouret ivez ha kizellet eo troc'had al levrig, a zo en ur voest leuegen kinklet en aour.
War ar follenn 159r emañ ar ger diwezhañ : Amen. Diskriv eo chomet ar follennoù 14r, 14v, 15r, 159v betek 169v.

Skrid

Latin eo ar yezh, skrivet diwar skouer skritur an arzourien italian pa dreuzskrivent oberennoù an Henamzer, hag e frammoù 40 x 25 mm gronnet a ginkladurioù alaouret ; alaouret ivez eo ar pennlizherennoù war ur foñs glas pe ruz.

Skeudennoù

Skeudennoù liesliv bras zo, 28 anezho, ha 51 skeudennig ma'z eus tudennoù.

  • Flourdiliz Bro-C'hall hag erminigoù Breizh a ya d'ober foñs meur a bajenn : ar follennoù 20v[1], 25r[2], 29v[3], 32r[4], 36v[5] hag all.
  • Ardamezioù Bro-C'hall ha Breizh, hanter-hanter war ur skoed toget gant ur gurunenn roueel kizellet e flourdiliz hag erminigoù zo e traoñ ar follenn 40v.[6]
  • Flourdiliz hepken zo war ar follenn 33v[7].

Danvez kemmañ

Un horae ad usum Romanum, un eurioù klasel eo Eurioù munut Anna Breizh ; evel ar braz eus an eurioù eo e framm.

  • Fol. 2-13v : deiziadur e latin, war-bouez gwerzennoù gallek e traoñ ar pajennoù verso.
  • (Diskriv eo ar follennoù 14r, 14v ha 15r.)
  • F. 15v-19v : arroudoù eus ar pevar Aviel
  • F. 19v-26v : Pasion Jezuz hervez Aviel Yann
  • F. 26v-27v : meulgan Stabat mater
  • F. 27v-87v : eurioù gouestlet d'ar Werc'hez Vari
  • F. 87v-101v : Salmoù ar binijenn gant letanioù ha pedennoù
  • F. 102-133v : Gousperoù,matinezioù ha laodez oferenn an Anaon
  • F. 133v-137 : De sanctissima Trinitate
  • F. 137-139 : Obsecro te
  • F. 139v-142 : O intemerata
  • F. 142-142v : De sancto Michaele
  • F. 142v-143 : De sancto Johanne Baptista
  • F. 143-v : De sancto Johanne Evangelista
  • F. 143v-144 : De sanctis Petro et Paulo apostolis
  • F. 144-v : De sancto Jacobo apostolo
  • F. 144v : De pluribus apostolis
  • F. 145 : De sancto Stephano
  • F. 145v : De sancto Laurentio
  • F. 145v-146v : De sancto Christo* F.ro
  • F. 146v-147v : De sancto Sebastiano
  • F. 147v-148 : De pluribus martyribus
  • F. 148v : De sancto Claudio
  • F. 149-v : De sancto Anthonio
  • F. 149v-150 : De sancto Juliano
  • F. 150-v : De sancta Anna
  • F. 150v-151 : De sancta Magdalena
  • F. 151-v : De sancta Catherina
  • F. 151v-152 : De sancta Margareta
  • F. 152-v : De sancta Barbara
  • F. 152v-153v : De sancta Apolonia
  • F. 153v : goude ar ger amenskrivet e du e lenner, e galleg skrivet e glas : S ensuivent plusieurs devoutes oraisons — Premierement tu diras au matin quant tui te leueras de ton lict — ; ur bedenn e latin skrivet e du zo da-heul.
  • F. 154r : Quant tu ystras hors de ta maison. [...] Quant tu seras deuvany le crucifix.
  • F. 154v : Quant on ueult recepuoir le precieux corps de nostre seigneur iesuchrist. [...] Quant on la receu
  • F. 155r : [...] Contre la tempeste. [...] Pour le Roy. [...]
  • F. 155v : Pour impetrer grace de ses peches. [...] Contre les mauuaises pensées [...] Pour quelque tribulatiõ[8] [...]
  • F. 156r : Pour le tien amy qui est mort. [...] Pour le pere et la mere [...] S ensuivent les sept deuotes oraisons de mon seigneur saĩct[8] Gregore Pape.[9]
  • F. 156v-157v : seizh pedenn ar pab Gregor
  • F. 157v-159r : meulgan De Beata uirgine Et sororibus euis
  • (Diskriv eo peurrest al levr, adalek f. 159v betek f. 169v.)

Aozer kemmañ

Hogozik a-unvouezh e lavar ez eo bet livet Eurioù munut Anna Breizh gant Jean d'Ypres (14..? – 1508)[10] alias Mestr Anna Breizh , Mestr Eurioù munut Anna Vreizh , Mestr rozenn ar Chapel-Santel , Mestr Hemolc'h an unkorneg ha Mestr Buhez sant Yann Badezour [11],.

Tonkad an oberenn kemmañ

Gant Anna Breizh e chomas betek he marv d'an 9 a viz Genver 1514 e Blois (Bro-C'hall). Aet an dornskrid diwar wel e-pad tremen 400 vloaz en em gavas gant ar barzh gall Émile Vitta (1866-1954)[12]}, ha goude e-kerz ar c'hont Guy de Jacquelot de Boisrouvray (Pondivi, 1 Kerzu 1866 - Genthod, 26 Eost 1954) ; hennezh a roas an dornskrid d'ar Stad c'hall e 1961.[13]

Levrlennadur kemmañ

  • (fr) Avril, François. Les manuscrits à peinture en France. Paris : Flammarion, 1998 (ISBN 978-2-08-012176-9)
  • (fr) Walther, Ingo F. & Wolf, Norbert. Chefs d'œuvre de l'enluminure – Les plus beaux manuscrits du monde de 400 à 1600. Köln : Taschen, 2005 (ISBN 978-3-8228-4748-0)

Pennadoù kar kemmañ

Liammoù diavaez kemmañ

Notennoù kemmañ

  1. F. 20v.
  2. F. 25r.
  3. F. 29v.
  4. F. 32r.
  5. F. 36v.
  6. F. 40v.
  7. F. 33f
  8. 8,0 ha8,1 Merkit an dildenn : e galleg e oa pell a-raok hec'h implij e brezhoneg !
  9. Gregor XII a zilezas ar garg d'ar 4 a viz Gouere 1415, ha d'an 18 a viz Here 1417 ez eas da Anaon ; 9 fab a voe war e lerc'h, Aleksandr VI o ren adalek an 11 a viz Eost 1492 betek an 18 a viz Eost 1503, da lavaret eo d'ar mare ma voe aozet an dornskrid-mañ. Adalek 1572 e renas Gregor XIII.
  10. (fr) Bibliothèque nationale de France. Kavet : 06/03/2022.
  11. (fr) Bibliothèque nationale de France. Kavet : 06/03/2022.
  12. (fr) {{cite web|url=https://data.bnf.fr/10422367/emile_vitta/ |title=BnF|accessdate=06/03/2022}
  13. Walther & Wolf, 2005.