Friz

Evit implijoù all, gwelet Friz (disheñvelout).

Diwallit, ne denn ar pennad-mañ nemet da broviñs Fryslân en Izelvroioù. Evit Bro-Friz en he fezh, gwelit Frizia.

Friz, pe Bro-Friz, (Fryslân e frizeg hag ent-ofisiel, Friesland e nederlandeg) a zo unan eus an 12 proviñs a zo en Izelvroioù. Frizeg eo yezh ar vro. 643 000 a dud a oa o vevañ enni e 2005. Leeuwarden (Ljouwert), 91,000 a dud enni, eo kêr-benn ar vro.

Harzoù he deus proviñs Friz gant proviñsoù Groningen, Drenthe, Overijssel ha Flevoland. Er c’hornôg dezhi emañ an IJsselmeer hag en hanternoz Mor Wadden, bevennet gant un heuliad inizi. Gallout a reer mont war-eeun eus Friz da broviñs Norzh Holland dre ur chaoser anvet an Afsluitdijk.

Anv kemmañ

E 1994 en doa divizet Kuzul Proviñs Friz e teuje ar skrivadur frizek Fryslân da vezañ ar skrivadur nemetañ evit anv ar broviñs. Er bloaz 2004 e voe asantet gant Gouarnamant an Izelvroioù, ha lakaet war-sav gantañ ur steuñvenn tri bloaz evit lakaat ar c'hemm-se da dalvezout. Bremañ e vez graet gant ar stumm Frizia (Bro-Friz) evit ober anv eus Friz Vras, gant lodennoù en Alamagn betek Danmark, e-lec'h ma vez pe ma veze komzet frizeg.

Yezh kemmañ

Frizeg (pe Frizeg ar c’hornôg) a gaozeer e proviñs Friz, unan eus ar yezhoù frizek, zo kar da frizeg ar reter ha da frizeg an hanternoz, komzet en Alamagn.

Diwar ar 660 000 a annezidi zo e proviñs Friz, ez eus 450 000 anezho a gomz frizeg, ha war-dro 360 000 anezho o deus ar frizeg evel yezh-vamm. En inizi eo gwanoc’h stad ar yezh. Er c’hêrioù e klever alies ur rannyezh anvet Stadtfriesisch (frizeg ar c’hêrioù), zo kalz a c'herioù nederlandek enni. En ul lodenn eus Friz, e korn-bro Stellingwerven, n’eo ket frizeg a vez kaozeet, met rannyezhoù izelsaksek. En ul lodennig eus kornôg proviñs Groningen e vez komzet frizeg ivez.