Gavotenn

Diwar-benn gavotenn Breizh, gwelout ar pennad dañs-tro.

Ar gavotenn^[1], pe ar c'havotenn^[2], diwar ar ger gallek gavotte, a vije un dañs okitan a orin : pe eus an hanternoz d'ar Pireneoù, bro ar froudoù anvet "Gaves réunis" (kenber ar Gave de Pau hag ar Gave d'Oloron), pe eus Gap, en Alpoù gall. E gwirionez eo bet lakaet an anv da veur a dra disheñvel.

Orin

Meur a orin a vez kinniget, lod a seblant faltaziek a-walc'h:

Hervez tud zo e teufe eus ur ger gavot, hag a dalvezfe gouzougad^[3]^,^[4].
Hiriv e kreder kentoc'h e teufe eus ar ger « gavot », anv ur rannyezh okitanek en-dro da gêr Gap, en Alpoù gall, anvet ivez vivaro-alpin^[5].

Gavotennoù Breizh

Gwelout ar pennad dañs-tro.

Degaset e vije bet ar ger da Vreizh-Uhel gant beajourien hag a gave dezho e oa heñvel dañsoù Breizh diouzh re an Alpoù. Poent zo bet, a-hervez, e veze laret « gavotter », e galleg, eus « dañsal », ha mat pell zo. E brezhoneg ne vez ket gavotennet, evit c'hoazh.

E Breizh-Izel e veze lavaret dañs-tro, dañs-tro Kerne eus un dañs a voe anvet gavotte e galleg, ha brezhonekaet evel gavotenn, ur ger hag a gaver e Geriadur Gregor Rostren e 1732, marteze d'ober anv eus dañs Breizh-Izel.

Dañs lez

Gavotenn, gant Thoinot Arbeau, 1588.

En 1588 e voe embannet gant Thoinot Arbeau, chaloni gall e Langres, un Orchesographie, dornlevr da zeskiñ dañsal, ma kaver displegadurioù diwar-benn dañsoù an Azginivelezh. Anaout a reer ur pezh sonerezh anvet Gavotenn Herri IV^[6].

Gavotenn, gant Georg Friedrich Händel, eus Sonata Op. 1 No. 7, 4. luskad : A Tempo di Gavotti.

Eus un dañs-pobl, dañset dorn-ha-dorn en ur chadenn, e teuas da vezañ dañs-lez er XVIvet kantved, pa zegouezhas el lezioù ha saloñsoù, ma voe dañset ur gavotenn all, adal ar XVIIvet kantved dreist-holl.

Sonaozourien

Un toullad sonaozourien o deus savet tonioù gavotenn, pe evit al lez pe evit korolladegoù^[7], en o zouez

er XVII^vet kantved: Louis Couperin (1626 -1661), Jean-Baptiste Lully (1632-1687), Georg Daniel Speer (1636-1707), Arcangelo Corelli (1653-1713), Giovanni Bononcini (1670—1747)
en XVIII^vet kantved: Georg Philipp Telemann ( 1681 -1767), Jean-Philippe Rameau (1683-1764), Georg Friedrich Händel (1685-1759), Johann Sebastian Bach (1685-1750), François-Joseph Gossec (1734 -1829), a savas ur 'Gavotte en ré';
en XIX^vet kantved: Jules Massenet (1842 - 1912) (en e c'hoarigan Manon), Claudio Martinez Imbert (1845-1919), Brasílio Itiberê da Cunha (1846–1913), Camille Saint-Saens, ... Johann Strauss a reas ur 'Gavotte der Königin' e-barzh Das Spitzentuch e 1880; Richard Strauss er suite per a 13 instruments Op. 4 e 1884;
en XX^vet kantved: Arnold Schönberg (1874-1951); Isaac Albéniz er 'Suite Ancienne número 1'.

Brud

Gavotenn Vestris zo unan eus an tonioù brudet-se, korollet gant Auguste Vestris d'ar 25 a viz Genver 1785.

Kanaouennoù

"The Ascot Gavotte" kanaouenn e 1956 er pezh-c'hoari war gan My Fair Lady, gant Alan Jay Lerner ha Frederick Loewe.

Notennoù

↑ Digemm e chom peurliesañ ar ger goude ar ger-mell, hervez Geriadur brezhoneg An Here.
↑ Geriadur Gregor Rostrenenn 1732, p.452b: «danser une gavotte. Dançzal ur c'havotteñ.»
↑ http://www.cnrtl.fr/etymologie/gavotte
↑ http://www.cnrtl.fr/definition/academie8/gavotte
↑ http://atilf.atilf.fr/dendien/scripts/tlfiv5/affart.exe?19;s=518102625;?b=0;
↑ http://imslp.org/wiki/Gavotte_d'Henri_IV_(Anonymous).
↑ http://imslp.org/wiki/Category:Gavottes

[1] Digemm e chom peurliesañ ar ger goude ar ger-mell, hervez Geriadur brezhoneg An Here.

[2] Geriadur Gregor Rostrenenn 1732, p.452b: «danser une gavotte. Dançzal ur c'havotteñ.»

[3] ttp://www.cnrtl.fr/etymologie/gavotte

[4] ttp://www.cnrtl.fr/definition/academie8/gavotte

[5] ttp://atilf.atilf.fr/dendien/scripts/tlfiv5/affart.exe?19;s=518102625;?b=0;

[6] ttp://imslp.org/wiki/Gavotte_d'Henri_IV_(Anonymous).

[7] ttp://imslp.org/wiki/Category:Gavottes

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]