XVIIvet kantved

I^añ milved | Eil milved | III^e milved

../.. | XV^vet kantved | XVI^vet kantved | XVII^vet kantved | XVIII^vet kantved | XIX^vet kantved | ../..

Bloavezhioù 1600 | Bloavezhioù 1610 | Bloavezhioù 1620 | Bloavezhioù 1630 | Bloavezhioù 1640
Bloavezhioù 1650 | Bloavezhioù 1660 | Bloavezhioù 1670 | Bloavezhioù 1680 | Bloavezhioù 1690

1601	1602	1603	1604	1605	1606	1607	1608	1609	1610
1611	1612	1613	1614	1615	1616	1617	1618	1619	1620
1621	1622	1623	1624	1625	1626	1627	1628	1629	1630
1631	1632	1633	1634	1635	1636	1637	1638	1639	1640
1641	1642	1643	1644	1645	1646	1647	1648	1649	1650
1651	1652	1653	1654	1655	1656	1657	1658	1659	1660
1661	1662	1663	1664	1665	1666	1667	1668	1669	1670
1671	1672	1673	1674	1675	1676	1677	1678	1679	1680
1681	1682	1683	1684	1685	1686	1687	1688	1689	1690
1691	1692	1693	1694	1695	1696	1697	1698	1699	1700
Gwelet ivez : Roll ar C'hantvedoù, Sifroù roman

---

Kregiñ a ra ar XVII^vet kantved d'ar 1añ Genver 1601 hag echuiñ a ra d'an 31 Kerzu 1700 en deiziadur gregorian.

Moskeenn ar Shah e Isfahan, Iran (peursavet e 1638), sellet e vez outi evel unan eus bravañ pezh savouriezh ar bed.

Ar Shogun Tokugawa Ieyasu, bet diazezer shogunelezh ziwezhañ Japan zo padet tre betek eil hanterenn an XIX^vet kantved.

Darvoudoù

• En em staliañ a ra ar visionerien gatolik kentañ en Azia.
• Luskad speredel Silhak e Korea (Marevezh Joseon).
• 1602: Krouidigezh Kompagnunezh Nederlandat India ar reter. Perzh-bras a gemeras e Oadvezh aour an Izelvroioù.
• 1603: Marv Elesbed Iañ a Vro-Saoz; lakaet eo da roue he c’henderv Jakez VI a Vro-Skos. Unanet eo kurunennoù Skos ha Bro-Saoz.
• 1603: Mestr eo Tokugawa Ieyasu war Japan; diazezañ a ra Shogunelezh Tokugawa a reno war ar vro betek 1868.
• 1603-23: Goude bezañ modernelaet e arme e teu a-benn Abbas Iañ da astenn krog Persia en ur dapout douaroù digant an Otomaned ha Portugal.
• 1605: Dizarbennet ur c’havailh e Bro-Saoz.
• 1607: Savet trevadenn Jamestown e Norzhamerika gant Kompagnunezh Londrez.
• 1608: Kêr Kebek krouet gant Samuel de Champlain e Frañs Nevez (Kanada) hiziv).
• 1610: Misionoù Mikael an Noblez, lesanvet ar beleg foll
• 1613: Tapet ar galloud gant tiegezh ar Romanoved e Rusia. Fin zo da Amzer ar reuz. Gouarn a raint ar vro betek 1917.
• 1615: Grataat a ra an Impalaeriezh Mogol gwirioù kenwerzhañ ledan da Gompagnunezh Breizh-Veur reter India.
• 1618-48: Brezel an 30 vloaz a ra e reuz e Kreizeuropa.
  • Deroù savidigezh Breujoù Breizh
• 1624-42: Kreizennañ a ra ar C'hardinal Richelieu, anezhañ 1añ ministr, ar galloud e Frañs.
• 1625: Krouet New Amsterdam gant Kompagnunezh nederlandat kornôg India e Norzhamerica.
• 1630: Krouet Boston gant Kompagnunezh trevadenn bae Massachusetts e Norzhamerica.
• 1636: Savet Skol-veur Harvard e Bro-Saoz.
• 1637: Bog an Tulipmania en Izelvroioù.
• 1637: Brezel ar Bekoted, ar c'hentañ eus brezelioù indian Amerika
• 1638: Peursavet eo Moskeenn ar Shah en Isfahan, Iran, dre youl ar Shah Abbas Iañ Safavid e Persia.
• 1639-51: Brezelioù an teir rouantelezh, brezelioù dre Skos, Iwerzhon, ha Bro-Saoz.
• 1640: Portugal dizalc’h eus Spagn en-dro. Fin zo d'an Unaniezh iberek.
• 1640: Berzet eo ar boureviañ e Bro-Saoz.
• 1641: Embannet Sakoku gant ar Shogunelezh Tokugawa- argaset eo an estrañjourien ha den n'hall mui dont tre pe mont er-maez eus Japan.
• 1644: Aloubet Sina gant ar Vanchoued, diskaret eo an dierniezh Ming. Ren a raio an dierniezh Qing deuet da-heul betek 1912.
• 1648: Lakaat a ra peoc’h Westphalia an termen da Brezel an 30 vloaz. Merkañ a ra dibenn dreistgalloud an Impalaeriezhioù Spagnol ha Roman ha German en Europa.
• 1648-53: Ar Fronde, Brezel diabarzh e Frañs.
• 1648-67: Gant brezelioù al Liñvadeg Veur emañ Polonia war he genoù.
• 1648-69: Da-heul Seziz Candia eo diframmet Kreta a-dre daouarn Republik Venezia gant an Impalaeriezh otoman.
• 1652: Krouet Cape Town e Suafrika gant Kompagnunezh nederlandat reter India.
• 1652: Deroù ar Brezelioù Saoz-hag-Izelvroat.
• 1653: Peursavet eo an Taj Mahal en India.
• 1655-61: Gras da vrezelioù an norzh eo kreñvaet hag unanet Sveden. Dont a ra ar vro da vezañ ur galloud bras.
  • Peursavet e Breujoù Breizh
• 1660: Fin zo da Commonwealth Bro-Saoz; dont a ra ar vonarkiezh en-dro e-pad an Azsavidigezh Saoz.
• 1661: Deroù ren an Impalaer Kangxi e Sina.
• 1662: Preizhañ a ra Koxinga Taiwan digant an Nederlandiz ha krouiñ a ra rouantelezh Tungning a bado betek 1683.
• 1664: Preizhañ a ra ar bagadoù breizhveuriat kêr New Amsterdam zo adanvet evit dont da vezañ New York.
• 1665: Trec’h eo Portugal war impalaeriezh Kongo.
• 1666 : Krouet eo porzh an Oriant ha diazezet Kompagnunezh Indez ar reter enni gant Colbert
• 1670: Savet eo Kompagnunezh bae Hudson e Kanada.
• 1674: Krouet an impalaeriezh Maratha en India gant Shivaji.
• 1675: Emsavadeg ar Bonedoù ruz e Breizh; marv Sebastian ar Balp
• 1676: Kregiñ a ra Rusia hag an impalaeriezh otoman gant ar Brezelioù Rusian-ha-Turk.
• 1680 : 40000 a dud o chom e Naoned hag e-tro 2 vilion e Breizh a-bezh.
• 1682-99: Brezel meur Turkia a laka un harz da emled an impalaeriezh otoman en Europa.
• 1682: Dont a ra Pêr Veur da vezañ kenrener Rusia (tsar nemetañ e vo adal 1696).
• 1682: Ergerzhiñ a ra La Salle glannoù ar stêr Mississippi hag embann a ra gwirioù Frañs war Louisiana.
• 1683: Aloubet rouantelezh Tungning gant Sina. Destaget eo Taiwan ouzh Sina.
• 1685: Gourc'hemenn Fontainebleau, berzet eo ar brotestantelezh e Frañs.
• 1688-89: Goude an Dispac'h glorius e teu Bro-Saoz da vezañ ur vonarkiezh vonreizhel; kregiñ a ra ar Republik izelvroat da vont war an diskar.
• 1688-97: Savet an Emglev meur a-benn lakaat un harz da emled Frañs e-pad brezel an nav bloaz.
• 1689: Feur-emglev Nerchinsk a embann bevennoù an harzoù etre Rusia ha Sina.
• 1692: Prosez sorzerezed Salem e Massachusetts.
• 1695: Diazezañ a ra an Tad Maner, reolennoù skrivañ ar brezhoneg rakvodern.
• 1700-21: Goude Brezel meur an norzh e teu Rusia da vezañ ar penngalloud e-lec’h Sveden, e biojoù ar Mor Baltel.

Tud dibar

• Gustav Adolf, Roue Sveden (1594-1632).
• Francis Bacon, prederour ha politikour saoz (1561-1626).
• Sebastian ar Balp, emsaver breton, (? - 1675)
• Sir Thomas Browne, skrivagner, prederour ha skiantour saoz (1605-1682).
• Miguel de Cervantes Saavedra, skrivagner spagnol (1574 - 1616)
• Charlez I a Vro-Saoz (1600 - 1649).
• Charlez II a Vro-Saoz (1630 - 1685).
• Ar rouanez Kristina Sveden, Kristenez veur gounezet d'ar gatoligiezh, luskerez an arzoù (1626 - 1689)
• Oliver Kromwell, Lord Protector Bro-Saoz, Skos hag Iwerzhon (1599 - 1658)
• Richard Kromwell, Lord Protector Bro-Saoz, Skos hag Iwerzhon (1626 - 1712).
• René Descartes, prederour ha jedoniour gall (1596 - 1650)
• John Donne, barzh trenaturel] saoz (1572 - 1631)
• Elesbed Iañ a Vro-Saoz (1533 - 1603).
• Galileo Galilei, prederour war an natur, Italian (1564 - 1642)
• Andreas Gryphius, barzh ha dramaour alaman (1616 - 1664)
• Thomas Hobbes, prederour ha jedoniour saoz (1588 - 1679)
• Christiaan Huygens, jedoniour, fizikour ha steredoniour izelvroat (1629 - 1695)
• Johannes Kepler, steredoniour alaman (1571 - 1630)
• Gottfried Leibniz, prederour ha jedoniour alaman (1646 - 1716)
• John Locke, prederour saoz (1632 - 1704)
• Jakez Iañ a Vro-Saoz (1566 - 1625).
• Jakez II a Vro-Saoz (1633 - 1701).
• Leopold Iañ, impalaer Santel Roman ha German (1640 - 1705)
• Loeiz XIV, Roue Frañs, (1638 - 1715)
• Maria II a Vro-Saoz (1662 - 1694).
• Dubhaltach MacFhirbhisigh († 1671), istorour ha lignezour iwerzhonat.
• Marcello Malpighi, mezeg italian, ijinour an Histologiezh (1628 - 1694)
• Juluan Maner: misioner ha yezhadurour, diazezer skritur ar brezhoneg rakvodern (1606 - 1683)
• John Milton, skrivagner ha barzh saoz (1608 - 1674)
• Musashi Miyamoto, brezelour brudet e Japan, aozer Levr ar pemp gwalenn, ur pleustrad war ar strategiezh hag an arzoù emgannañ. (1584 - 1645)
• Molière (Jean-Baptiste Poquelin), skrivagner c'hoariva ha komedian gall, (e-tro 1622 - e-tro, 1673)
• Isaac Newton, fizikour ha jedoniour saoz (1642 - 1727)
• Mikael an Noblez, misioner breton (1577 - ?)
• Blaise Pascal, prederour, doueoniour, jedoniour ha fizikour gall (1623 - 1662)
• Samuel Pepys, kargiad hag aozer deizlevrioù saoz (1633 - 1703)
• Henry Purcell, sonaozer saoz (1659 - 1695)
• Samarth Ramdas, sant Indiat (1608 - 1681)
• Cardinal Richelieu, kardinal, dug ha politikour gall (1585 - 1642)
• Rembrandt van Rijn, livour izelvroat (1606 - 1669)
• William Shakespeare, barzh ha skrivagner saoz (1564 - 1616)
• Shivaji Bhonsle, roue indiat, 1añ rener Maratha, diazezer an Hindavi Swaraj. (1630-1680)
• Baruch Spinoza, prederour izelvroat (1632 - 1677)
• Seathrún Céitinn, istorour iwerzhonat (e-tro 1569 - e-tro 1644)
• Yann III Sobieski, Roue Polonia (1629 - 1696)
• Albrecht von Wallenstein, jeneral alaman e-kerzh brezel an 30 vloaz, katolik (1583 - 1634)
• Gwilherm III a Vro-Saoz (1650 - 1702).

Ijinadennoù, kavadennoù, degasadennoù

Roll ijinadennoù ar XVII^vet kantved

Kemmoù bras zo bet war dachennoù ar brederouriezh hag ar skiantoù. Mare an dispac’h skiantel eo.

• 1609 : Ijinet al lunedenn astronomek gant Galileo.
• 1642 : Ijinet ar mekanik jediñ gant Blaise Pascal.
• 1647 : Ijinet an aerbouezer gant Evangelista Torricelli.
• 1676 : Muzulioù kentañ tizh ar gouloù,

• Madennoù bank lakaet e talvoud en-dro en Europa.
• Dienn-skorn
• En em ledañ a ra implij an Te hag ar c'hafe dre Europa.

Arzoù

• Arz barok
• Arz klasel
• Kantved aour Spagn
• Lennegezh
• Livourien
  • gall
    • Charles Le Brun
    • Georges de La Tour
    • Nicolas Poussin
  • nederlandat
    • Rembrandt
    • Johannes Vermeer
• Savourien
  • Louis Le Vau
• Liorzhourien
  • André Le Nôtre
• Palezioù ha kestell :
  • Breujoù Breizh
  • Kastell Versailhez
  • Kastell Vaux-le-Vicomte
  • Moskeenn ar Shah Abbas
  • Porzh karrez al Louvre
  • An Taj Mahal

Sport

• Ar sport er XVIIvet kantved