Hoorn (Noord-Holland)

Hoorn (distagañ : [1]) a zo ur gumun hag ur gêr e proviñs Noord-Holland en Izelvroioù. Stok ouzh an IJsselmeer, 35 km ac'haleno da Amsterdam war-du an norzh. Lakaet e vo da gêr e 1357. 53,26km² eo gorread Hoorn (douar : 20,32 km², dour : 32,62km²), ha d'an 31 a viz Mae 2009 e oa 69 754 annezad enni. Ar c'hêrioù, kêriadennoù ha distrigoù da-heul a ya d'ober Hoorn : Blokker, Hoorn, Zwaag, ha lodennoù eus Bangert hag eus De Hulk. Diwar anv Hoorn e teu hini Kab Horn (nederlandeg : Kaap Hoorn), bet tizhet gant Willem Schouten e 1616.

Istor

Savet e voe Hoorn e 716, ha buan e teuas da vezañ ur porzh a-bouez. E-pad kantved aour an Izelvroioù e oa unan eus diazezlec'hioù pouezus Vereenigde Oost-Indische Compagnie (VOC), hag ur gêr ma veze kalz kenwerzh. Eno e veze gwerzhet da skouer spisoù evel pebr, tachoù jenofl pe muskadez, ha brudet e voe tud Hoorn a-fet merdeiñ koulz hag a-fet gwerzhañ. Gant Jan Pieterszoon Coen (1587-1629) e voe krouet Batavia en Indez izelvroat (Indonesia hiziv an deiz) e 1619. Un delwenn dezhañ a zo e park Rode Steen e kreiz-kêr Hoorn.

Delwenn da Jan Pieterszoon Coen

Porzh Hoorn

E 1618 e stagas Willem Ysbrandtsz Bontekoe (1587-1657) gant ur veaj da Indez en anv VOC. Danevell e veaj a voe embannet e 1646 gant an titl Journael ofte gedenckwaerdige beschrijvinge van de Oost-Indische reyse van Willem Ysbrantsz. Bontekoe van Hoorn, begrijpende veel wonderlijcke en gevaerlijcke saecken hem daer in wedervaren.

War zisteraat ez eas brud Hoorn en XVIII^vet kantved. Goude aloubadeg ar vro gant arme Napoléon ne voe ket ken bras perzh ar peskerezh hag al labour-douar eo a voe diorroet en e blas. Kresk a voe en-dro e dibenn an XIX^vet kantved pa voe savet hentoù-houarn. E 1932 e voe savet an Afsluitdijk, hag adalek ar mare-se ne voe ket mui Hoorn ur porzh-mor.

Kreskiñ a reas Hoorn en-dro goude an Eil Brezel-Bed, ha war liesaat ez eas an armerzh. Er bloavezhioù 1960 e oa re a dud er Randstad, ha dibabet e voe Hoorn, neuze e teuas ur bern tud enni.