Lukian Samosata

Lukian Samosata (henc'hresianeg : Λουκιανός ο Σαμοσατεύς Loukianós o Samosatéfs ; latin : Lucianus), bet ganet war-dro 125 ha marvet war-lerc'h 180, a oa ur retorikour asiriat, da lavarout eo aramaeger a orin, hag ur skrivagner henc'hresianekk. Fent ha flemm ha gaver en he skridoù. Kizellañ|Kizeller]] e vije bet ivez, ha beajiñ a reas dre an Impalaeriezh roman.

Beuzet e voe bro e gavell gant ar stankell Atatürk e 1989.

Buhez

N'eur ket evit gwiriañ kement tra a zo bet kontet diwar e benn. Eñ a lavare e oa ganet e Samosata, e rouantelezh Kommagene, a oa bet enteuzet en Impalaeriezh roman, hag a oa ur rann eus Siria. Lakaet e oa bet da zeskiñ ar c'hizellañ gant breur e vamm, met paouez a reas adalek ar gentel gentañ.

En e oberenn e lavar bout sirian^[1] asirian ha "barbar", da ziskouez marteze e oa "eus ar bobl semitek ha n'eo ket eus an Hellaziz a oa deuet da chom da Samosata"^[2].

Oberennoù

N'en deus ket gallet skrivañ ar 80 oberenn lakaet war e gont alies. Arnodskridoù, divizoù fentus, flemmus atav, hanter-hent etre an diviz prederouriezhel hag ar gomedienn, zo deuet a-zindan e bluenn : 150 dornskrid en holl zo bet lakaet war e gont.

Kentañ embannadur e oberennoù a voe graet e Firenze e 1499. Anavezet eo dreist-holl :

Istor Gwirion, ur seurt romant ma'z a da veajiñ d'al loar ;
Divizoù an Doueed, ha Divizoù ar Re Varv ;
Dvizoù ar Re varv ;
Amores hag An Azen, lakaet war gont Lukian, a vez gwelet evel oberennoù tud all.
Dizemglev zo ivez diwar-benn piv eo oberour De Dea Syria ("Diwar-benn an doueez siriat").

Ur bern divizoù en deus skrivet evit godisat ar brederourien, en un doare tost da hini ar gineien. Seurtoù poelladennoù retorik a skrive ivez, evel Meuleudi d'ar Voalded, Meuleudi d'ar gelienenn, ha re all. Heklev oberennoù Lukian a glever en Operette morali ("Oberennoùigoù buhezegezhel") gant Leopardi.

Tud evel ar Suis Pierre Versins zo bet betek gwelout en e Istor gwirion , ma ya da veajiñ d'al loar, tad ar romantoù skiant-faltazi^[3], goude ma n'eo nemet un danevell farsus hep tamm skiant ennañ. Gant ar skrid-se bepred e voe levezonet meur a oberenn, en o zouez Histoire comique des États et Empires de la Lune gant Cyrano de Bergerac ha Micromégas gant Voltaire.

An oberennoù

Titloù e galleg peurvuiañ, hervez an troidigezhioù diwar ar skridoù orin.

' Meulgan d'ar gelienenn
Ar poltredoù
Diviz an doueed
Alcyon ou la métamorphose
Aleksandr pe ar falsdiouganer
An hunvre
Anacharsis ou les gymnases
Apologie pour ceux qui sont aux gages des grands
Ar Pesketaer pe ar re savet a varv da vev
Ar Spazh
Charon ou les contemplateurs
Contre un ignorant bibliomane
De l'astrologie
De la danse
Demonax
Dialogues des morts
Dialogues marins
Diwar ur ranndi
Diwar-benn an aberzhoù
Diwar-benn ar c'hañv
Erotes
Eus ar goularz hag eus an elerc'h
Evit ar poltredoù
Harmonide
Hermotinus pe ar sektennoù
Hippias ou le bain
Histoire véritable
Icaroménippe ou le voyage au-dessus des nuages
Jupiter confondu
Jupiter tragique

La Double accusation ou les jugements
La Traversée ou le tyran
Le Fils déshérité
Le Maître de rhétorique
Le Menteur d'inclination ou l'incrédule
Le Parasite
Le Pseudologiste
Le Scythe ou le proxène
Le Songe ou le coq
Le Tyrannicide
Le jugement des voyelles
Les Amis du mensonge ou l'incrédule
Les Sectes à l'encan
Lexiphane
Lucius pe an azen
Ménippe ou la necyomancie
Nigrinus pe poltred ur filozofer
Penaos eo ret skrivañ an istor
Phalaris
Prométhée ou le Caucase
Préface ou Bacchus
Préface ou Hercule
Qu'il ne faut pas croire légèrement a la délation
Sur ceux qui sont aux gages des grands
Sur une faute commise en saluant
Timon de Phlionte|Timon]] ou le misanthrope
Toxaris ou l'amitié
Zeuxis pe Antiochus
Herodotos pe Ætion
À un homme qui lui avait dit : tu es un Prométhée dans tes discours

Liammoù diavaez

A.M. Harmon, Kinnig Lukian Samosata
Oberennoù gant Lucian of Samosata e Project Gutenberg
Loeb Classical Library, levrenn 3/8 gant oberennoù Lukian, gant ar skrid e gregach
Alexander the false prophet - the successful travelling prophet of Asclepius and his oracular serpent god
Oberennoù Lukian Samostata e sacred-texts.com
An Doueez Siriat, e sacred-texts.com
Oberennoù Lukian – Harvard University Press
Erotes - Diviz diwar-benn ar gwir garantez, gwelout ivez: Erotes

Notennoù

↑ (en) Harmon, A. M. "Lucian of Samosata: Introduction and Manuscripts." e-barzh Lucian, Works. Loeb Classical Library (1913)
↑ Keith Sidwell, Introduction to Lucian: Chattering Courtesans and Other Sardonic Sketches (Penguin Classics, 2005) p. xii
↑ Pierre Versins (Encyclopédie de l'utopie, des voyages extraordinaires et de la science-fiction, 1972), Jacques Van Herp (Panorama de la science-fiction, 1973), Jacques Sadoul, (Histoire de la science-fiction moderne, 1974), Jacques Baudou (La science-fiction, 2003)

[1] (en) Harmon, A. M. "Lucian of Samosata: Introduction and Manuscripts." e-barzh Lucian, Works. Loeb Classical Library (1913)

[2] Keith Sidwell, Introduction to Lucian: Chattering Courtesans and Other Sardonic Sketches (Penguin Classics, 2005) p. xii

[3] Pierre Versins (Encyclopédie de l'utopie, des voyages extraordinaires et de la science-fiction, 1972), Jacques Van Herp (Panorama de la science-fiction, 1973), Jacques Sadoul, (Histoire de la science-fiction moderne, 1974), Jacques Baudou (La science-fiction, 2003)

[1]

[2]

[3]