Lukian Samosata (henc'hresianeg : Λουκιανός ο Σαμοσατεύς Loukianós o Samosatéfs ; latin : Lucianus), bet ganet war-dro 125 ha marvet war-lerc'h 180, a oa ur retorikour asiriat, da lavarout eo aramaeger a orin, hag ur skrivagner henc'hresianekk. Fent ha flemm ha gaver en he skridoù. Kizellañ|Kizeller]] e vije bet ivez, ha beajiñ a reas dre an Impalaeriezh roman.

Lukian Samosata, engravadur gant William Faithorne
Munud

Beuzet e voe bro e gavell gant ar stankell Atatürk e 1989.

Buhez kemmañ

N'eur ket evit gwiriañ kement tra a zo bet kontet diwar e benn. Eñ a lavare e oa ganet e Samosata, e rouantelezh Kommagene, a oa bet enteuzet en Impalaeriezh roman, hag a oa ur rann eus Siria. Lakaet e oa bet da zeskiñ ar c'hizellañ gant breur e vamm, met paouez a reas adalek ar gentel gentañ.

En e oberenn e lavar bout sirian[1] asirian ha "barbar", da ziskouez marteze e oa "eus ar bobl semitek ha n'eo ket eus an Hellaziz a oa deuet da chom da Samosata"[2].

Oberennoù kemmañ

N'en deus ket gallet skrivañ ar 80 oberenn lakaet war e gont alies. Arnodskridoù, divizoù fentus, flemmus atav, hanter-hent etre an diviz prederouriezhel hag ar gomedienn, zo deuet a-zindan e bluenn : 150 dornskrid en holl zo bet lakaet war e gont.

Kentañ embannadur e oberennoù a voe graet e Firenze e 1499. Anavezet eo dreist-holl :

  • Istor Gwirion, ur seurt romant ma'z a da veajiñ d'al loar ;
  • Divizoù an Doueed, ha Divizoù ar Re Varv ;
  • Dvizoù ar Re varv ;
  • Amores hag An Azen, lakaet war gont Lukian, a vez gwelet evel oberennoù tud all.
  • Dizemglev zo ivez diwar-benn piv eo oberour De Dea Syria ("Diwar-benn an doueez siriat").

Ur bern divizoù en deus skrivet evit godisat ar brederourien, en un doare tost da hini ar gineien. Seurtoù poelladennoù retorik a skrive ivez, evel Meuleudi d'ar Voalded, Meuleudi d'ar gelienenn, ha re all. Heklev oberennoù Lukian a glever en Operette morali ("Oberennoùigoù buhezegezhel") gant Leopardi.

Tud evel ar Suis Pierre Versins zo bet betek gwelout en e Istor gwirion , ma ya da veajiñ d'al loar, tad ar romantoù skiant-faltazi[3], goude ma n'eo nemet un danevell farsus hep tamm skiant ennañ. Gant ar skrid-se bepred e voe levezonet meur a oberenn, en o zouez Histoire comique des États et Empires de la Lune gant Cyrano de Bergerac ha Micromégas gant Voltaire.

An oberennoù kemmañ

Titloù e galleg peurvuiañ, hervez an troidigezhioù diwar ar skridoù orin.

  • ' Meulgan d'ar gelienenn
  • Ar poltredoù
  • Diviz an doueed
  • Alcyon ou la métamorphose
  • Aleksandr pe ar falsdiouganer
  • An hunvre
  • Anacharsis ou les gymnases
  • Apologie pour ceux qui sont aux gages des grands
  • Ar Pesketaer pe ar re savet a varv da vev
  • Ar Spazh
  • Charon ou les contemplateurs
  • Contre un ignorant bibliomane
  • De l'astrologie
  • De la danse
  • Demonax
  • Dialogues des morts
  • Dialogues marins
  • Diwar ur ranndi
  • Diwar-benn an aberzhoù
  • Diwar-benn ar c'hañv
  • Erotes
  • Eus ar goularz hag eus an elerc'h
  • Evit ar poltredoù
  • Harmonide
  • Hermotinus pe ar sektennoù
  • Hippias ou le bain
  • Histoire véritable
  • Icaroménippe ou le voyage au-dessus des nuages
  • Jupiter confondu
  • Jupiter tragique
  • La Double accusation ou les jugements
  • La Traversée ou le tyran
  • Le Fils déshérité
  • Le Maître de rhétorique
  • Le Menteur d'inclination ou l'incrédule
  • Le Parasite
  • Le Pseudologiste
  • Le Scythe ou le proxène
  • Le Songe ou le coq
  • Le Tyrannicide
  • Le jugement des voyelles
  • Les Amis du mensonge ou l'incrédule
  • Les Sectes à l'encan
  • Lexiphane
  • Lucius pe an azen
  • Ménippe ou la necyomancie
  • Nigrinus pe poltred ur filozofer
  • Penaos eo ret skrivañ an istor
  • Phalaris
  • Prométhée ou le Caucase
  • Préface ou Bacchus
  • Préface ou Hercule
  • Qu'il ne faut pas croire légèrement a la délation
  • Sur ceux qui sont aux gages des grands
  • Sur une faute commise en saluant
  • Timon de Phlionte|Timon]] ou le misanthrope
  • Toxaris ou l'amitié
  • Zeuxis pe Antiochus
  • Herodotos pe Ætion
  • À un homme qui lui avait dit : tu es un Prométhée dans tes discours

Liammoù diavaez kemmañ

Notennoù kemmañ

  1. (en) Harmon, A. M. "Lucian of Samosata: Introduction and Manuscripts." e-barzh Lucian, Works. Loeb Classical Library (1913)
  2. Keith Sidwell, Introduction to Lucian: Chattering Courtesans and Other Sardonic Sketches (Penguin Classics, 2005) p. xii
  3. Pierre Versins (Encyclopédie de l'utopie, des voyages extraordinaires et de la science-fiction, 1972), Jacques Van Herp (Panorama de la science-fiction, 1973), Jacques Sadoul, (Histoire de la science-fiction moderne, 1974), Jacques Baudou (La science-fiction, 2003)