Menapii
Ar Menapii, pe Menaped[1] a oa ur bobl a oa o vevañ e hanternoz Galia. Hervez an douaroniourien Strabon ha Ptolemaios, edo o douaroù en-dro da aberioù ar Roen hag an Escaut (Schelde). E Kassel edo kêr-benn o c'heoded.
En-dro dezho e oa ar pobloù-mañ :
- Morini er c'hornôg
- Nervii er gevred
- Eburones er reter (betek mare Caesar)
- Tungri er reter (goude mare Augustus)
- Atrebates er c'hreisteiz
- Sicambri ha Batavi en hanternoz hag er biz.
Enebiñ garv a reas ar Menapii ouzh armeoù Julius Caesar e-pad Brezel Galia. Faezhet e voent gant Caesar e 57 kent JK, hag int kevredet gant pobloù all eus Belgica evel ar Morini[2]. Er bloaz war-lerc'h e rojont dorn da emsavadeg ar Weneted a-enep Caesar, gant pobloù all Arvorig, en aner avat[3]. Daoust da se e nac'has ar Menapii hag ar Morini plegañ dirak Caesar. Brezelioù all a renas ar Romaned outo, evel e 55 kent JK, pa felle da Gezar aloubiñ enez Vreizh[4]. Mont a reas ar Menapii da repuiñ er c'hoadoù hag er geunioù, tra ma veze devet o c'hêrioù hag o zrevadoù gant ar Romaned.
Diwezhatoc'h, e 54 kent JK, e kemeras perzh ar Menapii en emsavadeg pobloù Gallia Belgica, reneet gant Ambiorix. Ar wech-mañ e voent flastret gant Caesar.
Ar jeneral roman Carausius, a gemeras an titl a impalaer en enez Vreizh ha hanternoz Galia, en IIIe kantved, a oa unan eus ar Menapii, genidik eus Gallia Belgica.
Marteze e oa kar ar Menapii hag ar bobl anvet Manapi en Iwerzhon (ur bobl a adkaver hec'h anv en hini kontelezh Fear Manach), meneget gant Ptolemaios[5].
Notennoù kemmañ
- ↑ Meven Mordiern, Notennou diwar-benn ar Gelted koz, p. 244
- ↑ Julius Caesar, Commentarii de Bello Gallico, levrenn 2.4
- ↑ Julius Caesar, Commentarii de Bello Gallico, levrenn 3.9
- ↑ Julius Caesar, Commentarii de Bello Gallico, levrenn 4.22
- ↑ Sims-Williams, Patrick, ‘Common Celtic, Gallo-Brittonic and Insular Celtic’, el levr Gaulois et Celtique Continental, embannet gant Lambert, Pierre-Yves & Pinault, Georges-Jean, Geneva, 2007.