Robert Whittaker (ekologour)
Robert Harding Whittaker (27 a viz Kerzu 1920 –20 a viz Here 1980) a oa un ekologour amerikan eus ar plant, oberiant eus ar bloavezhioù 1950 d'ar bloavezhioù 1970. Ar c'hentañ e oa bet da ginnig ar rummatadur taksonomek e pemp riezad. Rannet e oa ar biota gantañ etre an Animalia, ar Plantae, ar Fungi, ar Protista, hag ar Monera e 1969[1][2]. Kinnig a reas ivez rummatadur Whittaker ar biomoù, a renke ar seurtoù biomoù hervez daou faktor abiotek : ar gwrezverk hag ar glaveier.
Reizh pe jener | paotr |
---|---|
Bro ar geodedouriezh | Stadoù-Unanet |
Anv e yezh-vamm an den | Robert Whittaker |
Anv-bihan | Robert |
Anv-familh | Whittaker |
Deiziad ganedigezh | 27 Kzu 1920 |
Lec'h ganedigezh | Wichita |
Deiziad ar marv | 20 Her 1980 |
Lec'h ar marv | Ithaca |
Doare mervel | abeg naturel |
Abeg ar marv | krign-bev ar skevent |
Yezhoù komzet pe skrivet | saozneg |
Micher | louzawour, ecologist, kelenner skol-veur |
Tachenn labour | ekologiezh, Geolouzawouriezh, plant ecology, systematic botany |
Implijer | skol-veur Cornell |
Bet war ar studi e | skol-veur an Illinois en Urbana–Champaign |
Ezel eus | Akademiezh vroadel ar skiantoù, American Academy of Arts and Sciences |
Prizioù resevet | Eminent Ecologist Award, George Mercer Award |
Dilennet e oa Whittaker en Akademiezh vroadel ar skiantoù e 1974. Resev a reas Priz an Ekologour bras gant an Ecological Society of America e 1981, hag a oa anavezet hag enoret evit e labour. Kenlabourat a reas gant kalz ekologourien all, en o zouez George Woodwell (Dartmouth), W. A. Niering, F. H. Bormann (Yale) ha G. E. Likens (Cornell), hag kalz a reas da fonnusaat ar c'henlabour etrebroadel.
Reizhiad bevoniezh Whittaker
kemmañLinnaeus 1735[3] |
Haeckel 1866[4] |
Chatton 1925[5][6] |
Copeland 1938[7][8] |
Whittaker 1969[9] |
Woese et al. 1977[10][11] |
Woese et al. 1990[12] |
Cavalier-Smith 1993[13][14][15] |
Cavalier-Smith 1998[16][17][18] |
Ruggiero et al. 2015[19] |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
— | — | 2 impalaeriezh | 2 impalaeriezh | 2 impalaeriezh | 2 impalaeriezh | 3 damani | 3 riezad vras | 2 impalaeriezh | 2 riezad vras |
2 riezad | 3 riezad | — | 4 riezad | 5 riezad | 6 riezad | — | 8 riezad | 6 riezad | 7 riezad |
— | Protista | Prokaryota | Monera | Monera | Eubacteria | Bacteria | Eubacteria | Bacteria | Bacteria |
Archaebacteria | Archaea | Archaebacteria | Archaea | ||||||
Eukaryota | Protista | Protista | Protista | Eucarya | Archezoa | Protozoa | Protozoa | ||
Protozoa | |||||||||
Chromista | Chromista | Chromista | |||||||
Vegetabilia | Plantae | Plantae | Plantae | Plantae | Plantae | Plantae | Plantae | ||
Fungi | Fungi | Fungi | Fungi | Fungi | |||||
Animalia | Animalia | Animalia | Animalia | Animalia | Animalia | Animalia | Animalia |
Notennoù
kemmañ- ↑ Whittaker, Robert H. (1969) "New concepts of kingdoms or organisms. Evolutionary relations are better represented by new classifications than by the traditional two kingdom's in Avantika ". Science, 163: 150-194
- ↑ Hagen, Joel B. (2012) "Five kingdoms, more or less: Robert Whittaker and the broad classification of organisms". BioScience, 62 (1): 67-74. Patrom:Doi
- ↑ Linnaeus, C. (1735). Systemae Naturae, sive regna tria naturae, systematics proposita per classes, ordines, genera & species.
- ↑ Haeckel, E. (1866). Generelle Morphologie der Organismen. Reimer, Berlin.
- ↑ Chatton, É. (1925). "Pansporella perplexa. Réflexions sur la biologie et la phylogénie des protozoaires". Annales des Sciences Naturelles - Zoologie et Biologie Animale 10-VIII: 5–84
- ↑ Chatton, É. (1937). Titres et Travaux Scientifiques (1906–1937). E. Sottano, Sète, France.
- ↑ Copeland, H.F. (1938). "The kingdoms of organisms". Quarterly Review of Biology 13 (4): 383–420. DOI:10.1086/394568
- ↑ Copeland, H.F. (1956). The Classification of Lower Organisms. Palo Alto : Pacific Books. 6 p. DOI:10.5962/bhl.title.4474.
- ↑ Whittaker, R.H. (January 1969). "New concepts of kingdoms of organisms". Science 163 (3863): 150–160. DOI:10.1126/science.163.3863.150
- ↑ (August 1977) "An ancient divergence among the bacteria". Journal of Molecular Evolution 9 (4): 305–311. DOI:10.1007/BF01796092
- ↑ (November 1977) "Phylogenetic structure of the prokaryotic domain: the primary kingdoms". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 74 (11): 5088–5090. DOI:10.1073/pnas.74.11.5088
- ↑ (1990) "Towards a natural system of organisms: proposal for the domains Archaea, Bacteria, and Eucarya.". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 87 (12): 4576–4579. DOI:10.1073/pnas.87.12.4576
- ↑ Cavalier-Smith, T. (1981). "Eukaryote kingdoms: Seven or nine?". Bio Systems 14 (3–4): 461–481. DOI:10.1016/0303-2647(81)90050-2
- ↑ Cavalier-Smith, T. (1992). "Origins of secondary metabolism". Ciba Foundation Symposium 171: 64–80; discussion 80–7. DOI:10.1002/9780470514344.ch5
- ↑ (1993) "Kingdom protozoa and its 18 phyla". Microbiological Reviews 57 (4): 953–994. DOI:10.1128/mmbr.57.4.953-994.1993
- ↑ Cavalier-Smith, T. (1998). "A revised six-kingdom system of life". Biological Reviews 73 (3): 203–266. DOI:10.1111/j.1469-185X.1998.tb00030.x
- ↑ Cavalier-Smith, T. (2004). "Only six kingdoms of life". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences 271 (1545): 1251–1262. DOI:10.1098/rspb.2004.2705
- ↑ Cavalier-Smith, T. (June 2010). "Kingdoms Protozoa and Chromista and the eozoan root of the eukaryotic tree". Biol. Lett. 6 (3): 342–345. DOI:10.1098/rsbl.2009.0948
- ↑ (2015) "A higher level classification of all living organisms". PLOS ONE 10 (4): e0119248. DOI:10.1371/journal.pone.0119248