Robinson Crusoe

Ur pennad Robinson zo ivez.

Robinson Crusoe (/rɒbɪnsən ˈkruːsoʊ/ hervez an distagadur saoznek) zo ur romant saoznek gant ar skrivagner saoz Daniel Defoe (~1660-1731), embannet e 1719.

Savet eo diwar buhez ar moraer skosat Alexander Selkirk (1676-1721). Skrivet eo er c'hentañ gour unan. C'hoarvezout a ra en un enezenn didud ma chom Robinson e-pad 28 vloaz. Anaoudegezh a ra gant un den anvet Friday ("Gwener"), Man Fridaya-wechoù, hag o-daou e vevont meur a vloaz hep gallout kuitaat an enez.

Istor

Hervez an embannadur kentañ e 1719 e oa skrivet al levr gant Robinson Crusoe e-unan, ma kredas al lennerien e oa gwir ar fedoù. Hemañ e oa an titl en e hed : The Life and Strange Surprizing Adventures of Robinson Crusoe, Of York, Mariner: Who lived Eight and Twenty Years, all alone in an un-inhabited Island on the Coast of America, near the Mouth of the Great River of Oroonoque; Having been cast on Shore by Shipwreck, wherein all the Men perished but himself. With An Account how he was at last as strangely deliver'd by Pyrates .

Robinson-Kreutznaer Crusoe eo anv klok an dudenn a dremenas 30 vloaz en un enez distro ha didud, nepell diouzh Enez Trinidad, ma kavas debrerien-tud, prizonidi, moraerien emsavet, a-raok bout tennet aleshont.

Savet e vefe bet an istor diwar buhez Alexander Selkirk, ur moraer hag a vevas gant e gi war un enezenn er Meurvor Habask anvet "Más a Tierra", a-vaez da Chile hag anvet "Enez Robinson Crusoe" abaoe 1966, met mammennoù all zo bet kinniget ivez.

Ar romant

E 1651 e kuitaas Robinson Crusoe kêr York e Bro-Saoz, da vont da borzh Hull, da lestrañ enep d'e dud a felle dezho ez aje da alvokad. Peñse a reas. Ne vern, adlestrañ a reas. Arsailhet e voe al lestr gant morlaeron eus Sallee (ar Sallee Rovers) ha setu Crusoe o sklaviñ e ti ur Maour. Dont a reas a-benn da dec'hel en ur vag, ha gantañ ur paotr anvet Xury. Sikouret e voe gant ul lestr portugalat o tremen er-maez da aod kornôk Afrika, hag o vont da Vrazil. Erru e Brazil e werzhas Crusoe ar paotr Xury d'ar c'habiten, ha kregiñ da labourat, kement ha ken bihan ma teuas da vout perc'henn ur blantadeg.

E 1659, da 28 vloaz, ez eas gant ur bagad tud da vorianeta.

Heuliad

Un heuliad nebeut anavezet zo bet : The Farther Adventures of Robinson Crusoe e 1719. Darn diwezhañ troioù Robinson e oa da vezañ, met un darn all a voe ouzhpennet e 1720, Serious Reflections During the Life & Surprising Adventures of Robinson Crusoe, With His Vision of the Angelic World.

E brezhoneg

Lakaet eo bet an istor e brezhoneg dindan an talbenn « Abrobin » gant Yeun ar Gow (Al Liamm, Brest, 1964) ; n'eo ket bet troet skrid Defoe avat, met un doare berraet, gallek, evit ar yaouankiz. Adembannet e voe gant Al Liamm e 2005 e-giz : Daniel Defoe, Robinson Crusoe, Brezhoneg gant Yeun ar Gow.

E galleg

Meur a droidigezh c'hallek zo bet :

Robinson Crusoé, troidigezh Pétrus Borel en XIX^vet kantved^[1]^,^[2].
- An droidigezh-se eo a lenner en embannadur Folio Gallimard, e 2001 : 512 pajennad^[3]
Un droidigezh all, graet gant Françoise du Sorbier, zo bet embannet e ti Albin Michel en 2012 (ISBN 978-2-226-23841-2).

Levrlennadur

(cy) Pennad a-zivout an troidigezhioù kembraek eus ar romant

Liammoù diavaez

(en)Robinson Crusoe (London: W. Taylor, 1719)., skrid an embannadur kentañ, gant an Editions Marteau.
(en) Robinson Crusoe by Daniel Defoe - da lenn ha da selaou Ciff Ciaff
(en) Levr enlinenn Robinson Crusoe gant skeudennoù N. C. Wyeth
(en) levr enlinenn Robinson Crusoe evit poellgomzoù Android
(en) Robinson Crusoe, e gerioù unsilabennek, gant Lucy Aikin (alias "Mary Godolphin") (1723–1764).
(en) Keñveriadur etre romant Defoe ha danevell planedennoù Henry Pitman
(en) Chasing Crusoe, teul liesvedia diwar-benn ar romant ha buhez wirion Selkirk.
(en) Robinson Crusoe Literapedia
(en) Daniel Defoe's Robinson Crusoe & the Robinsonades Digital Collection
Film mut M.A. Wetherell, Robinson Crusoe (1927) : Rann 1, Rann 2, Rann 3
(en) Stirad skinwel BBC TV (1965)
(en) Burutelladenn digant Edgar Allan Poe's
(en) Breud a-zivout ul liamm etre enezenn Crusoe ha Cocos Island e Costa Rica
(en) Naso people#History diwar-benn er boblad Naso
(en) Defoe, Daniel. The wonderful life and surprising adventures of that renowned hero, Robinson Crusoe: who lived twenty-eight years on an uninhabited island, which he afterwards colonised. Londrez: moullet evit annezidi e enezenn ha gwerzhet gant T. Carnan, St. Paul's Church Yard, ca. 1783, 160 p.
(en) Embannadurioù ha levrioù kar

== Notennoù ==

↑ Skrid klok, troet gant Pétrus Borel.
↑ Robinson Crusoé. enrichi de La vie de Daniel de Foé. d'une Notice sur le matelot Selkirk, sur Saint-Hyacinthe, sur l'île de Juan-Fernandez, sur les Caraïbes et les Puelches. et d'une Dissertation religieuse. par Daniel de Foé ; trad. de Petrus Borelpar Tome I et II el lec'hienn Gallica
↑ Gallimard

Commons

Muioc'h a restroù diwar-benn

Robinson Crusoe

a vo kavet e Wikimedia Commons.

[1] Skrid klok, troet gant Pétrus Borel.

[2] Robinson Crusoé. enrichi de La vie de Daniel de Foé. d'une Notice sur le matelot Selkirk, sur Saint-Hyacinthe, sur l'île de Juan-Fernandez, sur les Caraïbes et les Puelches. et d'une Dissertation religieuse. par Daniel de Foé ; trad. de Petrus Borelpar Tome I et II el lec'hienn Gallica

[3] Gallimard

[1]

[2]

[3]