Svetlana Aleksievitch

Svetlana Aleksandrovna Aleksievitch (belaruseg : Святлана Аляксандраўна Алексіевіч), bet ganet d'an 31 a viz Mae 1948 e Stanyslaviv (Republik Soviedel Ukraina), zo ur gazetennerez hag ur skrivagnerez rusianek velarusat.
A-hed he buhez eo savet eneo an diktatouriezh ; skoazellet eo bet en he stourm gant ar gevredigezh skrivagnerien PEN International hag Open Society Foundations George Soros.

Svetlana Aleksievitch

Svetlana Aleksievitch e Köln e 2013


Ganedigezh 31 a viz Mae 1948
Stanyslaviv
 Republik Soviedel Ukraina
Broadelezh  Belarusat
Micher Kazetennerez
Skrivagnerez
Priz pennañ
2015
2013


1984
Priz Nobel al Lennegezh

E 2015 ez eas Priz Nobel al Lennegezh ganti « en enor d'he skridoù liesvouezhiek, ur volz d'ar boan ha d'ar galonegezh en hon amzer. »[1].

Resped kemmañ

Ganet eo bet e kêr Stanyslaviv, e kornôg Republik Soviedel Ukraina), d'ur Belarusad ha d'un Ukrainadez. E Belarus avat e voe desavet gante ; rener-skol e oa an tad, skolaerez ha levraouegerez e oa ar vamm.[2]
Echu ganti ar skol ez eas da gelaouerez evit meur a gazetenn kent tapout he diplom a gazetennerez digant Skol-veur Stad Belarus e Minsk e 1972. Adalek 1976 e voe doraetaerez ar gelaouenn lennegel Neman e Minsk.

A-feur ma'z ae war-raok en he resped e troas da arbennigourez war an danevellañ testenioù komzet diwar-benn darvoudoù mantrus a c'hoarvezas en Istor URSS : an Eil Brezel-bed, Brezel Afghanistan (1979-1989), gwallreuz kreizenn nukleel Tchornobyl e 1986 ha diskar an Unaniezh Soviedel e 1991.

Dre ma veze heskinet en he bro gant renad Loukachenka (*1954, prezidant Belarus abaoe 1994), a dammalle dezhi bout ur wazourez eus ar CIA, a selaoue he fellgomzadennoù hag a verze outi en em ziskouez d'an holl e kuitaas Belarus a-drugarez d'an International Cities of Refuge Network hag a roas repu dezhi e Pariz[3]. Eno e vevas kent Gothenburg ha Berlin ; e 2011 e tistroas da Vinsk.

Lennegezh kemmañ

Diwar testenioù kenstrollet gant aked eo savet oberoù Svetlana Aleksievitch, a venn kontañ istor fromel tud URSS hag ez-URSS. Ar skrivagnerez he-unan a lavar bout bet levezonet gant labour ar Bielorusat Ales Adamovitch (1927-1994) hag a enrolle testenioù dreistbevidi ar c'hêriadennoù a oa bet devet gant an Nazied. Heñvel he deus graet Svetlana Aleksievitch neuze, p'he deus dastumet mouezhioù maouezed e-pad seizh bloavezh.[2]

Kement-se e voe danvez he levr kentañ, У войны не женское лицо "Ar brezel n'en deus ket dremm ur vaouez", bet embannet e Minsk e 1985 : savet eo diwar unangomzoù maouezed diwar-benn an Eil Brezel-bed ; biskoazh ne oa bet klevet ar pezh a gontont.
E 1985 ivez e teuas er-maez e Moskov Последние свидетели: сто недетских колыбельных "An testoù diwezhañ : kant luskellerez nann-bugelek" ma tanevell eñvorennoù brezel kontet gant bugale.

E 1991 e voe embannet Цинковые мальчики "Paotred zink" e Moskov, a-zivout Brezel Afghanistan.
E 1994 e voe Зачарованные смертью "Strobinellet gant ar marv", diwar-benn an emlazhioù diniver a voe a-c'houde diskar URSS. E 1997, e Moskov bepred, e teuas Чернобыльская молитва "Pedenn Tchornobyl" er-maez. Время секонд хэнд "Amzer eil dorn" a zeuas er gouloù e 2013 ; danevellañ a ra soñjoù an dud en amer goudesoviedel.

Enorioù kemmañ

  • Медаль имени Святой Евфросиньи Полоцкой / Medalenn santez Eufrasina Polotsk, Belarus, 1984
  • Орден «Знак Почёта» / Urzh an Ardamez a Enor, URSS, 1984
  • Литературная премия имени Николая Островского Союз писателей СССР / Priz Lennegel Nikolay Ostrovskiy Unaniezh Skrivagnerien URSS, 1984
  • Премия журнала «Октябрь» / Priz ar gelaouenn lennegel « Oktyabr », URSS, 1984
  • Литературная премия имени Константина Федина Союза писателей СССР / Priz Lennegel Konstantin Fedina Unaniezh Skrivagnerien URSS, 1985
  • Премия Ленинского комсомола / Priz Leninski komsomol, URSS, 1986
  • Премия «Литературной газеты» / Priz ar « Gazetenn Lennegel », URSS, 1987
  • PEN Tucholsky-Preis Award / Priz Tucholsky-Preis PEN, Sveden, 1996
  • Премия имени Андрея Синявского редакции «Новой газеты» / Priz Andrei Siniavskyi ar gazetenn « Novaya Gazeta », Rusia, 1997
  • Премия журнала «Дружба народов» / Priz ar gazetenn "Mignoniezh ar Pobloù", Rusia, 1997
  • премия «Триумф» / Priz « An Trec'hlid », Rusia, 1997
  • Leipziger Buchpreis zur Europäischen Verständigung / Priz Lennegel Leipzig evit ar C'henemglev Europat, Alamagn, 1998
  • Herder-Preis / Priz Herder, Alamagn, Aostria, 1999
  • Erich-Maria-Remarque-Friedenspreis / Priz ar Peoc'h Erich Maria Remarque, 2001
  • National Book Critics Circle Award / Priz Broadel ar Skridvarnourien, SUA, 2006
  • Oxfam Novib/PEN Award / Priz Oxfam Novib/PEN, Izelvroioù, 2007
  • Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego za Reportaż Literacki / Priz Ryszard Kapuściński ar Gelaouadenn Lennegel, Polonia, 2011 ha 2015
  • Friedenspreis des Deutschen Buchhandels / Priz ar Peoc'h al Levrdiourien Alaman, Alamagn, 2007
  • Priz Médicis Essai, Bro-C'hall, 2013
  • Priz Nobel al Lennegezh, Sveden, 2015

Oberennoù kemmañ

Siwazh, n'eo ket bet troet Svetlana Aleksievitch c'hoazh.
Setu amañ neuze he levrlennadur gallek, en urzh o embannadur orin.

Ar c'hendiviz etre ar skrivagnerez ha Michel Eltchaninoff a gavor e :

Liammoù diavaez kemmañ

Notennoù kemmañ

  1. (en) Lec'hienn ofisiel Priz Nobel
  2. 2,0 ha2,1 Svetlana Aleksievitch, en ur c'hendiviz gant Michel Eltchaninoff, in Svetlana Alexievitch, Œuvres, op. cit.
  3. (en) Lannan

 
Commons
Muioc'h a restroù diwar-benn

a vo kavet e Wikimedia Commons.