Tennis

An tennis zo ur sport paliked a vez c'hoariet gant daou zen, an eil a-enep d'egile (ur c'hoari-simpl a reer eus se), pe bevar dre skipailhoù daou (c'hoari-doubl), a-bep tu d'ur roued stignet dre greiz ul leur-choari. Ar c'hoarierien a sko en ur bolotenn gaoutchouk leun a aer ha goloet a feltr (melen peurliesañ) war-bouez ur paliked, dezhañ kerdin stignet a-led hag a-hed. Pal ar c'hoari eo kas ar bolotenn dreist d'ar roued e diabarzh tachenn an eneber. Paouez a ra an eskemm ha gounit a reer ar poent pa n'eo ket gouest an eil da adkas ar bolotenn e-barzh tachenn egile, o vezañ ma ne zeu ket a-benn da gaout stok ouzh ar bolotenn gant e baliked – poent-gounit a reer eus se – pe abalamour m'en em gav ar bolotenn e diavaez an dachenn – fazi - pe peogwir ne dremen ket dreist d'ar roued. Ur sport olimpek zo eus an tennis abaoe c'hoarioù olimpek Aten e 1896 met tennet e oa bet eus ar roll e c'hoarioù olimpek Pariz e 1924 betek re Seoul e 1988 ma voe adlakaet. En diabarzh pe en diavaez e c'haller c'hoari anezhañ. C'hoariet e vez ivez gant tud e-barzh kadorioù-ruilh ha tud dall heñchet dre son a liammer ouzh ar bolotenn. Yannick Noah bet ganet gant ur vamm a Vreizh hag un tad a Gameroun zo bet unan eus brudetañ c'hoarier ar mare diwezhañ evit ar pezh a sell eus tenniserien Breizh.

Istor

Tripod

Doare modern an tennis zo ur stumm emdroet e Bro-Saoz eus an tripod a veze c'hoariet gant an noblañs adalek ar grennamzer. Goude emgann Azincourt (1415) eo bac'het dug Orléans e-pad ugent vloaz e Bro-Saoz. E Wingfield, e-barzh kontelezh Nortfolk el lec'h m'emañ miret e tegas hemañ an tripod a c'hoari tost bemdez. Ganet eo an tennis ouzhpenn pevar c'hantved diwezhatoc'h, etre 1858 ha 1870. E Leamington eo bet savet ar c'hlub kentañ d'ar mare-se ma oa peadra da grouiñ polotennoù kaoutchoug gouest da adlammat war ar geot. Gant se ez eo emdroet an tripod d'an tennis hag a zeuas da vezañ da vat ur c'hoari anezhañ. Dont a rafe an anv tennis eus ar ger gallek « Tenez ! » klevet « Tenèts », « Tenis » gant ar Saozon, alese ar ger Tennis. An tournamant kentañ a vije bet aozet en Eost 1876 war un dachenn kempennet war domani William Appleton e Nahant, er Massachusetts. Ar bloaz war-lerc'h, e Gouere 1877 e oa bet dalc'het tournamant kentañ Wimbledon a zeuas da vezañ unan eus pevar zournamant pennañ ar bed en tennis a-vremañ. 24 c'hoarier o doa kemeret perzh ha dirak 200 a arvesterien deuet d'ar gourfenn e oa aet ar maout gant ar Saoz Spencer Gore.

Tenniserez en 1881

E Breizh eo bet savet kentañ klub Frañs, e Dinarzh, er bloaz 1878. Er memes mare e krog ar c'hrogadoù kentañ en Aostralia. Tournamantoù a aozer e broioù all er bed, e Montreal ha Bro-Skos (1878), en Iwerzhon (1979), e Melbourne (1880). Tournamant broadel kentañ Aostralia hag a zeuio diwezhatoc'h da vezañ Open Aostralia zo bet aozet e 1905. Dalc'het eo bet hini ar Stadoù-Unanet evit ar wech kentañ e New-Port, Rhode Island, e 1881. Er bloaz-se eo miret da Amerikaned ar Stadoù-Unanet hepken. Hemañ an hini eo avat a zeuio da vezañ an US Open, unan eus pevar zournamant ar chelem bras. Diwezhatoc'h, e 1891 eo krouet Kampionad Frañs an tennis hag a vo etrebroadel e 1925. Ar pevar-mañ, Wimbledon e Bro-Saoz, an US Open, an Open gall hag an Open aostralian a zeuas da vezañ hag a chom c'hoazh tournamantoù etrebroadel pouezusañ an tennis a-vicher.

Ar reolennoù savet e 1924 gant Kevre Etrebroadel an Tennis zo chomet stabil a-walc'h betek deroù an XXIvet kantved estreget gant an tie-break zo bet ijinet diwezhatoc'h gant an Amerikan James Van Alen. E 1933 e c'hounez Jack Crawford tounrnamant Aostralia, re Roland-Garros ha Wimbledon hag er memes bloavezh e teu a-benn da vont betek gourfenn tournamant ar Stadoù-Unanet e Forest-Hills. En degouezh-se e klever evit ar wech kentañ an droienn « chelem bras » gant ar gazetennerien John Kieran hag Allison Danzig pa zisplegont e c'hallfe bezañ gounezet ar pevar zournamant gant an Aostralian er memes bloavezh. An tournamantoù-mañ a grog da dapout pouez rak d'ar c'houlz-se – hag evel-se e vo betek ar bloavezh 1973 - n'eus nemet gant ar peder bro a zegemer anezhe eo aet maout ar Gib Davis c'hoazh. Hag ar Gib Davis, dres, zo brasañ tournamant etrebroadel an tennis amatour etre ar bloavezhioù [[1920 ha 1960].

Gant Dwight Davis eo bet savet ar C'hib e 1900. Ne vez nemet inizi Breizh-Veur hag ar Stadoù-Unanet o kemer perzh da gentañ. Dont a ra goude da vezañ an tournamant bloaziek etre skipailhoù broadel (dezhe ur Stad), evit ar baotred. Bez ' ez eo ar Fed Cup an tournamant heñvel graet evit skipailhoù merc'hed. Krouet eo bet hemañ e 1963, er bloaz m'eo bet savet ar C'hevre Etrebroadel (Federation Cup), hini ar merc'hed, da lidañ 50vet deiz-ha-bloaz Kevre Etrebroadel an Tennis (ITF).

Dafar

Polotennoù

Ar polotennoù tennis zo 6,5 sm treuzkas o ment, etre 56 ha 59,4 gramm o fouez (diouzh reolennoù Kevre Etrebroadel an Tennis) ha melen o liv peurliesañ, abaoe 1972 da heul enklaskoù o deus diskouezet e vije al liv gwellañ d'an dud da heuliañ ur c'hrogad er skinwel. Kavout a reer livioù all ivez, da ziforc'hañ ar polotennoù boas diouzh polotennoù gwakoc'h (nebeutoc'h a aer enne) ha gorrekoc'h, d'ar vugale ha d'an deraouidi da c'hoari gant dafar a glot gwelloc'h gant o fouez hag o nerzh pe o live. A vezañ ma 'z int gorrekoc'h eo aesa d'an den gwellaat e deknik ha kaout a-walc'h a amzer da vestroniañ e jestroù hag ar bolotenn.

Palikedoù

Tapout a reer ar paliked dre e droad en em zigor war ur stern kerdin a zo dalc'het gant ar framm grafit, titan pe zir a zo tro-dro dezhañ. Emdroet eo ar palikedoù gant an amzer, koad e oa o framm da gentañ met an dafarioù implijet zo bet cheñchet kalz adalek ar bloavezhioù 80 ha meur a vent hag a bouez a c'hall bezañ d'ar paliked, meur a ledander d'ar stern ivez, diouzh doare c'hoari an den, troet kentoc'h da c'hoari ouzh ar roued pe e foñs an dachenn, da skeiñ kreñv pe da vezañ resis,... Ment an troad zo hir pe hiroc'h, tev pe devoc'h ivez. A-bouez eo an doare ma vez stignet ar c'herdin ivez hag ar feur stignañ a c'hall bezañ reizhet gant ur mekanik ispisial diouzh ar perzhioù gwellañ c'hoantaet gant an den : nerzh, kontrol, aezamant, stabilded...

Gwiskamant

N'eus ket dilhad ret da c'hoari tennis. Peurliesañ, ar c'hiz zo gant ar baotred da c'hoari gant ur bragoù berr, hag ar merc'hed gant ur vrozh verr. Evel c'hoarvezet evit an dafar eo cheñchet kalz dilhad an denniserien a-hed an amzer ha merkoù dilhad brudet evel Fred Perry (bet savet gant ar c'hoarier tennis e fin ar bloavezhioù 40) ha Lacoste (bet krouet gant ar c'hoarier René Lacoste e 1933) zo bet merkoù tennis rik a-raok ober o zreuz en dilhaderezh diouzh ar c'hiz. Lod eus ar c'hoarierien a gustum ivez gwiskañ un dro-vrec'h serviedenn da dorchañ o zal diouzh ar c'hwezenn. Ijinet eo bet gant Fred Perry p'en deus savet e embregerezh dilhad asambles gant ar c'hoarier mell-droad aostralian Tibby Wegner.

Leur ha tachenn c'hoari

Ment un dachenn dennis

Geot (evel e Wimbledon), douar (evel e Roland-Garroz) pe galet (simant, sintetek evel Decoturf an US Open, quick hag a zo un danvez plastik, ...) eo danvez al leur-c'hoari peurliesañ, ar pezh a cheñch perzhioù an eskemmoù. Leur-c'hoari gorrek a reer eus an hini douar ha prim eus ul leur-c'hoari geot abalamour ma vez berroc'h an eskemmoù war ar geot alies. Al leur-c'hoari douar zo anezhañ ur gwiskad poultr hepken e gwirionez (brik pe maen pilet), lakaet war ur simantenn maen-raz. Ar gwiskad-mañ an hini a aotre ar c'hoarierien da ruzañ betek ar bolotenn pa vefent re verr war ul leur geot. Adlammat a ra nebeutoc'h ar bolotenn war ar geot ha gant se ivez e vez berroc'h an eskemmoù hag e kemer e greñv war an eneber ar c'hoarier a gustum argadiñ (o vont d'ar roued kerkent ha servijet da skouer).

Plaen ha skouergornek eo an dachenn, 23,77 m (78 troad saoz) hirder eo, 8,23 m (27 troad saoz) ledander evit ur c'hoari-simpl ha 10,97m (36 feet) evit ur c'hoari-doubl. Daou drepas 1,37m ledander zo ouzhpennet evit ar c'hoari-doubl neuze.Ur roued zo stignet e-kreiz an dachenn war he ledander, dalc'het gant bep a bost e pep penn anezhi. Daouhanteriñ a ra an dachenn e div lodenn ken bras ha ken bras. Emañ kenstur da linennoù penn an dachenn. 1,07 m uhelder eo ar roued er postoù ha 91,4 sm en he c'hreiz.

Pemp seurt linennoù zo war an dachenn, gwenn an holl anezhe

linennoù pennoù an dachenn, bep a verk en o c'hreiz
al linennoù servij a ziskouez bevennoù penn ar 4 zakad ma rank ar bolotenn arruout pa servijer. 6,40m diouzh ar roued emaint, kenstur dezhi.
kreizskouerenn ar roued a zo unan eus an div linenn gostez a vevenn ur c'harrez servij en e ledander.
al linennoù kostez evit ur c'hoari-simpl al linennoù kostez evit ur choari-doubl

E-kerzh ar c'hoari, pa stok ar bolotenn ouzh al linenn e talvez kement hag e-barzh an dachenn, ha pa vefe ouzh ul lodenn dister eus al linenn hepken.

Reolennoù

C'hoari ha gounit ur poent

An eil c'hoarier (pe skipailh) zo a-dal d'egile, ar roued o tispartiañ lodenn pep hini. Loc'hañ a ra ar poent gant ar servij.

Ar servij

John Mc Enroe o servijout

An hini a zo servijer a sko en e volotenn war-gaout ar resever. Servijout a ra ar memes den a-hed ur c'hoari ha cheñch servijer a reer bep c'hoari. Da servijout e ranker bezañ e dreid a-drek al linenn gentañ hag etre ar merk kreiz hag al linenn gostez. Ar resever diouzh e du a c'hall bezañ el lec'h a gar met a rank laoskel ar bolotenn da skeiñ war al leur a-raok hec'h adkas. Kroaziañ a ranker e servij da lavaret eo kas ar bolotenn er c'harrez a-veskell dreist d'ar roued. Un eil polotenn a c'haller kas ma vez c'hwitet war e daol gant ar servij kentañ. Ma vez c'hwitet div wech war e servij (fazi doubl) e koller ar poent. Muioc' h a riskloù a gustum tapout ar c'hoarierien war o servij kentañ (o skeiñ kreñvoc'h da lakaat diaes ar resever) evit tapout an tu kreñv war ar c'hoarier all e deroù ar poent. En eil servij avat, kuit dezhe d'ober ur fazi doubl (evel displeget pelloc'h) e tapont nebeutoc'h a riskloù ha seul aesoc'h a-se e c'hall bezañ d'ar resever a-wechoù, pa c'hall hemañ, diouzh e du, adkas ar bolotenn en doare ma vo lakaet diaes ar servijer. Un ace (ger saozneg distaget eys) a reer eus ur servij mat pa ne zeu ket a-benn ar resever da gaout stok ouzh ar bolotenn. Ur servij-gounit a reer eus ur servij mat pa ne zeu ket a-benn ar resever da adkas ar bolotenn e diabarzh tachenn ar servijer. Alies e klask ar servijerien lakaat un ace pe ur servij-gounit, dezhe da c'hounit poentoù buan. E deroù pep c'hoari e krog ar servijer war an tu dehoù (hag e servij war ar c'harrez kleiz neuze). Ar servijer a cheñch tu d'e servij a-bep eil poent goude (en tu all d'ar merk kreiz ez a).

Let

Pa sko ar bolotenn ouzh lein ar roued e c'hall c'hoarvezout daou dra. (let a reer eus an degouezh-mañ hag e rank bezañ embannet evel-hen). Pe n'en em gav ket er c'harrez a zo dleet (abalamour ma kouezh eus tu ar servijer pe e-maez eus karrez degemer an eneber) hag e vo kontet evel ur fazi. Pe en em gav er c'harrez ret hag e rank ar servijer servijout en-dro evel ma ne vije ket bet eus ar servij-mañ. Da lavaret eo, ma oa gant e servij kentañ e adkrogo gant e servij kentañ, ha ma oa gant e eil servij e vo gant e eil servij adarre. Lakaet eo ar reolenn-mañ rak dic'hortoz a-grenn eo al lec'h m'en em gav ar bolotenn pa stok ouzh ar roued ha re start e vefe d'ar resever anez d'ar reolenn-mañ. Forzh pegement a servijoù let a c'hall ober evel-se hep na vefent fazioù morse. Disheñvel eo an traoù pa vez let ar bolotenn e-kerzh an eskemm (goude ar servij neuze) : derc'hel da c'hoari a reer evel ma ne vije c'hoarvezet netra, ha pa vefed lakaet diaes gant se.

An eskemm

Pa sko ar bolotenn kaset gant ar servijer ouzh diabarzh ar c'harrez ret e krog an eskemm. Pep hini a rank adkas anezhi dreist d'ar roued, e diabarzh tachenn egile a zo bevennet gant al linennoù kostez (re ar c'hoari-simpl pe ar c'hoari-doubl diouzh an niver a c'hoarierien) ha linennoù penn an dachenn. Rankout a ra pep c'hoarier skeiñ er bolotenn a-raok na adlammfe un eil gwech war al leur pe na skofe homañ ouzh an disterañ tra all (moger, lein,...) goude an adlamm kentañ. Estreget war ar servij ma rank kouezhañ er c'harrez a-raok adkas anezhi, aotreet eo skeiñ er bolotenn a-raok na stokfe ouzh al leur. Un taol-nij pe ur vole a reer eus se. Derc'hel a ra an eskemm betek ma vez c'hwitet gant hini pe hini, ar poent a ya d'an den all neuze. Goude pep poent gounezet e cheñch ar servijer an tu ma ra e servij.

Fazioù

Meur a zoare fazioù zo. Pa gouezh ar bolotenn e-maez eus an dachenn ret (e-pad ar servij pe e-kerzh an eskemm) ez eo ur fazi hag e rank bezañ kemennet gant an tredeog (pe ar resever ma n'eus tredeog ebet) gant ar ger « e-maez ». Ne vez embannet netra p'en em gav ar bolotenn er roued. N'eo ket aotreet d'ar servijer e stokfe e droad ouzh diabarzh an dachenn, nag e krignfe e droad al linenn penn, ken ma n'en deus ket skoet er bolotenn. Fazi dre droad a reer eus se ha rankout a ra c'hoari e eil servij ma oa an hini kentañ pe reiñ ar poent ma oa gant e eil servij. Difennet eo ivez stekiñ ouzh ar roued e mod ebet (gant e gorf pe gant ar paliked e vefe) ha koll a reer ar poent pa c'hoarvezh. Pa c'hoarier en diabarzh, ma c'hoarvezh d'ur c'hoarier kas ar bolotenn ken uhel ken e stok ouzh al lein e vez kollet ar poent gantañ.

Gounit ur c'hrogad

Krogad gounezet gant Andy Roddick war ar skor 6-0 6-4

Da c'hounit ur c'hrogad e ranker gounit daou set peurliesañ, tri evit tournamantoù ar chelem bras.

Gounit ur set

Ur set a c'hounezer pa verker 6 c'hoari gant d'an nebeutañ daou c'hoari lañs war an eneber. Gallout a reer gounit ar set 6-0 (n'eus bet gounezet c'hoari ebet gant egile eta), 6-1, 6-2, 6-3 pe 6-4 neuze. Ma n'eo ket aet ar set gant hini ebet eus daou c'hoarier (pe skipailh) goude dek c'hoari e c'haller tapout ar set gant ur skor a 7-5. M'en em gav ar skor e 6-6 e kroger gant an tie-break (displeget pelloc'h), a dalvez da c'hoari dispartiañ hag a ra gounit ar set 7-6. E tournamantoù ar chelem bras avat (estreget en US Open) ne vez ket eus an tie-break nag er 5vet set evit ar baotred nag en 3de set evit ar merc'hed, ha gant se n'a ar maout gant an den nemet pa vez daou c'hoari a-ziforc'h, 8-6, 9-7, 10-8...

Gounit ur c'hoari

Da c'hounit ur c'hoari eo ret lakaat pevar foent d'an nebeutañ, gant ul lañs a zaou boent d'an nebeutañ. Ar servijer koulz hag ar resever a c'hall gounit ar c'hoari eta, daoust ma vez ar servijer peurliesañ a c'hounez « e c'hoari » gant ar start ma c'hall bezañ d'an eneber adkas ar bolotenn pa glask hennezh loc'hañ an eskemm diwar ur servij skoet kalet. Ma vez lakaet tri foent gant pep hini e-kerzh ar c'hoari en em gavont rampo hag e vint dirampoet evel displeget pelloc'h. Sed aze penaos e konter ar poentoù :

mann (love e saozneg) evit poent ebet
pemzek evit ur poent gounezet
tregont evit daou boent gounezet
daou-ugent evit tri foent gounezet

M'en em gav rampo 40-40 an daou eneber, ar c'hoarier a yello ar c'hentañ poent gantañ a vo al lañs gantañ (advantage e saozneg) war egile.

lañs gant servijer pe lañs gant resever a c'hall bezañ neuze. Diwar neuze e rank an hini emañ al lañs gantañ gounit un eil poent diouzh renk da dapout ar c'hoari. Anez da se emañ rampo ar skor adarre hag e pado ar choari betek ma vo gounezet daou boent diouzh renk gant hini pe hini.

Ur c'hoari gwenn a reer eus ur c'hoari gounezet hep na vefe bet lakaet poent ebet gant an eneber.
Ur wech m'eo aet ar c'hoari gant hini pe hini e kroger gant ur c'hoari all (dezhañ ur skor gwerc'h da gregiñ). Cheñch a reer servijer ne vern gant piv e vefe bet gounezet ar c'hoari kent. A-bep eil e servij ar skipailhoù doubl ivez, pep c'hoarier o servijout d'e dro pa vez poent d'e skipailh servijout. Ar break a vez graet pa vez tapet c'hoari ar servijer gant ar resever. Kadarnaat ar break a ra goude ma c'hounez an hevelep c'hoarier e c'hoari servij da heul. Daou c'hoari da heul a c'hounez da neuze hag en em gavout a ra gant daou c'hoari lañs, ha war an hent mat da c'hounit ar set neuze. Lakaomp da skouer e vefe ar skor en 3-3 hag e vefe d'ar c'hoarier A da servijout. Ma koll A e c'hoari servij en em gav ar c'hoarier B dirak, war ar skor 4-3 ha dezhañ eo da servijout. Graet eo ar break gantañ. Ma c'hounez e c'hoari servij da heul e vo ar skor en 5-3, kadarnaet eo ar break gantañ. Trawalc'h e vo dezhañ da c'hounit e gentañ c'hoari servij evit gounit ar set.

Embann ar skor

Poentoù ar servijer a embanner da gentañ : da skouer, 40-15 a dalvez zo 40 poent gant ar servijer (hag a c'hall tapout ar c'hoari ma c'hounez ar c'hentañ poent pe an hini war-lerc'h) ha 15 gant ar resever. 0-40 a dalvez n'eus poent ebet gant ar servijer ha 40 gant ar resever.

Poent-ar-c'hoari, poent-ar-set, poent-ar-c'hrogad

Poent-ar-c'hoari (game point e saozneg) a reer eus ur poent ma c'hall an eil c'hoarier pe egile gounit ar c'hoari ma 'z a ar poent-mañ gant an den-mañ. Da skouer, poent-ar-c'hoari a glasko dastum ar resever m'emañ ar skor en 30-40 (da lavaret eo 30 d'ar servijer, 40 d'ar resever ). Ma 'z a gantañ ar poent da heul ez aio ar c'hoari gantañ. Poent-ar-set (set point e saozneg) a reer eus ur poent ma c'hall an eil c'hoarier pe egile gounit ar set ma 'z a ar poent-mañ gantañ. Da skouer, poent-ar-set a glasko dastum ar servijer m'emañ ar skor en 5-3 40-15. Ma 'z a ar poent gantañ ez aio ivez ar set gantañ war ur skor a 6-3. Ma koll ar poent e vo un eil poent-ar-set kerkent, o vezañ ma vo 5-3 40-30. Poent-ar-c'hrogad (match point e saozneg) a reer eus ur poent ma c'hall an eil c'hoarier pe egile gounit ar c'hrogad ma 'z a ar poent-mañ gantañ. Da skouer, poent-ar-c'hrogad a glasko dastum ar servijer m'emañ ar skor en 6-4 5-2 40-30. Ma 'z a gantañ ar poent da heul ez aio ivez ar maout gantañ, en ur c'hrogad da c'hounit gant daou set. Skor ar c'hrogad a vo 6-4 6-2 eta.

Tie-break

C'hoariet e vez un tie-break p'en em gav skor ar set e 6-6. Ur c'hoari ispisial zo eus an tie-break o vezañ ma ra d'ar c'hoarier (pe d'ar skipailh) a c'hounez anezhañ gounit ar set, war ar skor a 7-6. E-kerzh an tie-break e servij ar c'hoarierien pep hini d'o zro. An hini a grog ne servij nemet ur wech (en tu dehoù war-zu an tu kleiz) hag an eneber a servij div wech da heul (en tu kleiz war-zu an tu dehoù, hag en tu dehoù war-zu an tu kleiz). Goude se e servij pep hini d'e dro div wech da heul, o cheñch tu bep tro. Ne gonter ket poentoù an tiez-break er memes doare. Poent ha poent e kresk ar skor (ha n'eo ket 15, 30, 40). An hini kentañ en em gav gant 7 poent, ha daou boent a lañs war an eneber (7-1, 7-5, 9-7, ...) a c'hounez an tiez-break (hag ar set war un dro).

Cheñch tu

Goude c'hoari kentañ pep set hag e fin pep eil c'hoari da c'houde e cheñch tu ar c'hoarierien war an dachenn. Bep gwech ma cheñchont e c'hallont kaout un ehan diskuizh a bad ur vunutenn hanter. Pep prantad ehan a grog diouzhtu pa vez gounezet poent diwezhañ ar c'hoari hag a achu pa skoer er bolotenn evit servij kentañ ar c'hoari da heul. Goude c'hoari kentañ pep set e cheñcher tu hep ehanañ. E fin pep set ez eo un ehan div vunutenn a c'hall tapout ar c'hoarierien. Cheñch tu war an dachenn zo talvoudus en diavaez dreist-holl, ma c'hall an amzer kaout ul levezon war ar bolotenn hag ar c'hoarierien (gant an avel hag an heol dreist-holl). E-kerzh an tie-break e cheñcher tu bep c'hwec'h poent hep ehanañ.

Taolioù

An doare boutinañ da skeiñ er bolotenn pa vezer e penn an dachenn zo dre un taol-eeun pe ur c'hiltaol. Evit simplaat an traoù e c'haller lavaret e vo diouzh ma vo ar bolotenn a-gleiz pe a-zehoù d'e gorf.

Taol-eeun

Andy Roddick o prientiñ un taol-eeun

Evit un dehouiad e krog ar jestr war tu dehoù e gorf hag e achu en tu all, goude d'ar paliked bezañ skoet er bolotenn. Peurliesañ e vezer barrekoc'h war an taol-eeun eget war ar c'hiltaol.

Kiltaol

Serena Williams o prientiñ ur c'hiltaol

Evit un dehouiad e krog ar jestr war tu kleiz e gorf hag e achu en tu all, goude d'ar paliked bezañ skoet er bolotenn.

Taol-nij, lob, smash ha passing-shot

Un taol-nij pe ur vole a skoer en aer a-raok na gouezhfe ar bolotenn war al leur, pa vezer ouzh ar roued peurliesañ, da argadiñ. O vezañ ma n'eus ket bet kollet tizh gant ar bolotenn oc'h adlammat war al leur e tistro buan war tachenn an eneber a vez lakaet diaes d'hec'h adkas. Ul lob a reer o kas ar bolotenn uhel ha pell en dachenn, da argadiñ pe da zifenn, d'ar c'hoarier d'en em adlec'hiañ gwelloc'h evit aesaat an difenn, pe da c'hounit ar poent o kas ar bolotenn dreist d'an eneber, e doare ma ne vo ket evit smashañ. Ma n'eo ket uhel a-walc'h al lob, an eneber a c'hall ober ur smash, o skeiñ kalet er bolotenn pa vez a-us d'e benn, da achuiñ ar poent. Ur passing-shot zo un taol a ra d'ar bolotenn tremen a-gleiz pe a-zehoù d'an eneber a zo ouzh ar roued, buan ha re bell anezhañ evit ma c'hallfe kaout stok outi.

Renkadur ar c'hoarierien e Frañs

Kevre Frañs an Tennis an hini a jed hag a embann renk ar c'hoarierien a ra tournamantoù.

Kregiñ a reer gant renk ebet (NC).
A-feur ma c'hounez krogadoù ofisiel a-enep d'ar c'hoarierien all e sav renk an den d'ar renk 40, 30/5, 30/4, 30/3, 30/2 ha 30/1, ar pezh a zo renkoù ar pevare rummad (en urzh an hini izelañ d'an hini uhelañ). Seul uheloc'h renk an eneber, seul vuioc'h a boentoù a verker ma c'hounezer, anezhe poentoù ret da vezañ en ur renk uheloc'h. Met er memes doare e koller poentoù hag e c'haller diskenn er renkadur ma koller a-enep da c'hoarierien izeloc'h o renk pe ma ne c'hounezer ket a-walc'h a grogadoù e-kerzh ar bloavezh.
Kregiñ a ra an trede rummad gant ar renk 30, ha 15/5, 15/4, 15/3, 15/2, 15/1 goude.

En eil rummad emañ ar renkoù 15, 5/6, 4/6, 3/6, 2/6, 1/6 ha 0. Er rummad-mañ n'eo ket a-walc'h merkañ poentoù da bignat. Un niver strizh a blasoù zo da bep renk hag ur seurt kenstrivadeg eo neuze da vezañ diouzh hini pe hini.

Ar renkoù goude zo dindan mann : -2/6, -4/6, -15 ha -30. Ar renkoù uhelañ eo a-raok hini an ATP evit ar baotred hag ar WTA evit ar merc'hed, hag a zo ar renkoù bedel. Da skouer, ar c'hoarier a zo gantañ an dekvet renk en ATP zo dekvet gwellañ c'hoarier ar mare er bed. Seul vuioc'h a boentoù a verk ar c'hoarierien renket en ATP ma c'hounezont krogadoù aozet e tournamantoù bras an ATP. Tournamantoù ar chelem bras eo ar re a zegas ar muiañ a boentoù, hag a arc'hant war un dro, d'ar c'hoarierien a-vicher. Priziet-kenañ int neuze.

C'hoarierien vrudet

Setu, adalek ar bloaz 1968, roll ar c'hoarierien bet gounezet gante, dre ziv wech d'an nebeutañ, hini pe hini eus tournamantoù ar chelem bras.

Merc'hed

Margaret Court (24)
Steffi Graf (22)
Chris Evert (18)
Martina Navrátilová (18)
Billie Jean King (12)
Serena Williams (12)
Monica Seles (9)
Justine Henin (7)
Evonne Goolagong Cawley (7)
Venus Williams (7)
Martina Hingis (5)
Hana Mandlíková (4)
Arantxa Sánchez Vicario (4)
Maria Sharapova (3)
Virginia Wade (3)
Lindsay Davenport (3)
Jennifer Capriati (3)
Nancy Richey Gunter (2)
Tracy Austin (2)
Mary Pierce (2)
Amélie Mauresmo (2)
Svetlana Kuznetsova (2)
Kim Clijsters (2)

Paotred

Roger Federer (16)
Pete Sampras (14)
Roy Emerson (12)
Rod Laver (11)
Björn Borg (11)
Ken Rosewall (8)
Jimmy Connors (8)
Ivan Lendl (8)
Andre Agassi (8)
John Newcombe (7)
John McEnroe (7)
Mats Wilander (7)
Boris Becker (6)
Stefan Edberg (6)
Rafael Nadal (6)
Jim Courier (4)
Guillermo Vilas (4)
Arthur Ashe (3)
Jan Kodeš (3)
Gustavo Kuerten (3)
Stan Smith (2)
Ilie Năstase (2)
Johan Kriek (2)
Lleyton Hewitt (2)
Yevgeny Kafelnikov (2)
Patrick Rafter (2)
Sergi Bruguera (2)
Marat Safin (2)

Martina Hingis
Rafael Nadal
Venus Williams e Roland Garros
Pete Sampras

Rekordoù

Krogad pellañ : 11 eurvezh ha 5 munutenn eo padet ar c'hrogad etre an Amerikan John Isner hag ar Gall Nicolas Mahut, e Wimbledon d'ar Yaou 24 a viz Even 2010 (d'ar Meurzh e oa kroget). Skor ar c'hrogad a zo : 6-4, 3-6, 6-7, 7-6, 70-68.
8 eurvezh hag 11 munutenn eo padet ar set diwezhañ-mañ. Hemañ ivez eo ar set a zo padet ar pellañ en istor an tennis a-vicher.