Trede marevezh etre Henegipt

E fin an XX^vet tierniezh en doa kollet Ramses XI (-1098/-1069) tout e galloud hag e krog Henegipt da zizrannañ en-dro. A-dalek -1080 mui-pe-vui, e krog Herihor, hag eñ beleg meur Amon e Teba, da vezañ ur seurt briz-faraon e Teba, mestr war kreizteiz ar vro, pa gendalc'h Ramses XI da ren war an hanternoz.

Tierniezhioù faraoned e Henegipt

Prantad raktierniezh

Prantad prototierniezh

Prantad thinit

1añ 2

Rouantelezh kozh

3de 4re 5vet 6vet

Iañ marevezh etre

7vet 8vet 9vet 10vet

11vet (Teba nemetken)

Rouantelezh krenn

11vet (Egipt a-bezh) 12vet

II marevezh etre

13vet 14vet 15vet 16vet 17vet

Rouantelezh nevez

18vet 19vet 20vet

IIIde marevezh etre

21añ 22 23de 24re 25vet

Maread izel

26vet 27vet 28vet

29vet 30vet 31añ

Prantad Gresian

Aleksandr Veur

Tierniezh ar Btolemeed

Prantad Roman

Ur wech marv hemañ, e vez krouet ar XXIañ tierniezh gant Smendes, un den dianav e orinoù, a na zo mestr nemet war Goueled Egipt. Staliañ a ra e gerbenn e biz an delta, e Tanis. Kloer Amon a gendalc'h da ren en Tebaid, en un darempred a vasaliezh teorikel d'ar faraon. Faron heverk nemetañ an dierniezh a zo Psousenes 1añ (tro-dro -1040/-993).

A-dalek ar mare-se, e krog meuriadoù a orin libyan, ar "Machaouached", de vont tre e Egipt, ha da grouiñ tiernioù e kornog an delta. Tro-dro da -950 e sav ur faraon a orin libyan, Chechonk 1añ, war dron Tanis goude bezañ dimezet gant merc'h faraon diwezhañ XXIañ tierniezh. Diazez a ra neuze an XXII tierniezh, anavezet evel an dierniezh libian. Ul lodenn eus kloer Amon a gav repu e Nubia Uhel, ha resisoc'h e Napata. E touesk faraoned an dierniezh-mañ ez eus tu menegiñ Osorkon II, brudet dreist-holl evit e "triad" meurdezus a c'heller gwelet e mirdi al Louvre.

Tro-dro da -818 e oa krouet an XXIIIde tierniezh gant ur priñs a orin Libyan, Petoubastis Iañ. Staliañ a ra e gerbenn e Bubastis, e reter an delta. Setu ma 'z eo rannet an delta etre div dierniezh. Un dierniezh all a zo o ren er su, tro-dro da Deba, hag ur pevare e Napata (Nubia Uhel).

Piye (Pyanc'hi), nubian ha roue Napata eus ar XXV^vet tierniezh, a aloub Gorre Egipt adalek -740. Klask a ra bezañ mestr war an delta ivez evit peur-unvaniñ Egipt, met ur c'hwitadenn eo. Rannet e chom Egipt etre ar XXIV^re tierniezh "libian" en delta hag ar XXV^vet tierniezh "kouchiteg" er C'hreisteiz.

Ar brezelioù diabarzh-mañ a gwana kalz Egipt. Tennañ spled a ra an Asirianed eus kement-mañ evit aloubiñ ar vro e -667, dindan ren Asurbanipal.