Yar (evn)

Er pennad Yar e vo kaoz eus sterioù all ar ger.

Yar

Rummatadur filogenetek

Riezad :

Skourrad :

Kevrennad :

Urzhad :

Kerentiad :

Genad :

Gallus

Anv skiantel

Gallus gallus
Linnaeus, 1758

D'ar vevoniezh

e tenn ar pennad-mañ.

Yar zo un anv roet d'an evn a zo parez ar c'hilhog, pe ar c'hog, hag a vez savet evit he c'hig hag he vioù. Ur poñsin a vez lâret eus an hini bihan. Ur bolez (pe evnez, pe enez) a vez graet eus ar yar yaouank, ha kabon eus ur par spazhet savet a-ratozh evit e gig.

Renket int holl er spesad Gallus gallus.

Klochal, pe sklokal a ra ar yar.

Vioù

Dozviñ he vioù a ra ar yar, ha goude o goriñ: ur yar-c'hor a vez graet anezhi neuze.

Here

Ober a ra hec'h here pa goll he fluñv.

Arouez

Ul loen aonik eo ar yar, hag implijet e vez ar ger evel kunujenn, e troioù-lavar evel Yar beliet, Yar dilostet, Kozh yar!

Yer

Meur a seurt yer zo: en un tu an evned-porzh, a zo meur a ouenn anezho, hag en tu all an evned gouez.

Yar "cou nu", noazh he gouzoug

Evned all

mab ar yar, a vez laret, dre fent, eus ar c'hog,
ur yarad a vez laret eus un nodad poñsined, pe houidi bihan kenkoulz all
ar yar-zour, ur yar-ouez a vev war ar stêrioù, douryar a vez graet anezhi ivez
ar yar-ouez
ar yar-Indez, un evn degaset eus an Indez, Amerika Kritol Goulm, a vez graet yar-Spagn anezhi ivez.
ar yar-here a veze graet eus ar yar debret en ur friko pa veze echu an here, hag eus anv ar friko en-eeun.

Loened all ha traoù all

Evit al loened all hag an traoù all anvet yar, gwelout ar pennad yar.

Troioù-lavar

Abaf, aonik, evel ur yar dibluet
Debret evel treid ar yer
Lostek evel ul louarn tapet gant ur yar
Mezhek evel ur yar dilostet
Poent d'ar yer mont d'o c'hlud! A vez lavaret pa vez deuet ar poent da vont da gousket.
Distreiñ war an tu ma skrab ar yar: kilañ
Hennezh a zo e spered e-lec'h m'emañ he vi gant ar yar: n'eo ket gwall fin.
Ober skrabadennoù yar: skrivañ fall.

Verb deveret

Yarañ pe yariñ, a zo kluchañ evel ur yar, met chom da yariñ a zo chom da straniñ pe da vuzhugenniñ.