Yma o Hyd (Amañ dalc'hmat) zo ur ganaouenn gembraek savet gant Dafydd Iwan e 1981 hag a embann lorc'h Kembre da vezañ bev en desped da bep tra.

Yma o Hyd gant Dafydd Iwan

Er bladenn Yma o Hyd gant ar strollad Ar Log, ma kane Dafydd Iwan, e voe embannet e 1983[1].

A-hervez eo gant ar politikour broadelour Gwynfor Evans e oa bet roet dezhañ elfennoù diazez ar ganaouenn[2].

Ur ganaouenn ken brudet eo deuet da vezañ ma lavarer eo an eil kan broadel.

Danvez kemmañ

Embann a ra ar ganaouenn Ry'n ni yma o hyd, er gwaetha pawb a phopeth, da lavarout eo "Amañ emaomp c'hoazh, en desped da bep den, da bep tra".

Kregiñ a ra gant eñvoriñ an impalaer Macsen Wledig a guitaas Britannia e 383 da vont da gemer e gurunenn. Gant lorc'h ez embann e vo c'hoazh eus Kembreiz hag eus o yezh tan Ddydd y Farn!, "betek Deiz ar Varn !" — un dave d'ur c'hendiviz brudet bet enrollet gant Gerallt Gymro etre ar roue Henry II hag ur C'hembread kozh, e-kerzh un droiad-vrezeliñ a reas en XIIvet kantved, pa lavaras ar c'hozhiad d'ar roue :

"Never will it be destroyed by the wrath of man, unless the wrath of God be added, nor do I think that any other nation than this of Wales, or any other tongue, whatever may hereafter come to pass, shall on the day of the great reckoning before the Most High Judge, answer for this corner of the Earth.
"Biken ne vo distrujet gant kounnar un den, nemet e vije kounnar Doue ouzhpenn, na ne gred din e ve broad all ebet nemet homañ a Gembre, pe yezh ebet all, n'eus forzh petra a c'horvezo en dazont, oc'h anzav evit ar c'hornad-mañ eus an Douar dirak ar Barner Uhelañ da zeiz ar c'hontoù meur."

Komzoù brezhonek zo bet savet meur a wech. Ur stumm zo bet savet gant Tudual Huon, hag enrollet er bladenn "Deiz al lid" (ECBM 1207) e 2008[3].

Pozioù kemmañ

Dwyt ti'm yn cofio Macsen,
Does neb yn ei nabod o;
Mae mil a chwe chant o flynyddoedd
Yn amser rhy hir i'r co';
Pan aeth Magnus Maximus o Gymru
Yn y flwyddyn tri-chant-wyth-tri,
A'n gadael yn genedl gyfan
A heddiw: wele ni!

Ry'n ni yma o hyd, (x2)
Er gwaetha pawb a phopeth, (x3)
Ry'n ni yma o hyd, (x2)
Er gwaetha pawb a phopeth, (x3)
Ry'n ni yma o hyd.

Chwythed y gwynt o'r Dwyrain,
Rhued y storm o'r môr,
Hollted y mellt yr wybren
A gwaedded y daran encôr,
Llifed dagrau'r gwangalon
A llyfed y taeog y llawr
Er dued yw'r fagddu o'n cwmpas
Ry'n ni'n barod am doriad y wawr!

Ry'n ni yma o hyd . . .

Cofiwn i Facsen Wledig
Adael ein gwlad yn un darn
A bloeddiwn gerbron y gwledydd
'Mi fyddwn yma tan Ddydd y Farn!'
Er gwaetha pob Dic Siôn Dafydd,
Er gwaetha 'rhen Fagi a'i chriw
Byddwn yma hyd ddiwedd amser
A bydd yr iaith Gymraeg yn fyw!

Ry'n ni yma o hyd . . .

Ne 'c'h eus ket koun eus Macsen,
Den ebet n'en anavez ;
Mil c'hwec'h kant vloaz
Zo re hir amzer da gounaat ;
Pan eas Magnus Maximus kuit eus Kembre
Er bloaz tri c'hant eikont tri,
En hol lezas ur vroad unan
Hag hiziv : sell ouzhimp !

Amañ emaomp dalc'hmat, (x2)
En desped da bep den ha da bep tra, (x3)
Amañ emaomp dalc'hmat, (x2)
En desped da bep den ha da bep tra, (x3)
Amañ emaomp dalc'hmat.

C'hwezho an avel eus ar Reter,
Blejo ar stourm eus ar mor,
Ranno al luc'hed an neñvoù,
Hag an taran yudal "c'hoazh !"
Redo daeloù ar re wan o c'halon
Lipo al leur ar vevelion
Daoust d'an deñvalded tro-dro dimp
Omp prest a-benn tarzh-an-deiz !

Amañ emaomp dalc'hmat . . .

Soñj hon eus, Macsen Wledig
A lezas hor bro en ur pezh
Ha huchal a raimp dirak ar broadoù
"Amañ e vimp betek deiz ar Varn !"
Daoust da bep Dic Siôn Dafydd,
Daoust da Maggie gozh ha d'he c'hoskor
Amañ e vimp betek diwezh an amzer
Ha bev e vo ar c'hembraeg !

Amañ emaomp dalc'hmat . . .

Azasadur kemmañ

Gant Gireg Konan ez eo bet azasaet Yma o Hyd evit Breizh.

AMAÑ 'OMP BEPRED

'Peus ket soñj eus Nevenoe,
A vez ankouaet gant lod ?
Daouzek kant vloz zo tremenet,
An amzer a dro e rod.
Pa varvas Tad hon Bro
E vab a gemeras ar penn,
Arvorig a yeas da Vreizh
Amañ 'vimp da virviken'

Amañ 'omp bepred (x2)
En desped d'an dud ha d'ar bed (x3)
Amañ 'omp bepred (x2)

C'hwezo 'n avel a'r Reter,
Ar mor a grozo kreñv,
Kurun a strako pezh 'garo,
Tan ha luc'hed en neñv !
Ra zivero daroù 'r gwangalon,
Ra zihuno hor breudeur,
Daoust m'eo du-sac'h kreiz an niz
E vimp prest 'benn skleur ar beure !

Amañ 'omp bepred . . .

Bri 'dougomp d'ar stourmerien
A boanias evit hon yezh
O tifenn gwirioù o fobl
Bet dispennet hep kaout mezh.
Evelte e huchfomp kadarn,
Ha pa ve en arvar a varo,
Ya, betek Trompilh ar Varn
Ar brezhoneg-eñ a vevo !

Amañ 'omp bepred . . .

Liammoù diavaez kemmañ

Notennoù kemmañ

  1. Daffydd Iwan ac Ar Log. Yma o Hyd. Caernarfon : SAIN Recordiau, 1983 • Adembannet e 1993 (SAIN SCD2063)
  2. Painting the world green: Dafydd Iwan and the Welsh protest ballad, Prof. E. Wyn James, 2005
  3. Laz-kanañ Penn ar Bed - Daily Motion