Bendigeidfran

Bendigeidfran fab Llŷr ("Bran Benniget mab Llŷr") eo anv roue Enez Vreizh, ha breur Branwen, en danevell Branwen ferch Llŷr, anezhi an eil eus Pedair Cainc y Mabinogi. Ur ramz eo Bendigeidfran, ha n'eus ti bras a-walc'h evitañ, na bag kreñv a-walc'h d'e zougen.
Mab eo da Llŷr ha Penarddun, ha breur da Vranwen, Manawydan, Nisien hag Efnysien.

Y Ddau Frenin (An Daou Roue) : Bendigeidfran o tougen korf e niz, Gwern. Delwenn e-kichen kastell Harlech

Un haroz meur eo Bendigeidfran, e doare Cúchulainn. Hervez mojennoù all ez eo un doue er Bed Arall, soner, brezelour, diouganer. Krediñ a reer eo gant ar gristeniezh eo e voe lakaet ar ger benniget e deroù e anv.

Er Mabinogi

E deroù an danevell emañ ar roue Bendigeidfran war ur roc'h e Harlech o sellout ouzh ar mor, ha gantañ e vreur Manawyddan, ha daou hantervreur dezho, Nisien hag Efnysien, mibion d'o mamm Penarddun, merc'h da Veli, bet dimezet a-raok.
Listri zo o tostaat. Deuet eo Matholwch, roue Iwerzhon, da c'houlenn Branwen da zimeziñ. Graet e vo an eured, emglev zo, ha banvez, ha traoù war an daol.
Ha setu Efnysien, hantervreur Branwen, o tegouezhout a-greiz ar fest. Konnar a sav ennañ pa glev ar c'heloù. Mont a ra da droc'hañ muzelloù, divskouarn ha lostoù kezeg Matholwch. Hag an Iwerzhonad da fuloriñ ivez. Evit sioulaat dezhañ e rank Bendigeidfran reiñ kezeg nevez dezhañ, hag ur gaoter vurzhudus.

Hag an dud nevez da Iwerzhon. Eno e tremen mat an traoù da gentañ. Tri bloaz goude e teu un dred eus Iwerzhon da gas keloù da Vendigeidfran : vil a vez graet eus e c'hoar Branwen gant he fried. Hag eñ mont gant un arme da Iwerzhon. E-keit m'emañ e listri o treizhañ ez a-eñ war droad a-dreuz ar mor.

Brezel zo, ha lazhet kalz tud. Trec'h eo ar Vrezhoned met ne chom nemet seizh anezho. Gloazet-fall eo Bran ha goulenn a ra bezañ dibennet ha kas e benn da Londrez.
E-pad seizh vloaz ha pevar-ugent e chom ar seizh den da riboulat ha penn Bran gante o kaozeal.

Levrlennadur

• (cy) Ifor Williams (1930) : Pedeir Keinc y Mabinogi Allan o Lyfr Gwyn Rhydderch, HardPress Publishing, 2013(ISBN 978-1-314-73402-7)
• (br) Abeozen (troidigezh) : Pevar skourr ar Mabinogi, Preder, 1980 (ISBN 978-2-901383-52-9)